Energiereuzen wereldwijd willen samenwerken met databedrijf Gorilla: ‘Wij zijn Data Rangers zonder ego’

Het databedrijf Gorilla maakt zich klaar voor de volgende groeispurt. In juni rijfde de Antwerpse scale-up 23 miljoen euro binnen om te kunnen blijven groeien. “Het is mijn taak alle mogelijke hindernissen die onze groei in de weg staan te elimineren”, zegt CEO Ruben Van den Bossche.

De muur in het kantoor van Ruben Van den Bossche is behangen met roze, groene en oranje post-its: het is de roadmap met de prioriteiten van het databedrijf Gorilla voor de komende zes maanden. “We hebben die post-its eigenlijk niet meer nodig”, zegt de CEO. “De puzzel is gelegd en het verhaal zit in ons hoofd. Ze blijven hangen als visuele herinnering aan de beslissingen die we hebben genomen.”

Gorilla heeft zich in vijf jaar opgewerkt tot de top van de Antwerpse techscene. Het bedrijf bouwt algoritmes die het loslaat op de data van energiemaatschappijen. Die kunnen zo de vraag en het aanbod op de markt beter voorspellen, waarop maatschappijen hun productie kunnen afstemmen en de optimale prijszetting berekenen. Energiereuzen British Gas, Shell en Engie zijn al langer klant bij Gorilla. De voorbije weken zijn daar ook SEFE (voorheen het Russische Gazprom, dat sinds de sancties door Duitsland is overgenomen, nvdr.) en EDF UK bij gekomen.

In februari werd Van den Bossche voor de derde keer vader en moest hij tegelijk een kapitaalronde voorbereiden om die snelle internationale groei te financieren. De som tikte midden juni af op 23 miljoen euro.

Had u al tijd om even uit te blazen?

RUBEN VAN DEN BOSSCHE. “Eind juni hadden we nog een groot bedrijfsevenement. Ik had mezelf wijsgemaakt dat het nadien rustiger zou worden. In juli zou ik uitblazen, zodat ik in augustus helemaal zen mijn vakantie kon starten. Ik kan één ding zeggen: het is allesbehalve rustig geweest. In een scale-up staat altijd iets in brand. Het grootste vuur dat we nu moeten blussen, is de uitbreiding van ons team. Tegen eind september moeten 66 vacatures ingevuld raken. Dat is een waanzinnig aantal nieuwe medewerkers om tijdens de zomermaanden te vinden. Die wervingssprint heb ik onderschat, maar we hebben ze echt nodig om te kunnen groeien.”

Dat is een serieus aantal in een sector die kreunt onder de war on talent.

VAN DEN BOSSCHE. “Er is geen overschot aan sollicitanten, maar Gorilla heeft wel een unieke positionering. We hebben mensen nodig die een diepe expertise over energie en data combineren. Die profielen zijn niet breed gezaaid, maar gelukkig hebben we in die sectoren de voorbije jaren wel naamsbekendheid opgebouwd. Vooral de buitenlandse vacatures kunnen moeilijk zijn. In Duitsland en de Verenigde Staten, waar we ons beter willen verankeren, zijn we nog niet zo bekend. We moeten er dus snel naam maken.”

Toch heeft Gorilla internationaal al een mooie klantenportefeuille. Zijn die markten minder versnipperd dan we denken?

VAN DEN BOSSCHE. “We zijn in 2018 nogal naïef begonnen. Eigenlijk hadden we te weinig kennis over de energiemarkt om te doen wat Gorilla nu doet. Maar we hebben wel kunnen vaststellen dat de meeste energiebedrijven hetzelfde probleem hadden: het waren dinosaurussen. De data werden nog bijgehouden op papieren of in Excel-bestanden. De software die ze gebruikten, was meestal een versie uit 2012, waardoor de gegevens nog niet in de cloud werden bewaard. Een lang verhaal kort: energiebedrijven zijn met hun datagebruik ergens blijven hangen eind jaren negentig.

“Dat werkt natuurlijk niet als je kijkt naar de veranderingen waarmee de sector geconfronteerd wordt. Om rekening te houden met hernieuwbare energie of energiecrisissen moet de sector zich wendbaar kunnen opstellen. Dat kan alleen door de data juist te organiseren, te interpreteren en te gebruiken. Als je abstractie maakt van het lokale marktgegeven, zoals de hoeveelheid zon in Australië of het natte, winderige weer in het Verenigd Koninkrijk, dan is 90 procent van de problemen die een energieleverancier ervaart en de manier waarop die worden opgelost gelijk. Gorilla zit in de unieke positie dat we kennis kunnen opdoen op één markt en die kunnen meenemen naar een markt waar dat probleem nog niet bestaat, maar waar ze het wel zien aankomen.”

