De Spaanse topclub Real Madrid zal dit jaar de Champions League, ‘s werelds meest prestigieuze bekercompetitie, niet winnen. De club is uitgeschakeld door het Nederlandse opleidingsinstituut Ajax, waar sinds november 2016 oud-doelman Edwin van der Sar het roer in handen heeft.
Real Madrid: een omzet van 750,9 miljoen euro. Ajax: 91,9 miljoen euro. De cijfers van de recentste Football Money League van de adviesgroep Deloitte plaatsen de Nederlanders niet eens bij de grootste dertig clubs in het Europese voetbal. Real Madrid, de winnaar van de jongste drie edities van de Champions League en daarmee recordhouder, veroverde dan weer de eerste stek van het Engelse Manchester United. Dat Ajax de Madrilenen uitschakelde voor de kwartfinales van de Champions League, is dan ook een verrassing van formaat.
Al is dat misschien minder verrassend dan het op het eerste gezicht lijkt. Want, merkte Deloitte op, “de wereldbekende academie schijnt opnieuw een getalenteerde generatie spelers te hebben voortgebracht. De toekomstige strategie en financiële vooruitzichten van de club zullen zwaar blijven steunen op haar kunde om talent op te leiden, dat instaat voor zowel succes op het veld als inkomsten uit transfers.” Zo maakt de middenvelder Frenkie de Jong na dit seizoen de overstap naar FC Barcelona, voor 75 miljoen euro, waar maximaal nog 11 miljoen euro aan bonussen bij komt. Het is dan ook geen toeval dat de nieuwe sportief directeur van Anderlecht, Michael Verschueren, bij zijn aanstelling in november Ajax aanhaalde als voorbeeld. De Amsterdammers trokken dit jaar op winterstage naar het Amerikaanse Orlando, om zo een nieuwe inkomstenbron aan te boren. Edwin van der Sar trok anderhalf jaar geleden zelf naar China, om er een samenwerking met de topclub Guangzhou R&F te tekenen. Met de overeenkomst voor vijf jaar is 10 miljoen euro gemoeid.
Mijn spelerservaring gaf me een onschatbaar inzicht in hoe je een club moet runnen
Van der Sar maakte als 1,97 meter grote keeper carrière bij Ajax, voor hij via het Italiaanse Juventus Turijn en het Engelse Fulham in 2005 bij het Manchester United van Sir Alex Ferguson terechtkwam. ‘Het ijskonijn’ speelde 130 keer voor het Nederlandse nationale elftal, en haalde 26 titels en bekers binnen, waaronder twee keer de Champions League.
Naar de Europese subtop
Na zijn carrière volgde Van der Sar een opleiding International Master of Sportmanagement aan het Johan Cruyff Institute, en nadat zijn vrouw een hersenbloeding had gekregen, stichtte hij de Edwin van der Sar Foundation. Die vereniging steunt mensen met een hersenletsel op het gebied van revalidatie, participatie en preventie.
Toch waren er veel twijfelaars, toen in 2012 bekend raakte dat Van der Sar zou terugkeren naar Ajax. Hij werd er directeur marketing, maar met de intentie om op termijn ook algemeen directeur te worden. Te redelijk, te goedaardig, en vooral zonder ervaring om een beursgenoteerde onderneming met ruim 200 werknemers te leiden, was het oordeel. Het gaat de ‘coole gentleman’ evenwel beter af dan velen hadden gevreesd. Hij leerde veel van ervaren directeurs als Michael Kinsbergen en Dolf Collee, twee voormalige bankiers. “Mijn spelerservaring gaf me een onschatbaar inzicht in hoe je een club moet runnen”, meent Van der Sar. “Ik heb veel meegekregen van Manchester United. Daarmee kunnen wij ons niet vergelijken, maar we kunnen proberen op bepaalde gebieden winst te halen.”
Van der Sar breidde, net als Michael Verschueren, zijn internationale netwerk uit via zijn benoeming tot vertegenwoordiger van de Nederlandse clubs in de European Club Association, de vereniging van de grootste Europese voetbalploegen. Ajax wil hij structureel bij de Europese subtop doen aansluiten, door de begroting op te krikken naar 150, en het liefst 200 miljoen euro.
De Europese campagne, gecombineerd met de al gerealiseerde en nog te verwachten transferinkomsten, past perfect in dat streven. Het maakt dat ook bij Manchester United zijn naam weleens wordt geciteerd wanneer het gaat over een nieuwe algemeen directeur. De Nederlandse krant de Telegraaf omschreef hem als iemand die “het compromis niet schuwt, opbouwend handelt en denkt, met een luisterend oor, om er gemeenschappelijk het beste van te maken. Hij is geen hork of autoritaire leider, die een club als een verlicht despoot naar zijn hand zet. Terwijl Ajax daar af en toe om vraagt.”
De kritiek kwam er omdat de Nederlandse recordkampioen er vorig jaar weer eens niet in slaagde eremetaal op het palmares bij te schrijven. Sinds 2015 pakte de kleinere concurrent Feyenoord vijf prijzen, Ajax niet één. Op elf matchen van het einde hebben de Amsterdammers dit seizoen vijf punten achterstand op leider PSV.
Edwin van der Sar (48)
– Is: Algemeen directeur van Ajax
– Vrije tijd: Edwin van der Sar Foundation
