Hoe duurzaamheid de kledingsector binnensluipt

De productie van kleren is erg belastend voor het milieu. Bovendien worden aan het einde van het seizoen massa’s kleren weggegooid of vernietigd. Enkele Belgische bedrijven tonen dat het anders kan.

Drie jaar geleden lanceerde Sebastiaan de Neubourg met W.R. Yuma de eerste 3D-geprinte zonnebrillen ter wereld. Nog voordat het idee voor het merk er was, stond één zaak als een paal boven water: het bedrijf moest volgens de principes van de circulaire economie werken. “Als ingenieur was ik vijf jaar actief als consultant in de sector van de circulaire economie. Zo leerde ik enorm veel interessante start-ups kennen. De circulaire economie is de economie van de toekomst. De lineaire economie, die de grondstoffen uitput en massa’s afval creëert, is onhoudbaar”, vertelt De Neubourg. “Ik kreeg zelf zin om te ondernemen. Ik wilde iets in de modewereld doen. Zo kwam ik op het idee van de 3D-geprinte zonnebrillen. Bij de uitwerking van mijn businessplan kon ik rekenen op de begeleiding van Flanders DC. Dat was een enorme hulp.”

“Bij W.R. Yuma, een verwijzing naar de zonnigste plek op aarde, gebruiken we alleen gerecycleerd printmateriaal. We werken met autodashboards en frigo’s uit Rotterdam, petflessen uit Brussel en bamboe uit Duitsland. Daarmee printen we de brillen in ons Antwerpse atelier. Daarnaast stimuleren we onze klanten om hun oude brillen gratis naar ons terug te sturen, zodat we ze kunnen recycleren en herprinten tot nieuwe exemplaren. In ruil daarvoor krijgen ze een korting op een nieuw exemplaar. Op die manier geven we de klant een verantwoordelijkheid en wordt hij deel van het proces.”

Ook in andere domeinen trekt W.R. Yuma de kaart van de duurzaamheid. “De brillenhoesjes zijn gemaakt uit Portugese kurk en zijn zo ontworpen dat ze plat kunnen worden gevouwen, zodat ze in de brievenbus passen”, zegt De Neubourg. “Bij de levering hoeft de klant dus niet thuis te zijn. Daarnaast compenseren we de emissie van al onze transporten, zodat ook die CO2-neutraal zijn, en we hergebruiken al het materiaal van onze prototypes. Sinds enkele maanden huizen we in een open atelier in de gebouwen van het Antwerpse Circulair Zuid, zodat mensen ons aan het werk kunnen zien. Op termijn willen we onderzoeken hoe we via de sociale tewerkstelling van de Kringloopwinkel onze productie in België kunnen uitbreiden. Want door onze Kickstarter-campagne zijn we meteen wereldwijd gestart. Intussen behoren Europa – met België en het Verenigd Koninkrijk – maar ook de Verenigde Staten en Australië tot onze beste markten.”

Geen afval meer

Zakenmodellen als dat van W.R. Yuma zijn nog een uitzondering in de modesector. Na elk seizoen worden massa’s onverkochte producten vernietigd. Bij Burberry bijvoorbeeld loopt dat in één jaar op tot meer dan 30 miljoen euro. Zo vermijdt het Britse modehuis dat zijn kleren tegen dumpingprijzen de deur uitgaan, bij de verkeerde klanten terechtkomen en de exclusiviteit van het merk in gevaar komt. Ook minder luxueuze merken, zoals de Zweedse modeketen H&M, gaan zo te werk. Tel daar de milieuonvriendelijke productieprocessen bij, zoals de enorme hoeveelheden water die nodig zijn om jeans te maken en het vervuilende verven van kleding, en het wordt duidelijk dat de modesector erg belastend is voor het milieu.

Al worden steeds meer bedrijven zich bewust van de behoefte aan verandering. Ook in België wint de sector van de duurzame mode aan belang. “Wie klaar wil zijn voor de consument van morgen, denkt beter vandaag al na over hoe hij een meer duurzame werkwijze in zijn onderneming kan invoeren. Zeker omdat de klimaatbeweging aantoont dat die consument er sneller zal zijn dan gedacht”, vertelt Jasmien Wynants, die verantwoordelijk is voor het project Close The Loop bij Flanders DC, het overheidsagentschap voor de creatieve economie.

Close The Loop is een programma om ondernemers te stimuleren de principes van de circulaire economie toe te passen en producten te hergebruiken, zodat er geen afval meer is. “Nederland, Duitsland en Scandinavië zijn daar al langer mee bezig. Mooie voorbeelden zijn het Zweedse kledingmerk Filippa K, het Franse sneakerlabel Veja en het Duitse kledinglabel Hund Hund. Maar België is aan een inhaalbeweging bezig. Zo kan Murielle Scherre, die de lingerie voor haar La fille d’O enkel lokaal laat maken, als een van de pioniers worden beschouwd. Daarnaast zijn er kleine spelers zoals HNST, dat circulaire jeansbroeken maakt en daarvoor net een Henry van de Velde Gold Award won, het juwelenlabel Wolk en de modelabels Helder Antwerp en Belgian Company.”

Grote bedrijven die volgens Wynants inzetten op duurzaamheid, zijn onder meer de modemerken Bel&Bo en JBC en het horloge- en brillenmerk Komono, dat inzet op duurzame materialen. “Daarnaast hebben we vanuit Flanders DC eerder e5 mode, Café Costume en Caroline Biss begeleid om duurzamer te werken. We zijn dit jaar opnieuw aan de slag met maar liefst acht modeondernemingen in onze Close The Loop-trajecten”, zegt Wynants. “Stuk voor stuk bewijzen die dat duurzame mode niet langer een geitenwollensokkenimago heeft, en ook niet per definitie duurder hoeft te zijn. Hoewel het bewustzijn bij de consument nog sterk moet worden aangewakkerd, tonen acties als Youth for Climate wel dat jongeren bewuster bezig zijn met de planeet.”

Café Costume

Café Costume, dat kostuums op maat maakt en ook een beroep deed op Close The Loop, toont hoe een bedrijf duurzaamheid in zijn productieproces kan slijpen. “Sinds onze oprichting in 2007 werken we enkel op bestelling, waardoor we weinig tot geen stock of overproductie hebben”, zegt projectmanager Beau Bergmans. “Bovendien zijn de klanten daardoor sterk gehecht aan de pakken die ze bij ons kopen.

“Ook proberen we zo weinig mogelijk stof te verspillen en rijden onze vrachtwagens nooit leeg. Met dit traject wilden we ons hele bedrijf onder de loep nemen en uitzoeken hoe we onze duurzaamheid met kleine stapjes konden versterken. Zo werden sommige producten vroeger allemaal apart verpakt, waardoor er soms tot drie kartonnen dozen en plastic folie rond zaten. Nu laten we alles in één grote doos transporteren.”

Voor zijn beperkte overstock – die ontstaat als ergens iets misgaat met een bestelling – vond Café Costume ook een oplossing. “Zo brengen we die hemden nu naar Josefa, dat er pyjama’s en ondergoed uit maakt”, legt Bergmans uit. “Daarnaast zoeken we uit hoe we onze hoezen uit één materiaal kunnen maken, hoe we onder meer Tencel in ons stoffengamma kunnen introduceren en hoe we een groenere lijn van kostuums kunnen aanbieden. Maar de juiste stoffen vinden blijkt niet zo eenvoudig. We zijn daarover nog volop in onderhandeling met onze leveranciers.”