Ginstberg: ‘We hebben ons altijd moeten herbronnen’

Bij Ginstberg, de enige producent van mineraal bronwater in Vlaanderen, staat de vierde generatie aan het roer. ‘Willen we als familiebedrijf blijven bestaan, dan moeten we van richting durven te veranderen. Dat hebben de generaties vóór ons ook gedaan.’

In het Oost-Vlaamse Oosterzele is het domein van Ginstberg al decennia in handen van de familie Van De Velde. De Ginstberg is een van de eerste heuvels van de Vlaamse Ardennen en aan de voet ervan ontspringen acht bronnen. “We bottelen het water en verdelen het in diverse verpakkingen voor de zorgsector, de klassieke drankenhandel en de horeca. Het water is ook de basis voor de limonades die we produceren”, vertelt Evi Van De Velde, telg van de vierde generatie.

Samen met haar echtgenoot Nico Claeys staat ze aan het roer van het familiebedrijf. De onderneming telt dertien werknemers en draait een omzet van 2,5 miljoen euro. Evi is als COO verantwoordelijk voor het personeelsbeleid en de kwaliteit. Niko is CEO en ontfermt zich over de financiën, verkoop en de vergunningen. Samen regelen ze de productie en de logistieke planning. Niko: “Als koppel begrijpen we mekaar heel goed. We hebben niet al te veel woorden nodig om te weten waar de andere naartoe wil. En ja, soms durven we tegen mekaar wat botter te zijn dan tegen een werknemer. Maar de communicatie is altijd duidelijk. Dat is een sterkte.”

Opvolging aan de kersttafel

Niko kwam in 2009 in dienst bij zijn schoonvader Eric Van De Velde. Het idee ontstond in 2008 aan de kersttafel. Eric: “Ik overwoog toen ermee te stoppen. Eigenlijk runde ik een eenmanszaak, want ik was verantwoordelijk voor alles. Van de waterkwaliteit tot de bandenspanning van de vrachtwagens. En toen vroeg Niko ineens of hij bij mij mocht komen werken. Hij wou niet dat de zaak zou verloren gaan.”

Niko trad enkele maanden later in dienst en drukte al snel zijn stempel op het bedrijf. Hij ontfermde zich over de boekhouding en zorgde voor een nieuw IT-systeem. En intussen leerde hij alle kneepjes van het vak. “Ik zorgde voor een verdere professionalisering. Maar als handelswetenschapper kende ik natuurlijk niets van water of het belang van het zoutgehalte. Dat heb ik allemaal gaandeweg moeten leren, tot zelfs rijden met een vrachtwagen.”

Evi kwam er pas zeven jaar later bij. Ze had een loopbaan achter de rug als consulent, en werkte voor de vermogensbeheerder Optima. “Ik heb nooit echt de behoefte gevoeld om in het familiebedrijf te stappen. Papa had me ook altijd voorgehouden dat het bedrijf geen plek voor een vrouw was. Hij vond de drankensector te veel een mannenbastion.”

2016 werd een kantelmoment. Verschillende familiale bottelaars verdwenen, waardoor Ginstberg een groter marktaandeel veroverde. Het bedrijf schakelde over naar een tweeploegensysteem voor de extra bestellingen. Eric: “We werkten van zes uur ‘s ochtends tot tien uur ‘s avonds. We konden dus wel hulp gebruiken. Uiteindelijk heb ik Evi gevraagd of ze in de zaak wilde komen. Ik zag toen in dat het best wel vreemd was dat zij elders werkte, terwijl wij het zelf zo druk hadden.” Evi twijfelde niet. Een beslissing waar ze geen spijt van heeft. “Ik heb altijd in de dienstensector gewerkt. Het verschil is dat wij iets maken dat uniek en tastbaar is. Daar ben ik echt trots op.”

