Hondenvoeding wordt gezonder en duurzamer: ‘Een hond is geen dier, maar een lid van het gezin’

Chef-koks voor honden zijn big business. De hondenvoedingssector vindt zichzelf opnieuw uit, met insectenbrokken of verse maaltijden die zorgvuldig worden samengesteld door algoritmes. Lekkerder, gezonder en vooral duurzamer, claimt de sector.

Gekookte kippenborst, verse soep, sardines of gestoomde wortel, mooi brunoise gesneden. Dagelijks flans ik een gezonde maaltijd in elkaar. Niet voor mezelf, maar voor Willie. Dat is de windhond die ongeveer twee jaar geleden mijn hart en bijgevolg het hele huis veroverde, tot zeggenschap over de inhoud van de kookpotten toe.

Die verse maaltijden kwamen er op dierenartsvoorschrift. Willie moest als ex-racer uit Ierland de eerste maanden enkele kilo’s aankomen. Dat gebeurde te traag, omdat de brokken onvoldoende voedingswaarde hadden. Sindsdien vul ik zijn dieet aan met verse bereidingen.

Ook op het internet is er massaal aandacht voor gezonde hondenvoeding. Er zijn tientallen webpagina’s die gaan van de meest geschikte groente- en fruitsoorten voor viervoeters tot lijstjes met gemakkelijke recepten om voor een hond te koken.

Dat is ook de Belgische start-upwereld niet ontgaan. De jongste jaren zagen heel wat bedrijven in hondenvoeding het levenslicht. Hun belangrijkste doel: uw hond gezond laten eten.

Vers met algoritmes

Er is heel wat bedrijvigheid in de grootkeuken van Dog Chef in Huldenberg bij Brussel. De chef-koks wegen de kippen, schillen zoete aardappelen en versnijden andere groenten. Het bedrijf van Alexandre Cardon en Alexis d’Oultremont – die u misschien kent als de oprichters van de digitale klantenkaart Joyn – specialiseert zich in verse en natuurlijke maaltijden voor honden. “Het idee ontstond toen ik vijf jaar geleden mijn Australische herder Rox adopteerde”, zegt Alexis d’Oultremont. “Het bestaande aanbod kon me niet overtuigen. Een rondvraag bij vrienden en kennissen leerde me dat velen zelf achter de kookpotten stonden.”

De maaltijden van Dog Chef worden vers bereid. Om de juiste verhouding te bepalen gebruikt het bedrijf algoritmes. “We zijn aan de vijftiende update van het programma toe”, zegt Alexandre Cardon. “Het algoritme werkt op basis van informatie over de hond die de baasjes ingeven: ras, leeftijd, geslacht, gewicht, activiteitsgraad enzovoort. Hoe meer informatie, hoe accurater de berekening en de samenstelling van de maaltijd zal zijn. Blijkt dat het toch te veel of te weinig is, dan kan onze klant dat altijd aanpassen.”

De volgende stap is de menukeuze. Dog Chef biedt vijf maaltijden aan, telkens met een andere vleessoort als basis. Ook extra’s, zoals puppy- of hypoallergene wensen, kunnen mee in rekening worden gebracht. Tot slot is het bestellen, betalen, wachten op de levering en serveren. De maaltijden kunnen zeven dagen in de koelkast en vier maanden in de diepvriezer worden bewaard.

“We werken voor onze samenstellingen samen met twee dierenartsen die gespecialiseerd zijn in dierendieetkunde”, zegt Cardon. “Zij kunnen ons extra informeren over de voedingswaarde. Al onze maaltijden bestaan voor minimaal de helft uit vlees, en voor 35 procent uit groenten en 15 procent uit koolhydraten.”

Hond Rox is benoemd tot chief taste officer (CTO) van het bedrijf. Hij bewaakt de kwaliteit van de voeding. De recepten worden regelmatig aan de nieuwste smaken en inzichten aangepast. En als bijvoorbeeld twintig labradoreigenaars aangeven dat ze meer willen bestellen omdat de hond niet voldaan is, wordt het profiel van dat ras aangepast in de database. “Maar ik denk dat we mogen stellen dat het idee achter Dog Chef werkt”, zegt Alexandre Cardon. “Onze bedrijfsfilosofie past in de humanisering van huisdieren. De hond is geen dier, maar een lid van het gezin, dat ook kwaliteitsvolle voeding verdient.”

