Het langetermijnplan achter gouden Belgian Cats: ‘Wij willen de meest toegankelijke nationale ploeg zijn’

Na een indrukwekkend parcours gaat het Belgische vrouwenbasketbalteam met een gouden medaille naar huis. Het won de finale van Spanje na een sterke comeback in de laatste minuten. Het huidige succes drijft op talent natuurlijk, maar ook op een project op lange termijn dat in 2009 begon.

De grote ster van de Belgian Cats is Emma Meesseman – een van de beste speelsters ter wereld – maar eigenlijk is de hele ploeg rot van het talent. Julie Allemand, Julie Vanloo en Antonia Delaere doorliepen begin deze eeuw de jeugdreeksen van de nationale ploeg. “In 2009 hadden we tien jaar lang geen succes geboekt, maar er was veel talent bij de U16 en de U18”, zegt Mark Bogaert, marketing- en communicatiemanager bij Basketball Belgium en van de beneliga bij de mannen, de BNXT League.

Net zoals in het mannenhockey gebeurde met de Red Lions – met uiteindelijk een gouden medaille op de Olympische Spelen als beloning – maakten enkele sleutelfiguren aan de top mee het verschil. Koen Umans, general manager van Basketball Belgium, en sportief manager Sven Van Camp waren volgens Bogaert de gangmakers die het roer omgooiden toen ze rond 2009 de bond vervoegden. “We hebben toen beslist te investeren in omkadering door een kine, een osteopaat en met Ellen Schouppe een van de eerste mental coaches aan te stellen”, zegt Bogaert. “De speelsters gingen akkoord met die keuze.”

Drie merken

De basketfederatie maakt ook werk van de identiteit van de ploeg. “Met de Belgian Cats, de Belgian Lions (de mannenploeg) en de federatie Basketball Belgium hebben we eigenlijk drie merken”, zegt Mark Bogaert, die met Trends belt vanuit Slovenië, waar het tweede deel van het Europees Kampioenschap wordt gespeeld. De groepsfase was in Israël. “We deden een merkoefening en bepaalden het DNA van de Cats: onbaatzuchtig grootse prestaties leveren op belangrijke momenten en daarbij dankbaar zijn tegenover de fans. We willen de meest toegankelijke nationale ploeg zijn. Dat is misschien wel het grootste verschil met het voetbal. Tijdens de laatste wedstrijd in België bleven de speelsters heel lang op het terrein. Iedereen die een selfie wilde, kreeg er een. De Cats zijn supertoegankelijk en doen dat van harte.”

De selfies worden druk gedeeld op Instagram en andere sociale media, en de basketbond speelt daar gretig op in. “We maken ook veel filmpjes om te tonen wat er achter de schermen gebeurt bij de ploeg. De coach, iedereen eigenlijk, werkt daaraan mee. In 2017 deden we een rebranding, met een nieuw logo en website, niet alleen voor de Cats, maar ook voor de Lions en Basketball Belgium”, zegt Bogaert.

Dat jaar, 2017, was ook het jaar dat de resultaten begonnen te komen. In 2015 greep de jonge lichting van de vernieuwde Cats nog naast de kwalificatie voor een groot tornooi, maar daarna kwam de oudere ervaren wereldtopper Ann Wauters de ploeg versterken. “Ann Wauters liet een campagne in de WNBA (de bekendste Amerikaanse basketcompetitie voor vrouwen, nvdr) schieten om met de Cats te kunnen meedoen”, zegt Mark Bogaert. “Dat doen verschillende speelsters nu op dit moment eigenlijk om het EK te kunnen spelen. Die inkomsten en die exposure laten ze schieten.”

