Niet wielrennen en voetballen, maar lopen en fitness zijn de populairste sporten in ons land. Fitnessclubs richten zich steeds meer op gezondheid en wellness, en werken een gespecialiseerd aanbod uit voor bedrijven. Daar speelt bijvoorbeeld Colruyt Group op in met de expansie van zijn fitnessketen Jims.
Ongeacht of u in een kleine kmo of voor een multinational werkt, de kans is groot dat ook bij u op de werkvloer al eens is geopperd hoe belangrijk beweging is voor uw mentale en fysieke welzijn. De coronalockdowns hebben zowel werkgevers als werknemers nog bewuster gemaakt van het belang van een goede gezondheid. Het Brugse bedrijf Kokoro lanceerde onlangs de app BNFit. Het is een ‘digitaal welzijnsplatform’, dat werknemers beloont als ze bewegen en andere gezonde gewoontes aannemen tijdens de werkuren, en waar bedrijven op kunnen inschrijven. Kokoro biedt ook programma’s aan om het fysiek en mentaal welzijn op de werkvloer te bevorderen. Golazo, onder meer bekend van sportmanifestaties als de 10 Miles in Antwerpen, heeft een afdeling die zich exclusief richt op het aanbieden van beweging in bedrijven.
“Je kunt dat zeker zien als fitness op de werkvloer. Golazo heeft daar de afgelopen jaren vrijwel een monopolie in verworven”, stelt professor Jeroen Scheerder vast. Hij is hoogleraar sportbeleid en sportsociologie aan de KU Leuven en bestudeert sinds meerdere decennia het sport- en bewegingsgedrag van de Vlamingen. Hij deed ook al drie keer onderzoek naar de Vlaamse en Brusselse fitnesssector in opdracht van de sectororganisatie Fitness.be.
Enorme concurrentie
In het recentste onderzoek van het Vlaamse Fitness Panel stelt Scheerder samen met wetenschappelijk medewerker Jef Hughe vast dat de sector zich behoorlijk goed heeft hersteld van de dip die werd veroorzaakt door corona.
Daarmee volgt België de Europese trend. In Europa hadden in 2022 – het recentste cijfer – 63,1 miljoen mensen een fitnessabonnement, bijna evenveel als in 2019. Tijdens corona was het aantal fitnessers gedaald tot net boven 55 miljoen. In 2007 draaide de Europese fitnesssector met 38,9 miljoen abonnees al een omzet van 28,7 miljoen euro. Net voor corona was die omzet lichtjes gestegen tot 31,5 miljard, maar tijdens de pandemie viel die terug tot 28 miljard euro. Die bijna gelijke omzet werd dus wel gehaald met 63 miljoen abonnees.
“Fitnessclubs moeten dus steeds meer inspanningen doen om klanten aan zich te binden, terwijl zich dat niet onmiddellijk vertaalt in hogere opbrengsten”, stelt Jeroen Scheerder vast. “Tegelijk zien we dat corona nauwelijks faillissementen heeft veroorzaakt. Dat toont toch de sterkte van de sector. Er is wel een enorme concurrentie. Er wordt hard gestreden om iedere klant.”
Zes kilometer
Uit de studie van Scheerder en Huyghe blijkt ook dat de fitnesssector de afgelopen jaren enorm gegroeid is, zeker in Vlaanderen en Brussel. Corona heeft die groei niet afgeremd, integendeel zelfs. In 2009 waren er 510 clubs in Vlaanderen en 72 in Brussel. In 2023 was dat aantal gestegen tot 892 clubs in Vlaanderen en 88 in Brussel. Wallonië telde er slechts 277. “71 procent van de clubs is in Vlaanderen gevestigd, 7 procent in Brussel en 22 procent in Wallonië. Iets meer dan de helft van de fitnesscentra is de afgelopen tien jaar opgericht. Fitness kan dus als een snel groeiende sector worden beschouwd. Met een sterke aanwezigheid van fitnesscentra binnen de Vlaamse ruit blijkt de sector ook een stedelijke aangelegenheid te zijn. Als je kijkt naar de kaart van Vlaanderen, woont iets meer dan 90 procent van de Vlamingen op maximaal 6 kilometer van een fitnessclub. Alleen de Westhoek blijkt nog niet helemaal gecoverd.”