Dog Chef is de voorbije twee jaar in een razend tempo gegroeid. Het bedrijf belevert meer dan 15.000 gezinnen in de Benelux en Frankrijk. “De meeste klanten kiezen voor een maandelijkse abonnementsformule”, weet Alexis d’Oultremont. Die constante stroom van inkomsten is goed voor een omzet van meer dan 10 miljoen euro in het voorbije jaar. Unizo Vlaams-Brabant & Brussel heeft het bedrijf daarvoor bekroond als beloftevolle kmo van het jaar.

Graanvrije brokken

Ook de sector van de hondenbrokken is volop in beweging. De klassieke grote merken liggen steeds vaker onder vuur, bijvoorbeeld omdat in de brokken te veel suiker en granen zitten, die het hongergevoel wel stillen, maar te weinig voedingswaarde bevatten. Daarom zetten nieuwkomers maar al te graag het woord ‘graanvrij’ prominent op de verpakking.

De Gentse start-up Just Russel is een onlineverkoper van zulke hondenbrokken. “We willen de hond en het baasje leren kennen”, zegt medeoprichter Victor Mortreu. Net zoals bij Dog Chef moeten de klanten eerst enkele vragen beantwoorden. “Daarmee gaat ons algoritme aan de slag. We spelen in op de behoefte aan bepaalde nutriënten, zorgen voor een ander soort brok voor honden met tandproblemen en willen rasspecifieke problemen voorkomen. Zo is een labrador gevoelig voor heupproblemen. Daar willen we tijdig op inspelen. Op basis van al die informatie stellen we een gepersonaliseerde hondenbrok samen.”

De filosofie van Just Russel is gebaseerd op de abonnementsformule van de maaltijdbezorger HelloFresh: het levert een pakket van de graan- en glutenvrije voeding kosteloos aan huis. De brokken bestaan onder meer uit zalm, kip, lam, erwten en zoete aardappel.

Volgens Victor Mortreu is het doel van Just Russel hondenbaasjes te ontzorgen op drie domeinen. Omdat er een toenemend aantal viervoeters met overgewicht kampt, biedt het bedrijf als extraatje gewichtsbegeleiding aan in samenwerking met twee dierenartsenstudenten van de UGent. Daarnaast focust het op kwaliteit en niet op kwantiteit, terwijl dat bij veel spelers omgekeerd is. Tot slot is het aanbod aan hondenbrokken zo ruim dat klanten door de bomen het bos niet meer zien. De gepersonaliseerde brokken moeten een antwoord bieden op die onduidelijkheid.

“We zijn niet duurder dan bulkverpakkingen in de supermarkt”, stelt Victor Mortreu. “We kunnen als onlineplatform rechtstreeks leveren aan onze klanten. Daardoor zijn we zelfs tot 30 procent goedkoper, aangezien er geen tussenpersonen zijn die een commissie aanrekenen. Afhankelijk van de grootte van het dier heb je al voeding voor minder dan 20 euro per maand.”

Ondanks de prille leeftijd van het bedrijf heeft Just Russel zijn Kortrijkse sectorgenoot BuddyBites overgenomen. Financiële details zijn niet bekendgemaakt. “Het was een logische volgende stap”, zegt Victor Mortreu. “Just Russel focust vooral op de onlinetool en de levering. BuddyBites is te koop in retailwinkels. Onze verkoopkanalen vullen elkaar perfect aan.” Het fusiebedrijf heeft ongeveer 10.000 huisdieren in de abonnementsformule in België en Nederland, goed voor een omzet van bijna 3 miljoen euro. Met een kapitaalronde om andere Europese markten aan te boren, haalde de producent net geen half miljoen euro op.

Voer met insecten

Honden eten almaar gezonder, maar een behoorlijk aandeel van de voeding bestaat nog altijd uit vlees, waarvan de productie erg belastend is voor het milieu. In tegenstelling tot wat velen denken, bestaat het vlees in dierenvoeding niet uit slachtafval. Volgens een studie van de University of Edinburgh uit 2020 is jaarlijks 49 miljoen hectare landbouwgrond nodig om alle katten en honden wereldwijd van voer te voorzien. Dat is twee keer de oppervlakte van het Verenigd Koninkrijk. De CO2-uitstoot die daarmee gepaard gaat, zet dierenvoeding op de zestigste plaats van de grootste vervuilers. Een rapport van de Verenigde Naties uit 2021 zegt dat de vleesindustrie goed is voor 20 procent van de CO2-uitstoot. 18 procent daarvan komt van de productie van dierenvoeding, volgens Fediaf, de Europese koepelorganisatie van de huisdierenvoedingsindustrie.

