Eric Lauwers (CEO Arvesta): ‘Niemand weet beter dan de boer hoe belangrijk het milieu is’

In de discussie over het stikstofakkoord werd de boer neergezet als de grootste milieuvervuiler. Dat imago is onterecht, beklemtoont Eric Lauwers, de CEO van Arvesta. Het conglomeraat sleutelt aan vernieuwende technologie voor de landbouw van de toekomst. “Voor het klimaat kun je bovendien nergens beter produceren dan in België.”

Het is begin juni, maar het is al broeierig heet in Sint- Katelijne-Waver. In de lange, uitgestrekte serres van Goni, het landbouwbedrijf van Nico Goossens, worden diverse soorten sla geteeld. De serres zijn uitgerust met een ingenieus mobiel gotensysteem. De afstand tussen de goten past zich automatisch aan de groei van de sla aan. Het systeem dient precies afgemeten hoeveelheden water en meststoffen toe.

“Goni is voor mij een schoolvoorbeeld van toekomstgerichte Belgische tuinbouw”, vindt Eric Lauwers (58), de CEO van Arvesta, de marktleider in de toelevering aan de landbouw (lees kader: Wie is Arvesta?). “De mobiele gootsystemen zijn ontwikkeld door onze filialen Hortiplan en Van der Hoeven. Wij zijn de wereldwijde marktleider in die technologie. Daarmee kunnen we tot negen keer meer plantjes kweken per vierkante meter dan op een gewoon veld. Bovendien worden steevast exact de hoeveelheden water en meststoffen toegediend die nodig zijn. Tegen 2025 willen we zo 8 miljard liter water besparen. Dat systeem laat toe dat je het hele jaar door, het etmaal rond, kunt telen. En de kropsla van Goni smaakt minstens even lekker als die van het veld.” De sla wordt verkocht in diverse winkelketens in België.

Het hoofdkantoor van Hortiplan bevindt zich op een steenworp van Goni, ook in Sint-Katelijne-Waver. Het filiaal van Arvesta installeert zijn mobiele gotensystemen van Australië tot Canada. Ook in Canada wordt het hele jaar geteeld, bij temperaturen tot min 40 graden in de winter en tot meer dan 40 graden in de zomer. “We werken aan een belangrijk project voor de stad Neom, de slimme stad van de toekomst in Saudi-Arabië. Daar zullen we alle weersextremen kunnen testen, midden in de woestijn.”

Hortiplan is niet het enige opmerkelijke succes van Arvesta. De waaier aan nieuwigheden is breed. Zo zijn ruim 120 veevoedersilo’s in België uitgerust met sensoren. Die registreren als veevoeder moet worden aangevuld. De boer krijgt een signaal en kan daarop vers proviand bestellen. Euroclim is een veevoeder dat de methaanuitstoot van melkvee terugdringt met 10 procent, en die van rundvee met 30 procent. “Als alle rundvee in België Euroclim zou eten, is de uitstootdaling te vergelijken met die van 130.000 wagens per dag die van de baan zouden verdwijnen”, zegt Eric Lauwers. “Jammer genoeg gaat de verkoop van Euroclim niet snel genoeg. Euroclim heeft een marktaandeel van slechts een tiende in rundveevoeders. Het betekent een extra kostenpost van enkele eurocenten per liter melk of per kilo vlees. De winkelketens vinden dat te veel.” De Vlaamse regering gaf inmiddels een subsidie van 1 miljoen euro voor boeren die het voeder gebruiken.

Lees verder onder de video

Strenge regels

Arvesta sleutelt ook voortdurend aan nieuwigheden die de kosten van de boer doen zakken. Dat blijft een van de beste stimulansen om naar milieuvriendelijkere technieken over te schakelen. Een alternatief meststoffenplan voor de aardappelteelt vervangt bijna twee derde van de kunstmest door ecologische alternatieven. Daarbij wordt een restproduct van suikerbieten van de Tiense Suikerraffinaderij gebruikt. Dat wordt gecombineerd met een middel op het blad van de aardappel, dat dus niet in de grond terechtkomt. En daarnaast zijn er biostimulatoren: die maken planten sterker, onder meer omdat ze stikstof uit de lucht halen. “Dat alternatieve meststoffenplan voor de aardappelteelt is tot een derde goedkoper voor de boer”, duidt Eric Lauwers.

