‘Er is nog een zeepbel aan het barsten’

Er is nog een zeepbel aan het barsten, die de centrale banken hebben gecreëerd: die van de bedrijfsschulden. Dat zegt Danny Reweghs, directeur strategie Inside Beleggen.

Er is nog een zeepbel aan het barsten, die de centrale banken hebben gecreëerd: die van de bedrijfsschulden. Dat moet wel blijken uit drie aankondigingen van kapitaalverhogingen in één dag: die van ArcelorMittal, Fagron en Nyrstar. De centrale banken hebben het geld uitzonderlijk goedkoop gemaakt, in een poging de deflatiedruk tegen te gaan en de economie weer op het goede spoor te zetten. De lage rente moest de consumenten ertoe aanzetten minder te sparen en meer uit te geven, en bedrijfsleiders stimuleren om meer te investeren.

Maar niet alle ondernemingen zijn daar zorgvuldig mee omgesprongen. Het gratis geld heeft een aantal bedrijfsleiders ertoe aangezet te agressief overnames te doen, of expansie te zoeken in nieuwe activiteiten waar ze geen expertise in hadden. Nu het hen niet meer voor de wind gaat, moeten ze gaan bedelen bij de aandeelhouders voor extra geld – veel extra geld.

Fagron, de wereldmarktleider in magistrale bereidingen voor apotheken, reed lang een foutloos groeiparcours. Onder leiding van de flamboyante topman Ger van Jeveren zette continu het de gashendel volledig open. Het wilde zo snel mogelijk zo veel mogelijk groeien met overnames. Het zocht steevast de limieten van de schuldgraad op.

Tot er zowat een jaar geleden een kink in de kabel kwam. De wijziging in de vergoeding voor niet-steriele bereidingen in de Verenigde Staten bleek de gamechanger voor de agressieve groeistrategie. De winstgevendheid van de Amerikaanse operaties kwam onder druk. In plaats van toen al contact te zoeken met de banken om een tijdelijke waiver (opschorting van het naleven van de schuldconvenanten) te verkrijgen, verloor Van Jeveren zich in een strijd met analisten en de markt, om alsnog zijn gelijk te bewijzen. Het kostte hem zijn kop als CEO, maar Fagron moet nu 220 miljoen euro aan kapitaal bijtanken, op een moment dat de beurskapitalisatie al met meer dan 1 miljard euro is geslonken tot ongeveer 200 miljoen euro. Er volgt dus minstens een verdubbeling van het aantal aandelen.

De ontwikkelingen bij Nyrstar waren de afgelopen vijf jaar ronduit dramatisch. Nadat de economische en financiële crisis de aandeelhouders met een gigantische kater had opgezadeld – een decimering van de koers van 20 naar minder dan 2 euro in het eerste jaar na de start van de beursnotering – leek een rooskleurige toekomst te volgen met de komst van de nieuwe topman Roland Junck, die overkwam van ArcelorMittal. Met mijnbouw viel volgens Junck dubbel zoveel geld te verdienen als met metaalverwerking. Zo wist hij vlot 1 miljard euro op te halen, om in een recordtempo een tiental mijnen te kopen.

Dat was een overmoedige aanpak. Want mijnbouw bleek een veel moeilijker activiteit dan ingeschat en de inkomsten schommelen veel meer met de grondstoffenprijzen en de dollarkoers. De stabiliteit van de smeltingactiviteiten was weg. Het schip maakte water toen de zinkprijs begon te dalen en Nyrstar ook nog eens met het debacle van zijn Finse Talvivaara-mijn werd geconfronteerd. Een eerste kapitaalverhoging werd doorgevoerd en de kop van Roland Junck rolde.

Na een veel te lange interim-periode werd vorig najaar de mijnbouwman Bill Scotting aan het hoofd van Nyrstar geplaatst. Maar hij blijkt enkel nog aan stervensbegeleiding voor de mijnbouwactiviteiten te kunnen doen. De mijnen staan in de etalage, maar kandidaat-kopers willen enkel in solden kopen. Vandaar de noodzaak om een nieuwe, drastische kapitaalverhoging van ruim 600 miljoen aandelen door te voeren, tegen nog amper 0,45 euro per aandeel. Intussen is al een paar miljard euro aan aandeelhouderswaarde vernietigd.

ArcelorMittal, de grootste staalgigant ter wereld, heeft het ook al jaren niet onder de markt. Nochtans waren de ambities gigantisch in 2006, toen Mittal Arcelor overnam. De nieuwe staalreus zou de wereld veroveren. Arcelor werd in de fusieoperatie tegen 27 miljard euro gewaardeerd. Vandaag bedraagt de beurskapitalisatie van de fusiegroep nog amper 6 miljard euro en er komt een kapitaalverhoging van 3 miljard dollar.

De fusie zadelde de groep op met miljarden aan schulden. Na de financiële crisis slaagde ze er niet in die drastisch naar beneden te brengen. De groep werd gehinderd doordat de wereldeconomie nooit meer op toerental kwam zoals voor de financiële crisis. Bovendien beging ze de strategische fout om zelf te investeren in ijzerertsactiviteiten, op een moment dat de prijzen op een historische piek stonden. Vandaag verliest ArcelorMittal niet alleen geld op zijn staalactiviteiten – deels door het gedumpte staal uit China en Rusland – maar ook op zijn ijzerertsactiviteiten, waarvan de prijzen de afgelopen jaren ronduit zijn ingestort. De grootheidswaanzin van Lakshmi Mittal wordt afgestraft.

Fagron, Nyrstar en ArcelorMittal zijn geen alleenstaande gevallen. We durven met zekerheid te stellen dat er nog veel kapitaalverhogingen zullen volgen. In sectoren als energie, grondstoffen en de financiële sector zijn kapitaaloperaties voor veel bedrijven onvermijdelijk. Het water staat hen aan de lippen.