Gilles Retsin (techbedrijf AUAR): ‘We zullen jaarlijks 75.000 huizen kunnen bouwen’

De Gentse investeerder Miles Ahead heeft een investeringsronde van bijna 3 miljoen euro voor AUAR geleid. De Britse start-up ontwikkelde software met bijbehorende gerobotiseerde microfabriek die de bouwsector moet automatiseren. Nog dit jaar moeten de eerste woningen uit modulaire bouwblokken worden opgeleverd.

Bij de opening van het Gentse Wintercircus vorige week sprongen de houten vormen in het gerenoveerde iconische gebouw in het oog. Die structuren werden gemaakt door de bouwgroep Vandenbussche uit Aalter. Maar de gerobotiseerde microfabriek die de houten constructies produceerde, is van het Londense techbedrijf Automated Architecture (AUAR, ‘our’ uitgesproken), geleid door Mollie Claypool en de Vlaming Gilles Retsin.

De microfabriek of robotcel lijkt op een container met een productielijn en een assemblagearm. Het hout wordt volledig automatisch ineengezet en aan elkaar gelijmd of genageld tot stapelbare blokken, vergelijkbaar met Lego. Eén zo’n blok maken duurt amper zes minuten, waardoor de microfabriek tot vijftig bouwblokken per dag kan afleveren. Een softwareprogramma genereert op basis van artificiële intelligentie automatisch gebouwen en ontwerpen, die onmiddellijk naar de robot worden doorgestuurd om gefabriceerd te worden. Zo wordt de foutenmarge geminimaliseerd en kan de kostprijs tot op de cent nauwkeurig voorspeld worden.

Waarom neemt een architect het voortouw om de bouwsector te automatiseren?

GILLES RETSIN. “De huisvestingscrisis is het grootste probleem op aarde en is fel verweven met de klimaatcrisis. 40 procent van de wereldwijde CO2-uitstoot komt uit de bouwsector. Maar die is amper geautomatiseerd of gedigitaliseerd en ook de productiviteit is amper gestegen. We bouwen vandaag niet efficiënter dan vlak na de Tweede Wereldoorlog. De Verenigde Naties hebben berekend dat er tegen 2050 2 miljard huizen gebouwd of gerenoveerd moeten worden. Die opschaling kunnen we niet aan met de technologie van vandaag. We moeten fundamenteel anders gaan werken en nog snel ook. Dat was ons startpunt.

“We zijn een missiegeleid bedrijf. We willen wonen betaalbaar, mooi en duurzaam maken. Momenteel kan dat niet. Het is altijd één van die drie, maar nooit gecombineerd. Wij geloven dat het kan als we inzetten op een doorgedreven automatisatie van de bouwsector, om huisvesting en wonen beter te maken. Mollie en ik hebben een research lab aan University College London geleid. Daar deden we onderzoek naar robots en artificiële intelligentie. Toen we een consultancyopdracht van het onderzoekslab van de winkelreus IKEA, Space 10, kregen, ging de bal aan het rollen.”

Waarin verschilt AUAR van andere innovaties in de bouwsector?

RETSIN. “De huidige oplossingen willen allemaal grote fabrieken bouwen, naar analogie met de auto-industrie. Daarin worden modulaire woningen gefabriceerd, die op een vrachtwagen worden geladen en op de locatie in elkaar worden gezet. Dat werkt niet, want elke locatie, lokale wetgeving en smaak is anders. Uit een recent rapport van de Britse overheid blijkt zelfs dat die manier van, nochtans gestandaardiseerd, bouwen duurder uitvalt. De bouwsector is lokaal verankerd en heel afhankelijk van de omstandigheden, zoals het weer. Een regenbui kan de hele planning met weken in de war sturen. Je moet als bouwbedrijf kunnen meedraaien in dat unieke ritme.