Arvesta heeft ook een methode die de totale stikstofuitstoot per landbouwbedrijf met 23 procent en zelfs meer kan terugdringen. De boer werkt dan in opdracht van klanten, volgens bepaalde regels. Bekende klanten zijn de brouwerij Alken-Maes, de industriële bakker La Lorraine Bakery Group en de bloemmolens van Dossche Mills. Met die methode gebruikt de boer duurzamere en goedkopere bemesting. De CO2-uitstoot daalt en een deel van de CO2 slaat de boer in de bodem op. In ruil krijgt hij uitstootcertificaten. “Die zullen wij verhandelen, via het Belgische handelsplatform Soil Capital. Ook daaraan verdient de boer”, zegt Eric Lauwers.

De CEO vindt dat de Vlaamse landbouw vaak ten onrechte in een slecht daglicht staat. In de stikstofdiscussie werd de boer neergezet als de grootste milieuvervuiler. “Ik begrijp dat niet”, zegt hij. “De boer lééft van het milieu. Hij is de eerste die last heeft van weerschommelingen. Niemand begrijpt het belang van het milieu beter. Voor het klimaat kun je bovendien nergens beter produceren dan in België. Als je kijkt naar de CO2-uitstoot per kilo vlees of liter melk, staan we daarin heel sterk. Ook in kwaliteit, dierenwelzijn, traceerbaarheid en duurzaamheid behoren we tot de beste. En toch kopen we Braziliaanse steak, Argentijnse appelen en peren, Poolse kippen en Chileense wijn. Zuid-Amerika gebruikt plantenbeschermingsproducten die hier al lang verboden zijn. Ik heb er geen enkel probleem mee dat de spelregels voor de Belgische landbouwers heel streng zijn. Zolang diezelfde regels ook gelden voor geïmporteerde producten.”

Geen miljardenwinsten

De cijfers van Arvesta tonen aan dat landbouw geen winstmachine is. Arvesta is een filiaal van de Boerenbond-holding MRBB. Die zwemt als het ware in het geld, maar die winsten zijn niet het gevolg van de landbouwactiviteiten. “Winstmaximalisatie is niet het doel van Arvesta”, benadrukt Eric Lauwers. “De nettowinst van 25 miljoen euro staat voor 1,3 procent van de geconsolideerde omzet. In 2022 bedroeg de ebitda of brutowinst 80 miljoen euro, het hoogste cijfer ooit. In verhouding tot de omzet is dat 4,2 procent: een correct maar bescheiden cijfer.” Arvesta gebruikt de middelen vooral voor innovaties en technologie voor “de landbouw van de toekomst.” Dit jaar wordt 60 miljoen euro geïnvesteerd, los van eventuele overnames.

Niettemin zijn de vooruitzichten voor de Vlaamse veeteelt weinig rooskleurig. Door het stikstofakkoord zou de varkensstapel tegen 2030 met 30 procent verminderen. Dat zou ook een klap zijn voor de export. “Ik vind dat een ongelooflijk rare discussie”, verzucht Eric Lauwers. “Wij voeren geen volledige varkens uit naar China, maar onderdelen als de oren, de neus, de kop en de ingewanden. Anders dan bij ons zijn die onderdelen ginds een delicatesse. Waarom zouden we dat niet doen? Bovendien is onze CO2-uitstoot per kilo vlees heel goed. Of gaan we misschien nog meer voedsel importeren dat met meer CO2-uitstoot werd geproduceerd? En gaan we de haven van Antwerpen dan misschien enkel nog gebruiken voor wat we in België nodig hebben? Dat is eigenlijk wat we vragen aan onze boeren.”