Grete Remen (N-VA): ‘Je moet meer dan één knop omdraaien in de politiek’

Na dertig jaar een zaak te hebben gerund, zit Grete Remen sinds 2014 in het Vlaams Parlement voor de N-VA. De CEO van Damhert Nutrition heeft een missie: de stem van ondernemend Vlaanderen laten horen. “De overheden hebben geen managers, maar ondernemers nodig.”

Met vier zijn ze in het Vlaams Parlement: volksvertegenwoordigers die gepokt en gemazeld zijn als ondernemers. Vier vrouwen die hebben gekozen voor een cumul van de kmo en het politieke mandaat. Vier op de 124. De Limburgse Grete Remen is er een van, naast Cathy Coudyzer (N-VA), Ann Minne-Soete (N-VA) en Daniëlle Vanwesenbeeck (Open Vld). “Vroeger sloten de meeste ondernemers zich aan bij de liberalen”, zegt Grete Remen. “Sinds de doorbraak van de N-VA is dat veranderd. Vier ondernemers, dat is amper 3 procent van het parlementaire halfrond, terwijl 23 procent van de Vlaamse actieve bevolking zelfstandig is. De Vlaamse ondernemers zijn compleet ondervertegenwoordigd.”

Als ondernemer moet je alles durven ter discussie te stellen. Doe je dat ook als politica?

Grete Remen: “Ik ben ervan geschrokken hoe ruw en brutaal de politieke wereld soms is, al mag je dat niet hardop zeggen. Maar mijn kritische geest is nooit verdwenen. Ik heb altijd beweerd dat enkel tegenwind een vlieger omhoog doet gaan, dus moet ik mijn mond durven te roeren. Bart De Wever heeft bij zijn aantreden als partijvoorzitter gezegd dat hij graag naar gefundeerde kritiek luistert.

“Maar ik geef toe dat je meer dan één knop moet omdraaien in de politiek. In mijn bedrijf, Damhert Nutrition, deed ik dertig jaar mijn ding en vond ik altijd een oplossing als er zich problemen stelden. In het parlement ligt dat anders, dat is niet altijd prettig.”

Waarom stapt een rasondernemer in de politiek?

Grete Remen: “Ik ben in de politiek gestapt om vanuit mijn ervaring mijn mening te verkondigen. Ik was al actief in Unizo Limburg en liet in de media de kritische stem van de ondernemers horen. Dat is blijkbaar opgevallen. Meerdere partijen zijn bij me komen polsen. Het N-VA-programma leunde het dichtst aan bij wat ondernemers vinden en willen.

“Een tweede reden is dat ik deel wilde uitmaken van de verandering die nodig was voor het algemene belang. Het was ook mogelijk omdat het bedrijf in 2014 behoorlijk op punt stond. Dat mijn man er nog was om de zaken op te volgen, maakte mijn beslissing ook gemakkelijker. Sinds enkele jaren organiseren we nu elke avond een raad van bestuur om bij te praten over onze kmo (lacht).

“Ik blijf de zaken in ons familiale bedrijf opvolgen. Niet meer operationeel, maar met een strategische blik. Ik durf zelfs te zeggen dat mijn netwerk nu groter is dan ooit, zowel in bedrijfs- als academische kringen. Ik wissel vaak met ondernemers – klein en groot – van gedachten, zodat ik hun bekommernissen ken.”

Beschouwt u zich als links of rechts?

Grete Remen: “Links of rechts, bestaat dat nog? Volgens mij is dat voorbijgestreefd. Maar goed, als u het dan toch vraagt: ik zie mezelf eerder rechts als het gaat over de markteconomie, maar eerder links als het gaat over het milieu of sociale economie. Zo heb ik al een strijd gevoerd tegen kinderarbeid. In het bedrijfsleven heb ik mijn leveranciers en klanten nooit meer beloofd dan ik kan waarmaken. In mijn politieke leven trek ik die lijn door en probeer ik de besluitvorming ondernemende impulsen en visies te geven. In het belang van mens, milieu en dier op lange termijn.”

In 2015 zei u in het boek Op en topvrouw: ‘De waarden van de politiek zijn niet mijn waarden.’ Blijft u bij die stelling?