Wauters-Meesseman

Onder impuls van het koninginnenkoppel Wauters-Meesseman ging het plots hard. Brons op het EK in 2017, een jaar later bij het debuut van Cats op het WK meteen vierde. Door corona schoven het EK en de Olympische Spelen een jaartje op naar 2021. De Cats wonnen opnieuw brons op het EK en op de Olympische Spelen in Japan speelde de ploeg een memorabele maar dramatische kwartfinale. Nadat de Cats lang voor hadden gestaan, won Japan in extremis toch nog met één puntje verschil. De speelsters lieten hun emoties om de gemiste kans de vrije loop. Dat het de laatste match van Ann Wauters was, maakte het allemaal nog dramatischer. De veertigjarige sportlegende had haar door haar lange carrière gehavende lichaam afgebeuld om toch maar haar debuut te kunnen maken op de Spelen. Denigrerende uitspraken van een VRT-sportjournalist over de speelsters strooiden na de Spelen nog zout in de wonde. De Cats gingen er op een waardige en volwassen manier mee om.

Ondertussen waren ook de sponsors aan boord. “In 2017 hadden we Orange getekend als eerste grote sponsor”, herinnert Mark Bogaert zich. “Jammer genoeg besliste het moederbedrijf toen dat Orange België het voetbal moest sponsoren. In 2020 tekende Lotto en een jaar ervoor was bank-verzekeraar Crelan al ingestapt. Op de shirts is slechts plaats voor twee grote sponsors”, zegt Mark Bogaert. “We zijn aantrekkelijk voor sponsors, onder meer omdat we ongeveer even groot zijn in beide landsdelen, met 55.000 mensen aangesloten in Vlaanderen en evenveel aan Franstalige kant. We zien zeker een Cats-effect, veel jonge meisjes sluiten zich aan.”

Fractie van een seconde

Voor de buitenwereld kwam het als een verrassing, maar de bondstop bedankte succescoach Philip Mestdagh voor bewezen diensten na de Olympische Spelen in 2021. De Cats hadden onder Mestdagh een gigantische progressie gemaakt, maar kon er niet nog meer uit de talentrijke groep worden gehaald? De Fransman Valéry Demory volgde Mestdagh op. Hij werd na een jaar ontslagen, omdat hij de ploeg niet naar een hoger niveau kon tillen op het WK in Australië. België werd vijfde, op een WK. Weer net geen WK-medaille. Het toont hoe hoog de lat ligt.

Nu is de Fransman Rachid Méziane de coach van de Cats. Bovendien maakte topspeelster Hind Ben Abdelkader na zes jaar afwezigheid vorig jaar haar comeback bij de ploeg. De ploeg draait op het huidige EK als nooit tevoren. Tijdens de groepsfase in Israël vlogen de ballen vlotjes in de korf, tegen thuisland Israël (109-59), Tsjechië (84-41) en Italië (77-64). Met een perfect rapport naar de kwartfinale dus, maar daar wacht Servië. Dat is niet alleen de titelverdediger, maar ook de ploeg die België in 2021 uit de EK-finale had geweerd, nadat een buzzerbeater van België – een score tijdens het eindsignaal – werd afgekeurd. Net een fractie van een seconde te laat.

Commerciële driepunters

De commerciële driepunters zijn ondertussen al gescoord. Nadat de VRT dat al eerder deed, betaalt sinds vorig jaar ook de RTBF voor de rechten op de wedstrijden van de Cats. De thuismatchen worden gespeeld voor volle zalen van meer dan vierduizend fans. En omdat de Cats als zevende ploeg van de wereld binnen de top acht vallen, krijgt het team van Sport Vlaanderen extra middelen. Met de inkomsten uit tickets, sponsoring en overheidssteun zijn de inkomsten dus gestegen.

In tegenstelling tot andere nationale ploegen spelen de speelsters evenwel nog altijd voor de eer en een financiële habbekrats. Wel wordt de begeleiding nog altijd professioneler. “Met Cats 365 volgt de medische staf de speelsters nu ook op wanneer ze bij hun eigen ploeg actief zijn. Er is altijd overleg tussen hun ploeg en de Cats”, zegt Mark Bogaert, die als consultant met zijn bedrijf Mark A Thing voor Basketball Belgium werkt.

Het EK eindigde voor de Cats met de best mogelijke uitkomst, terwijl het eerst nog begon met als hoofdzakelijk doel om een ticket te behalen voor de Olympische Spelen van 2024. Nu smaakt de overwinning alvast naar meer. Afspraak Parijs volgend jaar.