De angel zit in de emotie

De komst van Evi was voor haar vader Eric het sein voor de aankondiging van zijn vertrek. “Ik heb een tijd met mijn vader gewerkt”, zegt Eric. “Dat was geen fijne ervaring. Ik vond hem veel te controlerend en ik kon bijna niet wachten tot hij uit het bedrijf stapte. Dat wilde ik mijn dochter niet aandoen. Direct stoppen leek me het verstandigste.” Vader verkocht alle aandelen van Evidel – de vennootschap achter Ginstberg – aan zijn dochter en schoonzoon.

Voordien was al enkele keren gepolst naar de familiale overdracht. Niko wou die laten voorbereiden door een gespecialiseerd advocatenkantoor. “Dat was iets waaraan ik moest wennen”, zegt Eric Van de Velde. “Ik kom uit een tijd waarin we alles onderling regelden. De eerste keer dat Niko dat voorstelde, vond ik dat heel vreemd. Maar het idee rijpte langzaam.”

Het advocatenkantoor zorgde er niet enkel voor dat de overdracht verliep volgens de regels van het erf- en schenkingsrecht. Er werd ook rekening gehouden met emotionele aspecten, zoals de zorgbehoefte voor Evi’s zus die een visuele beperking heeft. Evi: “Ook dat was een belangrijk aspect dat we in de overdracht wilden verwerken. Een familiebedrijf moet zich door specialisten laten bijstaan. Alleen zo kunnen alle vragen en opties open worden besproken. En vooraleer alles wordt uitgewerkt, moet je een periode van bezinning inlassen.”

Ook Niko begreep dat in de emotionele aspecten vaak de echte angel zit van een familiale overdracht. Vroeger werkte hij bij de grootbank ING en begeleidde hij daar overdrachten van familiale ondernemingen. Niko: “Een familiale overdracht is in principe een louter zakelijke transactie, maar wel één waar hele sterke emoties aan verbonden zijn. Mijn schoonvader heeft zijn hele leven aan het bedrijf gegeven. Daar mag je niet licht overheen gaan.”

De moeder van Evi, Gina Duytschaever, kon de emoties bedaren of bepaalde zaken extra toelichten. “We omschrijven haar weleens als onze chief emotional officer. Sommige zaken legden we ook afzonderlijk aan haar uit. Zo waren we zeker dat niets verkeerd kon begrepen worden. Want met alle emoties kan iets kleins soms een hele andere betekenis krijgen.”

Familiewater

De intrede van de vierde generatie heeft het familiebedrijf een nieuwe richting uitgeduwd. Eric Van de Velde: “Ik ben toch altijd meer de man van de traditie geweest. Zelf heb ik altijd gebotteld in glazen flessen. Onder impuls van Niko zijn er nieuwe verpakkingen ontwikkeld.” Zo biedt Ginstberg recycleerbare petflessen aan, die het als enige bedrijf in België ook terugneemt via het systeem van statiegeld. Al meer dan 130 rusthuizen gebruiken de flessen. Ginstberg ontwikkelde ook waterzakken van 10 liter in een kartonnen doos met een tapkraantje, als ecologisch alternatief. Het is een strategische keuze, want Ginstberg is een van de weinige overgebleven familiale bottelaars in een sector die wordt gedomineerd door grote multinationals. “We moeten diversifiëren. We zijn veel te kwetsbaar als we enkel water in glazen flessen produceren. Daarom benadrukken we het familiale karakter als drankenbottelaar. Nu bottelen we vooral water, maar dat hoeft niet altijd zo te zijn. Dat heeft de familiegeschiedenis ons geleerd.”

Die geschiedenis gaat terug tot Evi’s overgrootouders. Zij waren likeurstokers en limonademakers. Nadat de grootouders in 1958 het domein van Ginstberg hadden gekocht, werd ook water gebotteld. De overgang naar water betekende ook de stopzetting van de productie van likeur. In 1985 nam Eric het bedrijf van zijn ouders over. Toen was ook fruitsap al aan het assortiment toegevoegd, tot het familiebedrijf in de jaren negentig niet meer kon opboksen tegen concurrenten zoals Looza en Minute Maid. “We hebben ons in al die jaren altijd moeten herbronnen. Willen we als familiebedrijf blijven bestaan, dan moeten we ook naar andere dingen durven te kijken”, besluit Niko.