Kunnen jullie ook anticiperen op de energietransitie?

VAN DEN BOSSCHE. “Het onderliggende probleem van de energiesector is een spanningsdriehoek tussen beschikbaarheid, prijszetting en klimaat. Men verwacht energie als die nodig is, de prijs moet beheersbaar zijn en bij voorkeur is dat koolstofvrije energie. Als een van die drie actoren omhoog wordt geduwd, heeft dat een invloed op de andere twee. Als er veel windenergie op het net komt, is die beschikbaar en is de prijs laag. Het omgekeerde maakt energie duur, omdat er moet worden afgeschakeld om energie op het net te houden. Onze software probeert hernieuwbare energie en de prijs zo dicht mogelijk bij elkaar te brengen, zodat de spanning tussen de drie actoren zo laag mogelijk is. Hoe complexer het energienet wordt, hoe beter voor onze algoritmes. Vandaag is Gorilla de enige oplossing om grote energiebedrijven te doen bewegen.”

Dus hebt u geld opgehaald om die voorsprong te behouden?

VAN DEN BOSSCHE. “We hebben het kapitaal in se niet nodig, maar er is nog veel onontgonnen potentieel. We hebben dus geld opgehaald om even snel te blijven groeien als de voorbije jaren. Enerzijds trekken we naar de Duitse markt, omdat die in Europa de grootste is na het Verenigd Koninkrijk. Duitsland leeft in zijn eigen bubbel en is moeilijk die te betreden. Als het daar lukt, kunnen we het morgen ook in Spanje, Japan of Brazilië.

“Anderzijds zijn we bij onze vorige kapitaalronde bewust niet naar de Verenigde Staten getrokken. We wilden eerst in Europa investeren en de verkoop uitbouwen. Opeens werden we toch benaderd door drie Amerikaanse bedrijven, die intussen klant zijn. Dan moet je springen en een lokaal team uitbouwen. Veel software-as-a-servicebedrijven zien Amerika als één markt. Voor ons zijn het 52 verschillende markten met elk een eigen infrastructuur en regulator. Ons team moet er dus fors uitbreiden.”

Wat betekent het voor Gorilla om zo snel te groeien?

VAN DEN BOSSCHE. “Mocht ik daarop het antwoord kennen, dan zou ik beter slapen. Ik ben nog nooit CEO geweest van een bedrijf met 150 medewerkers. Ik merk nu al dat een aantal zaken moeilijker worden. In een team van vijftien werknemers hoef je bijna niet nadenken over communicatie, motivatie of de manier waarop de werkcultuur – die hier vrij specifiek is – wordt overgebracht op nieuwe werknemers. Nu evolueren we naar een bedrijf waar mensen met een traditionelere mindset solliciteren dan onze oorspronkelijke missiegedreven houding. Het is veel moeilijker in een groot bedrijf mensen de werkcultuur mee te geven.

“We hebben bijvoorbeeld geen hiërarchie. Iedereen is een Data Ranger, een identiteit die we hebben gecreëerd zodat nieuwe werknemers hier zonder ego binnenwandelen en zich kwetsbaar durven op te stellen. We doen iets volledig nieuw in de energiesector. Iedereen moet hier binnenkomen met het idee: ik weet eigenlijk niets en zal snel veel moeten bijleren. Het is mijn taak als CEO alle mogelijke hindernissen die onze groei in de weg staan te elimineren. En ja, ook ik stel me kwetsbaar op door fouten te durven toegeven.”

Is er echt niemand met een titel?

VAN DEN BOSSCHE. “Naar de buitenwereld toe gebruiken we die soms wel, omdat klanten op zoek gaan naar hun gelijke op de ladder. Zeker in Amerika is die titel belangrijk, of er komt geen gesprek. Intern gebruiken we die echt niet. We zijn Data Rangers zonder ego. Het energieprobleem is te groot en ingewikkeld om te geloven dat een individu impact zal maken. Dat kan alleen als team en door de dingen te benoemen hoe ze zijn, ongeacht de status. De feedback is dan ook altijd op de feiten, nooit op de persoon. Die werkcultuur bracht ik tot nu altijd zelf over. Ik maakte er een erezaak van het finale gesprek te voeren met sollicitanten en tijdens de eerste weken met hen een wandeling te maken. Ik vrees alleen dat het met die zestig nieuwe aanwervingen niet meer zal lukken.”