“Er zijn intussen tientallen bedrijven op de markt, die een deel van de oplossing aanbieden om het bouwproces te automatiseren. Er is geen one-stop solution, dus die leegte vullen wij op met onze holistische aanpak. Dat doen we door enerzijds de software aan te bieden en anderzijds de gerobotiseerde microfabriek te leasen aan bouwpartners. Al die componenten zijn deel van het verhaal, waardoor we performant zijn. Ze zijn ook moeilijk los te koppelen van elkaar.

“Het is niet onze bedoeling de concurrentie aan te gaan met de bestaande industrie. Europa kent een geografisch netwerk van 30.000 bouwbedrijven die groot genoeg zijn om de investering te doen. Dat maakt ons businessmodel ook anders dan dat van de concurrentie, die de bestaande industrie probeert te vervangen.”

Waarom start u de uitrol in België?

RETSIN. “België heeft een unieke bouwsector. Veel bedrijven willen innoveren om een stap voor te hebben op de concurrentie. Tegelijkertijd staat de sector onder enorme druk door kleine marges en de nood aan automatisatie en standaardisatie. Bovendien telt België heel wat innovatieve en ambitieuze kmo’s, zij zijn ons ideale testpubliek. In andere markten zijn het ofwel heel grote bedrijven die zelf oplossingen uitdenken of heel kleine spelers die geen budget hebben.

“We zijn intussen ook in de Verenigde Staten actief en zoeken een partner in het Verenigd Koninkrijk. Omdat de regelgeving overal anders is, moest ons systeem ook extreem flexibel zijn en zich snel kunnen aanpassen. Dat is ons gelukt, waardoor we heel snel een nieuwe markt kunnen binnenstappen en snel kunnen opschalen.”

U zegt zelf dat de marges onder druk staan. Kunt u veel goedkoper bouwen?

RETSIN. “Het is momenteel niet onze bedoeling om de allergoedkoopste te zijn. Onze eerste strijd is duurzame en kwalitatieve woningen bouwen. Die willen we in een normale prijscategorie bouwen of in een lagere prijsklasse dan de bestaande oplossingen. Later kunnen we de prijs nog naar beneden halen of radicaal inzetten op goedkope woningen. We hebben die mogelijkheid door onze doorgedreven automatisatie, maar de kwaliteit en de duurzaamheid blijven het belangrijkste.”

Een veelgehoorde kritiek is dat automatisatie het werk van bouwvakkers afneemt.

RETSIN. “Er is overal een tekort aan werklui, dat in de toekomst nog gaat toenemen. Het Verenigd Koninkrijk berekende dat in de volgende vijf jaar 20 procent van de bouwvakkers met pensioen gaat. Ook in België is er een hoge nood, alle campagnes ten spijt, waardoor het de komende jaren nóg duurder zal worden om te bouwen. Er is nood aan automatisatie om het werk lichter te maken en met minder handen uit te voeren. Ik ben ervan overtuigd dat bouwjobs techjobs zullen worden, wat de sector misschien ook aantrekkelijker kan maken.”

Waarvoor zult u het opgehaalde kapitaal gebruiken?

RETSIN. “Om te valideren en op te schalen. De komende twee jaar werken we in onze initiële markten, België en de VS, en zoeken we een Engelse partner. Daarvoor moeten we ons team uitbreiden met ingenieurs en robotics.

“Dit jaar leveren we de eerste woning op. We weten dat we het kunnen, maar moeten een goede testcase vinden. Er zitten al heel wat bouwprojecten en woningen in de pijplijn. In Engeland staan er een tachtigtal woningen op de planning, in België een veertigtal en ook in Amerika enkele tientallen. Er is vraag naar, dus het is belangrijk dat die eerste showcasewoning er staat.”

Waar ziet u AUAR over vijf jaar?

RETSIN. “Dan moeten we in Noord-Amerika en Europa een netwerk van een vijftigtal bouwpartners en honderdvijftig microfabrieken hebben uitgebouwd. Op die schaal moeten we ongeveer 75.000 woningen per jaar bouwen.”