Kan het duurzamer? Wel volgens Gutsy, dat begin mei hondenbrokken op basis van insecten op de markt bracht. De brok mengt meel van de gele meelworm met kip, wortel, zoete aardappel, appel en veenbes. De Antwerpse start-up begon als het onderzoeksproject van Jack Lathouwers en Achilles Hannecart, tijdens hun studie handelsingenieur aan de UGent. Hun promotor moedigde het duo aan zich in te schrijven voor acceleratorprogramma’s, zoals Start it @KBC. Van de universiteit ontvingen ze de start-upprijs 2021.

“We willen bewijzen dat de ecologische pootafdruk van huisdieren kleiner kan en moet worden”, zegt Hannecart. “Insectenboerderijen hebben grote voordelen in vergelijking met de vleesindustrie. Je hebt veel minder water en land nodig voor een kilogram proteïnen op basis van insecten dan op basis van rundvlees. Bovendien hebben we een kleine reststroom, want de meelworm kan bijna in zijn geheel gebruikt worden.” Voor de kweek van de insecten werkt Gutsy samen met een producent in Noord-Frankrijk, omdat het een van de weinige insectenboerderijen is die aan de grote vraag van het bedrijf kon voldoen.

Het startkapitaal van de twintigers bestond bij de oprichting in augustus uit een persoonlijke inbreng. Nadien kon het duo enkele investeerders overtuigen hen een private lening te verstrekken. Bij de lancering is het duo ook een WinWinner-campagne gestart, waarmee het 150.000 euro hoopt op te halen. Het doel is in het eerste jaar een omzet van 300.000 euro te draaien. “We zijn realistisch”, zegt Jack Lathouwers. “We beginnen in België, maar onze buurlanden zijn zeker interessante markten om in 2023 te verkennen.”

Brokken met toppings

Is de strijd om de gezondste en de meest duurzame hondenvoeding zo echt losgebarsten? Volgens Manuel Goossens van Good!D, de Belgische marktleider in hondenkoekjes, blijft een goede kwaliteitsvolle hondenbrok de basis. “Het heeft geen zin een hond brokken met 30 procent eiwitten voor te schotelen als die dat niet nodig heeft”, zegt hij.

Onder het merk hupple brengt Good!D sinds eind vorig jaar basisbrokken op de markt. “Ons nieuwe gamma brengt hondenvoeding terug tot de essentie”, legt Manuel Goossens uit. “De klant kan kiezen uit vijf basistypes: puppy, adult, kleine rassen, senior en allergic, zonder kip en graan. De brokjes hebben een zachtere textuur dan andere producten. Bovendien worden ze in onze eigen fabriek bij een lage temperatuur geproduceerd. Op die manier blijven de vitaminen en mineralen beter behouden.”

De basisbrokken kunnen worden aangevuld met twaalf toppings, zoals eend, fruit, tonijn of iets vegetarisch. “De toppings kunnen een oplossing bieden voor de zoektocht naar een gezonde en gebalanceerde afwisseling op je bestaande voeding of voor honden met allergieën”, zegt Goossens. “Dit concept is uniek.”

Good!D focust voor zijn duurzame aanpak vooral op de verpakking en het transport. De brokken worden in volledig recycleerbare dozen geproduceerd. Enerzijds zijn die volgens Goossens handiger dan de grote zakken. Anderzijds kan de voeding zo beter worden bewaard. De dozen worden helemaal gevuld en zijn compacter te transporteren in grotere volumes, wat de CO2-voetafdruk drastisch verlaagt.

“Het belangrijkste is dat we altijd proberen beter te doen dan gisteren”, zegt Manuel Goossens. Daarvoor investeert het bedrijf de komende vier jaar 19 miljoen euro. Dat geld haalde hij bij enkele Belgische families, maar hij behoudt wel ongeveer drie kwart van de aandelen. De financiële injectie zal worden gebruikt om de merken en de producten te versterken. Over twee jaar wil Goossens ook een extra site bouwen om aan de stijgende vraag te voldoen.

En mocht u dit artikel alleen tot het einde hebben gelezen om nog iets over Willie te weten te komen: vanavond staat courgettesoep op het menu, zijn favoriet.