Grete Remen: “Het heikelste punt is de traagheid van de processen en de versnippering van de bevoegdheden. Als ik aan een minister een parlementaire vraag wil stellen, is dat telkens een processie van Echternach. Als lid van de commissie Economie kom ik in aanraking met zowel federale als Vlaamse materie. Het ene hangt vast aan het andere. De steun aan bedrijven bijvoorbeeld is een regionale bevoegdheid, maar de fiscale stimuli zijn federale materie. Een maatregel die in het ene parlement ondernemerschap bevordert, kan in het parlement aan de overkant van de straat tenietgedaan worden.

“Ik kan me in de politiek ook danig storen aan de ‘et alors’-cultuur. Dat leidt tot loutere symptoombestrijding. Soms voel ik veel onmacht. Maar ik geef mijn idealen niet op.”

Als u namens de ondernemerswereld enkele strijddossiers op een rijtje mag zetten, welke zijn die dan?

Grete Remen: “Eén: vacatures van bedrijven helpen in te vullen. Er zijn in België te veel vangnetten of landingsbanen in de vorm van te hoge werkloosheidsvergoedingen, brugpensioen of tijdskrediet en almaar minder werken. We moeten net langer werken. Elk beroep is stilaan een knelpuntberoep. Ik zie het onderwijs als een belangrijke oorzaak. Van een departement dat 11 miljard euro krijgt, verwacht ik meer rendement. Het is te theoretisch en onvoldoende afgestemd op de markt. Duaal leren is nu in, maar ik pas dat al twintig jaar toe in mijn bedrijf. Hoezeer kan de politiek achter de feiten aan hollen?

“Een tweede belangrijk strijdpunt is de verdediging van de lokale economie. De kmo’s verdienen respect en steun die de administratie hun niet geeft. Iedereen heeft altijd de mond vol van de disruptieve economie. Ik ben daar niet tegen. Maar waarom krijgen Amazon, bol.com, Uber en Airbnb alle privileges, terwijl de bedrijven hier voortdurend met allerlei regels om de oren worden geslagen? Om nog te zwijgen van de gigantische belastingdruk.

“Beleidsmatig gaat alle aandacht naar de verdediging van de belangen van de consument. Terwijl onze bedrijven, die het sociale verdienmodel in stand houden en voor tewerkstelling zorgen, voortdurend worden afgestraft. Het evenwicht is weg. Alles komt meer en meer in handen van de multinationals. Is dat de tol die we betalen voor de globalisering? Ik vrees het. Ik wil actie zien in onze steden en gemeenten, geen lege pleinen, winkels die sluiten of kmo’s zonder bedrijvigheid.”

Pleit u voor protectionisme?

Grete Remen: “Dat heeft er niets mee te maken. Ik ben voor een open economie, maar dan alleen als ook de lokale economie de kans krijgt haar ding te doen. In Nederland worden de belangen van de lokale spelers, zoals PostNL en Unilever, zwaar verdedigd. Hetzelfde gebeurt in Frankrijk en in Duitsland. En wat doen wij? We laten het allemaal op zijn beloop. Met Damhert Nutrition werken we bij voorkeur samen met bedrijven van Vlaamse bodem.”

Vindt u het jammer dat niet meer ondernemers in het parlement zitten?

Grete Remen: “Helaas halen de ondernemers de kiesdrempel niet in het parlement. Onze overheden hebben geen managers, maar bovenal ondernemers nodig. Verantwoordelijke mensen die mogelijkheden in moeilijkheden zien, die oplossingen aanreiken en een maatschappelijke visie uitdragen. Mensen die uitleggen waarom ze zus of zo te werk gaan.”

Stel: u wordt minister van Middenstand, Zelfstandigen en Kmo’s. Wat zou u veranderen?

Grete Remen: “Dan kun je iets betekenen voor de economie. De kmo’s zijn de belangrijkste werkgever van het land. Hun verankering is cruciaal voor onze toekomst en onze welvaart.”

Wat vindt u van de huidige minister van Middenstand, Zelfstandigen en Kmo’s Willy Borsus (MR)?

Grete Remen: “Hij levert goed werk. In de jaren negentig stond dat kabinet onder de leiding van een visieloze christendemocraat. Sinds 2000 staat een liberaal er aan het hoofd. Misschien zet ook daar een N-VA’er ooit de lijnen uit.”

