50Hertz, de Duitse dochter van de Belgische hoogspanningsnetbeheerder Elia, heeft samen met de Deense netbeheerder Energinet de Combined Grid Solution ingehuldigd. Dat is de eerste hybride onderwaterkabel.
De kabel is hybride omdat hij twee zaken combineert waarvoor tot nu toe aparte kabels werden gebruikt. Hij verbindt het Duitse en het Deense net, en vervoert tegelijkertijd de energie van drie zeewindparken: Baltic Sea 1 en Baltic Sea 2 in Duitse wateren, en Kriegers Flak, dat tegen eind 2001 aan Deense zijde wordt gebouwd.
Volgens Chris Peeters, de CEO van Elia Group, is het een project van Europees belang, omdat het de offshorewind nog beter integreert in het energiesysteem. “Nu wordt een kabel maar 40 tot 50 procent van de tijd gebruikt. Door de twee functies te combineren verhoogt de gebruiksgraad van de kabel.” Bovendien is het project relatief goedkoop. De 300 miljoen euro, gecofinancierd door Europa, is een pak minder dan wanneer de windparken elk apart met hun nationaal net worden verbonden.
“Ook voor de regulatoren is dit een grote uitdaging”, stipt Stefan Kapferer, de CEO van 50Hertz, aan. “Een verbinding tussen twee netten moet in principe 70 procent van de capaciteit vrijhouden voor handelsactiviteiten. Omdat er momenten zullen komen waarop de windproductie meer dan 30 procent bedraagt, hebben Duitsland en Denemarken een uitzondering gevraagd, en werkt Europa aan nieuwe regelgeving.”
Voor 50Hertz, dat het hoogspanningsnet in het vroegere Oost-Duitsland en Hamburg beheert, kadert de investering in zijn ambitie om tegen 2032 een elektriciteitssysteem te hebben dat 100 procent hernieuwbaar is. Vorig jaar was groene energie goed voor 60 procent van de elektriciteit. Omdat offshorewind het meeste draai-uren heeft, moet die voor stabiliteit op het net zorgen als de kolen- en kerncentrales uit dienst worden genomen.
Verder in zee
De hybride oplossing wordt ook bestudeerd voor andere projecten, meldt Peeters. “Al is ze niet voor alles geschikt. Wij denken dat ze vooral nut heeft voor windparken die verder in zee liggen, meer dan 100 kilometer van het land. Je kan dit zien als de eerste stap naar een potentieel North Sea Grid, al is de jury nog onbeslist of dat North Sea Grid er effectief komt. Je moet dit meer bekijken in parallel met de energie-eilanden die in de Noordzee en de Baltische zee worden gebouwd. Op langere termijn zal offshorewind de basis vormen van het energiesysteem in Noord-Europa. Het zal perfect mogelijk zijn dat een Europese consument eerst stroom krijgt uit een park ten noorden van Ierland, vervolgens uit de Noordzee en daarna uit de Baltische Zee, maar hij zal daar niets van merken.”
Het project kan ook België helpen de doelstellingen inzake hernieuwbare energie te halen. Ons land heeft niet de ruimte om zelf een 100 procent hernieuwbare elektriciteitssysteem uit te bouwen, maar door verbindingen met windparken in Britse of Scandinavische wateren kan dat op termijn wel.
Geen bevoorradingsproblemen
Peeters liet ook weten dat hij ervan uitgaat dat België deze winter geen bevoorradingsproblemen zal hebben voor elektriciteit. De problemen in Frankrijk, waar het onderhoud en de levering van nieuwe splijtstof van een aantal kerncentrales vertraging opliep door het coronavirus, veranderen daar niets aan. Ten eerste omdat de Belgische kernreactoren nagenoeg permanent operationeel zullen zijn. Een andere reden is dat, toen de kerncentrales grotendeels buiten strijd waren in de winter van 2018-2019, alle centrales die naar de markt konden, werden aangesproken. Om opnieuw van de markt gehaald te kunnen worden, moeten die centrales dat 18 maanden op voorhand melden, en daar is amper sprake van geweest.
