Eerste State of Belgian Tech-rapport: ‘Belgische techbedrijven moeten meer ervaren buitenlandse werknemers aantrekken’

Het Belgische ecosysteem van start-ups en scale-ups wordt rijper. Onze techbedrijven halen ook almaar meer kapitaal op , maar zijn hun puberjaren nog niet ontgroeid. Om de stap naar de volwassenheid te versnellen moeten ze er beter in slagen ervaren werknemers uit het buitenland aan trekken. Dat blijkt uit het eerste State of Belgian Tech-rapport.

Het uitgebreide State of Belgian Tech-rapport biedt een overzichtelijk overzicht van hoe het anno 2024 gesteld is met het Belgische ecosysteem van techbedrijven. Voor het rapport sloeg het Belgische investeringfonds- en netwerk Syndicate One de handen in elkaar met het consultancybedrijf Bain & Company en het grote Belgische investeringsfonds Sofina. Het rapport is gemodelleerd op het jaarlijkse The State of European Tech van Atomico, het Europese investeringsfonds opgericht door de Zweed Niklas Zennström, een van de oprichters van Skype. The State of European Tech, dat traditioneel wordt voorgesteld op het technologiefestival Slush, is een begrip in de techwereld en geeft jaar na jaar inzicht in de polsslag van de Europese techscene.

Versnipperd als het Belgisch techlandschap is, is het een meerwaarde om ook voor ons land zo’n jaarlijkse analyse te hebben. Het rapport gebruikt data van het Nederlandse Dealroom en baseert zich op een uitgebreide enquête onder oprichters en diepte-interviews. “We geloven dat dit rapport het ecosysteem van ondernemers, investeerders en beleidsmakers beter in kaart kan brengen, zodat ze betere beslissingen kunnen nemen”, zegt Laurens De Poorter, de oprichter van Syndicate One.

Hoewel België Europees niet boven zijn gewicht bokst zoals Zweden of Zwitserland, gaat het goed met de Belgische tech, blijkt uit de cijfers. Belgische techbedrijven haalden in de eerste helft van dit jaar gezamenlijk bijna 500 miljoen euro op, met onder meer vers geld voor Robovision en Techwolf. De techbedrijven zijn daarmee goed op weg om dit jaar beter te doen dan in 2023, toen ze in de eerste zes maanden 424 miljoen euro kapitaal aantrokken.

Techbedrijven trekken kapitaal aan in verschillende fases, van het initiële zaaigeld tot steeds grotere rondes, waarvan de omvang alfabetisch wordt aangeduid met A, B of C. Het gemiddelde opgehaalde zaaigeld en het kapitaal van de serie-B-rondes verdriedubbelden, en het opgehaalde kapitaal van de serie-A-rondes verdubbelde gemiddeld. Toch doet België het niet zo goed als de buurlanden of hoogvliegers als Zweden, Estland en Finland. De laatste zes jaar maakte in een vroeg stadium kapitaal 77 procent uit van het totaal aan opgehaald kapitaal. Dat is veel meer dan over heel Europa, waar dat percentage 42 procent bedroeg. Er waren dus meer grote rondes van al verder doorgegroeide scale-ups.

Meer exits

Nog een goed teken van een gezond ecosysteem is dat het aantal exits stijgt. ‘Exit’ is start-upjargon voor de verkoop (of de beursgang) van een techbedrijf. In de eerste helft van dit jaar waren er 22 exits. De meest opmerkelijke was de verkoop van het Gentse legaltechbedrijf Henchman voor 160 miljoen euro begin juni. Zulke exits versterken het lokale ecosysteem, omdat de Belgische ondernemers die hun bedrijf verkopen hun winst en ervaring opnieuw investeren in de kampioenen van morgen, of zelf als second time-ondernemers hun schouders onder een nieuwe start-up zetten. Een goed voorbeeld daarvan zijn de oprichters van het Gentse foodtechbedrijf Deliverect, die mede dankzij de lessen die ze trokken uit hun eerste, met succes verkochte techbedrijf, Deliverect naar Europese normen in een recordtijd deden uitgroeien tot een unicorn, een jong niet-beursgenoteerd techbedrijf dat meer dan 1 miljard dollar waard is. België heeft vier van zulke eenhoorns: twee in Vlaanderen (Deliverect en team. Blue), één in Brussel (Collibra) en één in Wallonië (Odoo). Het is ondertussen bijna drie jaar geleden dat er nog eens zo’n eenhoorn bij kwam in België.

Behalve de aanwas van kapitaal en de toename van het aantal exits is ook de toegenomen aandacht van buitenlandse investeerders een goed teken. Steeds meer grote fondsen vinden de weg naar de techhubs van Brussel, Gent en Leuven, terwijl ze een paar jaar geleden enkel over België vlogen op weg naar pakweg Amsterdam of Stockholm. “Meer internationale durfkapitalisten aantrekken is echt cruciaal”, zei Giulia Van Waeyenberge, general manager van Sofina en lid van Syndicate One, gisteren op de voorstelling van het State of Belgian Tech-rapport. “Die investeerders brengen hun netwerk en expertise mee. Die fondsen hoeven niet naar België te komen. Als ze wel komen, doen ze dat omdat ze op zoek zijn naar de beste bedrijven in hun domein en denken die in België te kunnen vinden. We hebben vandaag in België een ecosysteem van hoge kwaliteit opgebouwd, met businessangels, incubatoren, start-ups en andere spelers. We geloven dat er meer bedrijven aan zitten te komen die zullen doorbreken.”

Talent vinden

Bain & Company, Sofina en Syndicate One zien meerdere kansen om het vliegwiel van de Belgische tech verder aan te vuren. De bestaande ondernemersnetwerken kunnen verder worden uitgebouwd. Het Gentse ecosysteem kan daarbij als voorbeeld dienen. Het staat het verst in zijn ontwikkeling en de lokale ondernemers hebben een hecht netwerk gebouwd, waarbij ze alle middelen en ervaring samenbrengen om de techkampioenen van morgen te bouwen. De recente opening van de nieuwe techhub Wintercircus was de kroon op het jarenlange geleverde werk.

De initiatiefnemers van het rapport wijzen ook op de gefragmenteerde overheidsstructuren, die beter op elkaar afgestemd kunnen worden. Maar dé grote rem op de ontwikkeling de Belgische techwereld is volgens de oprichters zelf de moeilijkheid om buitenlandse werknemers te overtuigen naar België te komen om hier voor de lokale techkampioenen te werken. Die senior profielen brengen een schat aan ervaring mee en zijn zeer schaars op de Belgische arbeidsmarkt, doordat er nog niet voldoende techbedrijven zijn doorgegroeid. “Talent vinden, rekruteren, behouden maar ook belonen, is duidelijk iets waar oprichters wakker van liggen”, zegt Robin Wauters, een van de oprichters van Syndicate One en de oprichter van Tech.EU, die er ook op wijst dat ons land aantrekkelijkere aandelenoptiepakketten nodig heeft die CEO’s aan werknemers kunnen aanbieden. “Want het talent vinden om te groeien is duidelijk het grote pijnpunt voor Belgische ondernemers.”