Moet er een hervorming van de vennootschapsbelasting komen en heeft een meerwaardebelasting daar een plaats in?

Grete Remen: “Een hervorming van de vennootschapsbelasting, die budgetneutraal is en resulteert in een effectieve verlaging van het tarief, moet er absoluut komen. Onze Vlaamse bedrijven concurreren zelfs op hun eigen grondgebied niet met dezelfde wapens met buitenlandse bedrijven. Ze leveren iedere dag een bikkelharde strijd met een rugzak vol lasten en plichten. Politici moeten ervoor zorgen dat onze ondernemers een kans maken tegen de buitenlandse concurrentie.

“Ik geloof niet echt in een meerwaardebelasting. Ze is de zoveelste strafmaatregel voor spaarders, beleggers en ondernemers. Waar ik wel in geloof is de hervorming van de aandelenoptiewet. Het was oorspronkelijk een goed- bedoelde tewerkstellingsmaatregel, maar op het terrein is het een middel voor de multinationals en de banken om hun hoger bedrijfskader tegen fiscaal gunstige tarieven te verlonen. Ik stel voor die wet mee in het bad van de hervorming van de vennootschapsbelasting te nemen, in plaats van een symbolische meerwaardebelasting die de hardwerkende, sparende Vlamingen treft.”

Wat verdient nog topprioriteit?

Grete Remen: “Ik geloof sterk in het basisinkomen. Ik hoop dat we daar over de partijgrenzen heen een debat over kunnen voeren. Dat zal heilzaam zijn voor de hele maatschappij. Maar er moeten voorwaarden aan worden gekoppeld, zoals de Belgische nationaliteit en een minimumleeftijd. Een basisinkomen zal ook een grote impuls geven aan het ondernemerschap en biedt een kans om onze sociale zekerheid te resetten en te regionaliseren. Wie zegt dat het een communistisch systeem is, dwaalt.”

Damhert Nutrition is actief in de gezonde voeding. Hoeveel rek zit nog in die markt?

Grete Remen: “Heel veel. Het is een markt die veel aandacht krijgt met thema’s als obesitas en diabetes. Die markt kan alleen maar groeien. Gezien de bevolkingsexplosie zal er naar alternatieven voor vlees moeten worden gezocht. Voor mij is groei geen doel op zich. Gezond groeien mag. Het belangrijkste vind ik de link met de maatschappij: de lokale economie, de zorg voor gezondheid en milieu. De traceerbaarheid vind ik ook zeer belangrijk. Ik vraag me af of consumenten zich wel voldoende vragen stellen over de herkomst van hun voedselproducten. Wij doen dat wel.”

Zal Damhert een voortrekkersrol spelen in de consolidatie?

Grete Remen: “We vliegen het liefst met eigen vleugels. We hebben niet de ambitie een multinational te worden. We zijn trots dat we de flexibiliteit en de innovatiecapaciteit hebben die vaak ontbreekt bij de grote jongens.”

Een mens heeft geld nodig om te leven, maar evengoed om te genieten. Wat mag dat voor u zijn?

Grete Remen: “In mijn drukke bestaan als politica, ondernemer en moeder van vijf kinderen, vind ik het belangrijk geregeld zielsrust te vinden.”

Ligt u wakker van de grote wereldproblemen?

Grete Remen: “De EU faalt op veel gebieden. Denk aan de vluchtelingen. Europa draait om geld en macht, niet om de burger. Het is de speeltuin van lobbyisten. Europa slaagt er niet in een antwoord te vinden op oneerlijke concurrentie en sociale dumping. Of kijk naar de Europese toppolitici die in de raden van bestuur van een multinational of bank zitten. Hoe ernstig is dat?”

Hebt u een grote politieke droom?

Grete Remen: “De komende twee jaren zal ik mij keihard inzetten om het statuut van de zelfstandigen te verbeteren. 15 procent leeft onder de armoedegrens.”

Blijft u na 2019 politieke ambities koesteren?

Grete Remen: “Ik heb mijn doelstellingen in de politiek nog niet bereikt en zal niet rusten voor die zijn gerealiseerd.”