U kent iedereen bij naam?

VAN DEN BOSSCHE. “Ik moet bekennen dat er vanmorgen iemand nieuw is gestart en ik kan me haar naam niet herinneren. Het is de eerste keer dat dit me overkomt (lacht).”

Had u ooit gedacht CEO te zijn van een bedrijf van deze omvang?

VAN DEN BOSSCHE. “Ik was altijd geïntrigeerd door de combinatie van ondernemerschap en IT. Toen ik veertien was, heb ik een website gemaakt die de telecomprijzen vergeleek, omdat ik geïntrigeerd was door de competitie tussen Proximus, Mobistar en Orange. Die site had de extreem originele naam vergelijking.be en is overgenomen door Belcompany, dat later is opgegaan in Telenet. In die periode was Silicon Valley nog cool, dus had ik het idee dat ik misschien wel daarnaartoe moest verhuizen om een bedrijf met betekenis uit te bouwen. Ik heb het nooit gedaan, want intussen is bewezen dat je ook elders een succesvolle start-up kunt beginnen.”

Hebt u zichzelf zien veranderen de voorbije jaren?

VAN DEN BOSSCHE. “Tien jaar geleden was ik een introverte computerwetenschapper die bezig was met het bouwen van IT-bedrijven. Ik dacht heel zwart-wit, binair in eentjes en nulletjes zoals een computerprogramma. Maar dat is niet hoe je een bedrijf met mensen runt. Je hebt veel tinten grijs nodig en dat heb ik moeten leren. Het is een intrinsieke herprogrammering van je hersenen om niet alleen naar de binaire code te kijken, maar er ook waardering aan te hechten.

“Een tweede leermoment heeft een coach me ooit meegegeven: ‘Ruben, jij bent niet de norm.’ Iedereen heeft een eigen manier van denken en werken. Mijn manier is niet per se de juiste voor iedereen. Ik vind het een fijne gedachte dat iedereen zichzelf kan zijn en een manier vindt om elkaar te begrijpen. Die verbindende rol is mijn grotere taak, nog meer dan IT-oplossingen bedenken.”

Wat was de voorbije maanden de leukste gebeurtenis?

VAN DEN BOSSCHE. “Dat alles hier tegelijkertijd zo snel en traag gaat, is een ongelukkige eigenschap van de fase waarin Gorilla zit. Daardoor worden belangrijke mijlpalen, zoals een kapitaalronde of het binnenhalen van een nieuwe klant, te weinig gevierd. Ik kan dus niet anders dan aan mijn kinderen en familiemomenten denken. Zo was mijn zoon euforisch toen hij op zijn verjaardag van de ober een ijsje met vuurwerk kreeg. Dat geeft mij instant geluk. Misschien moeten we bij Gorilla meer stilstaan bij de overwinningen en die ook vieren.”

Kijkt u wel uit naar zulke overwinningen tijdens de komende maanden?

VAN DEN BOSSCHE. “Ik kijk eerst uit naar de vakantie met mijn familie. Daarna gaan we zes maanden knallen om het bedrijf te laten groeien. Of het nu een Legokasteel, een computerprogramma of Gorilla is: uit bouwen haal ik mijn motivatie en energie.”

U had niets met de energiesector. Bent u er nu voor opgewarmd?

VAN DEN BOSSCHE. “Eenmaal je in de sector zit, raak je er volgens mij niet meer uit. Ze heeft een unieke aantrekkingskracht: heel complex, maar met veel impact. We moeten mensen dwingen om na te denken over hun energieverbruik. Natuurlijk zullen er oplossingen komen die ervoor zorgen dat energie voor gezinnen betaalbaar blijft, zoals automatische sturing binnen huizen, wat we vandaag al in bedrijven zien. Maar we moeten de komende tien jaar wel eerst door een periode waarin energie ons meer geld zal kosten en ons meer kopzorgen zal bezorgen. Het is dus leuk als klein bedrijf uit Antwerpen een grote impact te kunnen realiseren voor heel veel bedrijven en gezinnen.”