Toch is de sector nog niet ten prooi gevallen aan consolidatie. Eigenlijk zijn er maar twee grote ketens actief in de fitness. De eerste is het beursgenoteerde Basic-Fit, dat 230 centra in Vlaanderen uitbaat en de ambitie heeft te groeien tot 300 vestigingen. Basic-Fit richt zich met zijn aanbod, zoals de naam al zegt, op een zeer breed segment. De tweede speler is Jims, dat sinds mei 2021 de eigendom is van het eveneens beursgenoteerde Colruyt Group. De keten bestond bij de overname uit 27 fitnesscentra. Door de overname van concurrent NRG eind vorig jaar staat de teller op 83 centra, maar net zoals bij Basic-Fit staan nog enkele openingen op de agenda. De overige fitnesscentra zijn vaak kleine merken met een paar vestigingen of stand-alones met één vestiging.
Van bodybuilding tot wellness
De intrede van Colruyt Group in de fitnesswereld heeft alles te maken met de evolutie die de sector sinds zijn ontstaan heeft doorgemaakt. Toen de eerste fitnessclubs in de jaren zeventig opkwamen, waren ze vooral gericht op krachttraining en bodybuilding. Dat evolueerde langzaam naar cardiotraining en groepslessen, en die trend ging over in wellness, met de introductie van zachtere sporten als yoga en pilates. “Ondertussen zitten we in wat wij het ‘healthnesstijdperk’ noemen, waarbij fitness net als voeding een onderdeel is van een gezonde levensstijl”, zegt Pieterjan Nuitten, businessunitmanager van Jims. “Daardoor kun je met fitness ook een ouder publiek bereiken, mensen die ook op latere leeftijd een kwaliteitsvol leven willen leiden.”
Colruyt Group ziet het als een van zijn opdrachten om een gezonde levensstijl te promoten, en de combinatie van retail en fitness kan daarbij helpen. “Op de website van Jims vind je bijvoorbeeld voedingsadvies en recepten. De ingrediënten daarvoor kun je met een simpele klik bestellen bij Colruyt en afhalen via Collect & Go. In januari en september, de populairste instapmomenten, maken we voor Jims reclame in onze retailvestigingen.” Zo haalt Colruyt Group dan weer een jonger publiek naar de retailers, waartoe behalve Colruyt ook Spar, Okay en Bio-Planet behoren.
‘Jims past volledig in het strategische plan van Colruyt, met een sterke focus op gezondheid. Dat begon vanuit gezond eten, maar is nu uitgebreid’
Rijdende fitness
Ook bij expansies denkt Colruyt na over samenwerkingen. Zo is er zowel in Gent als in Oostkamp een dubbele vestiging van Jims en Colruyt of Okay. Maar de groep kijkt ook naar samenwerkingen over de bedrijfsgrenzen heen. “We kijken vooral naar andere spelers in de gezondheidssector”, zegt Nuitten. “Zo proberen we kinepraktijken te integreren in onze fitnessclubs. Dat willen we langzaam maar zeker op nationaal niveau uitrollen. En we hebben ons project Move for Health.” Dat is een samenwerking met ondertussen een tiental ziekenhuizen, waarbij hart- en kankerpatiënten en mensen met mentale problemen of obesitas na hun ontslag uit het ziekenhuis verder worden opgevolgd in de fitnessclub. “Dat is een win-win. Er komt meer plaats vrij in de ziekenhuizen en vaak zijn de terugbetaalde kinebeurten niet meer nodig dankzij de inspanningen in de fitness”, aldus Nuitten.
Een vergelijkbaar project is Moving Moms, waarbij zwangere en net bevallen vrouwen worden begeleid en advies krijgen over zowel voeding als beweging, in samenwerking met gynaecologen. En de aanpak van Golazo is Jims zeker niet ontgaan. “Ook wij trekken volop naar bedrijven voor sportsessies, maar we kijken bijvoorbeeld ook hoe we de ergonomie bij de werknemers kunnen verbeteren. We bieden trainingen aan en stellen sportschema’s op voor medewerkers, en trekken met onze Jims-Van, een rijdende fitness, naar bedrijven. Fitness op de werkvloer is ook een trend die gegroeid is de afgelopen jaren.”
