Grégoire Dallemagne (CEO Luminus): ‘Het is niet normaal dat een windturbine bouwen zo lang duurt’

Met de overname van Essent Belgium vergroot het energiebedrijf Luminus zijn marktaandeel naar een kwart. ‘De bestaansreden van Luminus is samen bouwen aan een CO2-neutrale energietoekomst. De overname past in die strategie’, zegt CEO Grégoire Dallemagne.

Het was een kleine verrassing toen Luminus vorige week bekendmaakte dat het de biedstrijd om de 520.000 klanten van Essent Belgium had gewonnen. De vorige overnames van Luminus luisterden naar namen als Vanparijs Engineers, Dauvister, ATS, Rami of Insaver ¬ allemaal bedrijven die energiediensten leveren, zoals de plaatsing van zonnepanelen en batterijen, het onderhoud en de installatie van verwarming, ventilatie en airconditioning. Verder haalde Luminus vooral het nieuws met projecten rond energie-efficiëntie en investeringen in groene elektriciteitsproductie.

“Onze groeistrategie steunt inderdaad vooral op energieoplossingen en hernieuwbare energie”, legt CEO Grégoire Dallemagne uit. “Het merendeel van onze investeringen doen we in die twee pijlers. Maar we analyseren ook elke kans in onze leveranciersactiviteiten.”

Door de overname, die de mededingingsautoriteiten nog moeten goedkeuren, vergroot Luminus zijn marktaandeel van 18 tot 24 procent. Daarmee verkleint het de afstand tot Engie Electrabel, dat ongeveer 40 procent van de markt dekt. Het grotere aantal klanten helpt de flinterdunne marges in de sector te compenseren. Die liggen laag door de snoeiharde concurrentie. België heeft het hoogste aantal mensen dat wisselt van leverancier in Europa. De 1,8 miljoen Luminus-klanten leverden het bedrijf in 2019 een winst van 11 miljoen euro op, op een omzet van 2,5 miljard euro. De cijfers van 2020 zijn er nog niet. Toch was er “een serieuze corona-impact”. “Wij leverden vorig jaar bijvoorbeeld energie aan de spoorwegbeheeerder Infrabel en de NMBS. Die energie kopen we soms maanden op voorhand. Maar op 15 maart reden er plots geen treinen meer en moesten wij die energie verkopen tegen veel lagere prijzen. Daarnaast hebben wij extra provisies voor onbetaalde facturen. Er was een moratorium, zodat wanbetalers niet worden afgesloten. Nu dat afgelopen is, verwachten we ook daar een impact. Maar ik klaag niet. Onze portefeuille aan hernieuwbare energie bleef groeien, net als onze dochterbedrijven. ATS deed vier overnames.”

Wat verwacht u van de overname van Essent Belgium?

GRÉGOIRE DALLEMAGNE. “De bestaansreden van Luminus is samen bouwen aan een CO2-neutrale energietoekomst. De overname past in die strategie. Zes jaar geleden was Luminus niet aanwezig in de energiediensten en beperkt in groene energie. Nu zijn 1400 van onze 2200 werknemers daarmee bezig, en dat aantal groeit. Het enige probleem is voldoende gekwalificeerde medewerkers vinden.

“Hadden we ons beperkt tot de verkoop van energie, dan zouden we zijn weggesmolten als sneeuw voor de zon. We hebben onze markt vergroot. Dat is niet ten koste van het personeel gegaan. Wie toen elektriciteit verkocht, is nu een energie-adviseur geworden. We kijken uit naar de samenwerking met de mensen van Essent. Door de overname kunnen we ook meer klanten begeleiden in de energietransitie.”

Klimaatneutraliteit vereist grote investeringen, onder meer in hernieuwbare energie. Vlaams minister van Energie Zuhal Demir (N-VA) liet onlangs weten dat er al 30 miljard is betaald of vastgelegd voor duurzame energie. Terwijl amper 20 procent van onze elektriciteit uit groene bronnen komt.

DALLEMAGNE. “We hebben de jongste drie jaar bijna 300 miljoen geïnvesteerd in hernieuwbare energie. We zijn de marktleider in water-krachtenergie en in windmolens op het land. We hebben nu 588 megawatt aan windturbines geïnstalleerd. In de pijplijn zit nog zo’n 1000 megawatt, waarvan we elk jaar ongeveer 70 realiseren. Alleen is het niet normaal dat het vijf tot tien jaar duurt om een windturbine te bouwen. Toch niet als we naar klimaatneutraliteit willen.

“De weg is nog zeer lang. Van alle energie die België in 2019 verbruikte, was maar 18 procent elektriciteit. Om het energieverbruik te verminderen, gaan we meer elektriciteit moeten verbruiken. Denk aan elektrische wagens. Die verbruiken 70 procent minder energie en stoten 70 procent minder uit dan een auto met een verbrandingsmotor. Maar ze vragen wel meer elektriciteit. Dat heeft maar zin als die groen is.

“De uitdaging is nog veel groter. In België komt 70 procent van de 118 miljoen ton CO2 die we elk jaar uitstoten van het verbranden van fossiele brandstoffen. 19 procent van die verbranding gebeurt bij de productie van elektriciteit en warmte. De rest komt van transport, gebouwen en industrie. Er wordt enorm veel gesproken over hernieuwbare elektriciteit, maar wanneer je alle stroom duurzaam produceert, heb je nog geen 15 procent van de klimaatneutrale maatschappij bereikt. We moeten nog veel meer inzetten op energie-efficiëntie, elektrificatie en decarbonisatie.”