Vorige maand investeerde Colruyt Group nog eens 40 miljoen euro in de keten, onder meer om de overname, de restyling en de uitbreiding van de NRG-clubs te financieren, en nieuwe projecten zoals Moving Moms en Move for Health mogelijk te maken. Twee jaar eerder was er al eens een kapitaalverhoging van 20 miljoen, boven op de aanvankelijke investering van 11 miljoen bij de overname. Colruyt geeft geen aparte cijfers over de keten, maar zegt wel dat Jims operationeel rendabel is en dat de keten dicht bij een break-even zit. Dat Colruyt blijft investeren in Jims, is een signaal dat de groep het volste vertrouwen heeft in het concept. “Jims past volledig in het strategische plan van Colruyt, met een sterke focus op gezondheid. Dat begon vanuit gezond eten, maar is nu uitgebreid.”
Warm welkom
Een investering van 40 miljoen euro, daar kan Emmanuel Huyzentruyt alleen maar van dromen. Hij is sinds drie jaar de zaakvoerder van De Kaai, een fitnessclub in Kortrijk die zich in zijn eentje staande weet te houden tussen de ketens. “Wij hebben een meer sociale en familiale aanpak, aangevuld met heel veel beleving. Bij ons krijg je een warme welkom bij het binnenkomen en lopen de trainers rond tussen de sporters. Om advies te geven, maar ook voor wat smalltalk”, probeert Huyzentruyt het succes van De Kaai te verklaren.
Vooral de groepslessen zijn de afgelopen jaren populairder geworden, stelt Huyzentruyt vast. Vroeger was het vooral kracht en cardio, nu is het spinning en pilates. Die lessen zitten bomvol, mede dankzij ervaren en gemotiveerde lesgevers.” Ook personal coaching is een trend die doorzet. “Wij proberen de mensen zo goed mogelijk te begeleiden. Steeds meer leden maken gebruik van een personal coach. Ik ben alweer op zoek naar een extra personal trainer”, zegt hij.
Huyzentruyt nam de club over van de vorige eigenaars en legde enkele eigen accenten. “We treden toch meer naar buiten en zoeken actiever naar nieuwe klanten. We zitten hier vlak bij veel bedrijven, met zowel het Kennedypark als het Beneluxpark, en hebben al enkele samenwerkingen kunnen opzetten, bijvoorbeeld met Barco, Decospan, de hogeschool Vives en een groot advocatenkantoor.”
‘De sector kan de persoonlijke begeleiding nog veel meer uitspelen als een uniek en competitief voordeel’
Uniek
De Kaai heeft ook een nauwe samenwerking met de sportkinepraktijk Squadt, die onder meer de wielerploeg Soudal-Quick-Step en andere topsporters begeleidt. Squadt heeft een praktijkruimte geïntegreerd in de fitness en kan van alle toestellen gebruikmaken.
Huyzentruyt investeerde ook in de bar, een knappe loungeruimte met een terras en een dj-booth die uitkijkt over zowel de bar als de fitnessruimte. De bar is het ideale decor voor bedrijfsfeestjes of gezellig napraten na een fitnesssessie of teambuilding. “We organiseren hier ook grotere bijeenkomsten en evenementen speciaal voor bedrijven, zoals een spinningmarathon, een social run of afterwork-fitness. Daar moeten we wel veel energie in steken. Ik moet vaststellen dat het bargedeelte toch iets minder loopt sinds corona. De klanten blijven minder lang hangen na de fitness.”
Met een team van drie vaste mensen, drie zelfstandige trainers die meer dan 20 uur per week lesgeven en nog eens vijftien freelancers met kleinere opdrachten, kan Huyzentruyt zijn zaak draaiend houden. Met ruim drieduizend leden is het een van de grotere clubs in het land. Die leden moeten er wel iets voor over hebben: 59 euro per maand inclusief groepslessen, of 50 euro zonder. “Dat is niet goedkoop, maar zeker ook niet vreselijk duur, als je ziet wat je er hier allemaal voor krijgt”, zegt Huyzentruyt.
Professor Scheerder bevestigt op basis van zijn onderzoek het aanvoelen van Huyzentruyt dat een groeiende groep fitnessers een beroep doet op personal coaching. Bijna 90 procent van de clubs biedt een vorm van persoonlijke begeleiding aan, terwijl dat in 2016 nog maar iets meer dan 40 procent was. En hoewel het een investering is, ziet Scheerder net daar mogelijkheden om te groeien. “De sector kan de persoonlijke begeleiding nog veel meer uitspelen als een uniek en competitief voordeel, zeker tegenover de fitness in bedrijven, die eerder focust op een algemeen aanbod van sport en beweging.”