Hoe pakken we dat aan?

DALLEMAGNE. “In Vlaanderen gebeurt 53 procent van de uitstoot door gebouwen en transport. Daar moet nog bergen werk worden verzet. 42 procent van de huizen dateert van voor 1971. In Wallonië is dat 58 procent, in Brussel zelfs 93 procent. Bij de appartementen ligt dat percentage lager, maar zelfs in Vlaanderen is 30 procent minstens vijftig jaar oud. Daar ligt een enorm potentieel om uitstoot te besparen, door isolatie van daken, muren en betere beglazing.

“Die oude woningen verbruiken ook veel energie en ze worden voor meer dan 80 procent, en in Brussel zelfs voor 98 procent, verwarmd met olie of gas. Tegelijk ligt het percentage energetische renovaties op amper 1,2 procent. Dat is veel te laag. Vlaanderen en Wallonië streven naar 3 procent om de Europese klimaatdoelstellingen te kunnen halen. In landen als Frankrijk, Nederland, het Verenigd Koninkrijk en Noorwegen wordt een verbod ingevoerd op verwarming met fossiele brandstoffen en wordt voluit ingezet op warmtenetten en warmtepompen.”

Dat kan toch ook bij ons?

DALLEMAGNE. “In principe wel. Maar warmtepompen zijn hier niet rendabel, hoewel ze 78 procent minder energie verbruiken en 76 procent minder CO2 uitstoten dan gasketels. Ondanks die uitstekende milieuprestaties ligt de energiefactuur voor de warmtepompbezitters een pak hoger dan voor wie een gasketel gebruikt. Dat komt omdat elektriciteit hier door de vele heffingen 4,5 keer duurder is dan gas, terwijl dat in landen als Noorwegen, Zweden en Nederland minder dan 2 keer is.”

Je kunt mensen moeilijk verplichten te investeren in iets wat duurder is dan het alternatief.

DALLEMAGNE. “Daarom kan de overheid de aanzet geven, zeker met de Europese relanceplannen na de coronacrisis en de Green Deal. De aanpak van de openbare gebouwen is het laaghangend fruit. Dat kan vrij gecentraliseerd, met loten van een paar tientallen gebouwen tegelijk. Dat is moeilijker op de particuliere markt. Maar met zulke grootschalige projecten kun je het verschil maken in de relance na corona. Want de middelen zullen efficiënt moeten worden gebruikt. Dat soort investeringen kan een hefboom zijn voor werkgelegenheid, maar zorgt er ook voor dat publiek geld privé-investeringen genereert. Wij kunnen een groot deel van de investering terugverdienen door de energiebesparing.

“We sloten bijvoorbeeld een energieprestatiecontract met de gemeente Dilbeek. In verschillende scholen en gemeentegebouwen renoveren we ketelruimtes, installeren we een warmte-krachtkoppeling en zonnepanelen en vervangen we de verlichting. We garanderen dat ze 37 procent minder stroom en 11 procent minder gas zullen verbruiken. En we vervangen, met onze partners in het consortium LuWa, de komende twintig jaar voor 600 miljoen euro de snelwegverlichting in Wallonië door ledlampen. Dat bespaart ongeveer 166.000 ton CO2 en 76 procent energie. Dat is de grootste publiek-private samenwerking van het land.”

U bent mede-eigenaar van de kerncentrales, die in principe tegen 2025 dichtgaan. Maar ze kosten u al enkele jaren vooral geld.

DALLEMAGNE. “Dat heeft een negatieve invloed op de cashflow. Vooral de revisie van de nucleaire provisies woog zwaar, in 2020 zelfs nog zwaarder dan in 2019. De sluiting is een politieke keuze, die wij zullen respecteren.”

De kernreactoren worden vervangen door gascentrales, die ondersteuning krijgen. Maar die stoten wel meer broeikasgassen uit.

DALLEMAGNE. “Zelfs als de laatste twee kerncentrales open zouden blijven, zal er nood zijn aan nieuwe gascentrales. Die zijn flexibel, en dat is nodig om energie te hebben wanneer er geen wind waait en de zon niet schijnt. Om een voorbeeld te geven: op 7 december was er gemiddeld 328 megawatt te kort, omdat er mist en minder wind was, en het 1 graad kouder was dan voorspeld. Dan heb je andere productiecapaciteit nodig om dat op te vangen. Zulke situaties zullen almaar vaker voorkomen. Daarbovenop hebben we meer elektriciteit nodig om de verwarming en het transport te elektrificeren en zo onze CO2-uitstoot te verlagen.

“Op termijn kunnen die centrales draaien op groen gas en zelfs waterstof. Daarvoor lopen nu al proefprojecten. We zullen al die technologieën nodig hebben, want met zwart-witkeuzes zal je niet de hele maatschappij aan het werk kunnen houden.”

We hebben ze misschien nodig, maar zonder ondersteuning wil niemand een gascentrale bouwen.

DALLEMAGNE. “Er komt een openbare aanbesteding om te bepalen welke centrale ondersteuning krijgt. We zijn zeker niet de enige kandidaat. Ruim zullen de winstmarges dus niet zijn. Maar we hebben enige ervaring in huis, want in 1968 bouwde Luminus de eerste STEG-centrale in Europa, die gas en stoom combineert. De centrale die we in Seraing willen bouwen, is efficiënter en stoot minder CO2 uit dan de centrales die nu operationeel zijn.”