‘Duaal leerplan pakt knelpunten niet voldoende aan’

Jongeren zijn niet geschoold op het geschikte niveau en beschikken niet over de nodige praktische vaardigheden. Duaal leren zou daarvoor een oplossing kunnen zijn. Maar de relevante studierichtingen krijgen geen plaats in het duaal leerplan. Dat zegt Wolfgang Hennen, hr-directeur bij Lidl.

Uit de jongste cijfers blijkt dat duaal leren fors aan populariteit wint. Het aantal scholen dat deelneemt aan het proefproject is in één jaar tijd verdubbeld. Vanaf 1 september 2019 wordt de onderwijsvorm waarbij je deels leert op school en deels vaardigheden ontwikkelt op de werkvloer, aangeboden in vijftig studierichtingen in het Belgische beroeps- en technisch onderwijs.

Jammer genoeg vallen de richtingen die een ideale voorbereiding zijn op een baan in de retail, zoals handel en verkoop, uit de boot. Nochtans is de retailsector een belangrijke werkgever, en kan een nauwe samenwerking tussen onderwijsinstellingen en retailbedrijven mee een oplossing bieden voor de grote jeugdwerkloosheid in België. Die bedraagt volgens de meest recente cijfers van Eurostat 16,4 procent.

Duitsland

In Duitsland zoekt slechts 6,2 procent van de jongeren tussen 18 en 25 jaar werk. Het grote verschil valt voor een stuk te verklaren door de verschillende onderwijssystemen.

In Duitsland is het principe van duaal leren al langer vast verankerd in het onderwijs, in alle opleidingen. De ‘leertijd’, waarbij studenten drie jaar lang de helft van hun tijd op de schoolbanken en de helft van hun tijd op de werkvloer doorbrengen, is er ingevoerd voor liefst 342 beroepen.

In de Duitse Lidl’s en op de administratieve kantoren krijgen honderden studenten een (betaalde) opleiding: handelsingenieurs, bouwingenieurs, IT-specialisten, logistieke medewerkers, noem maar op.

Bij Lidl België alleen zijn er zo’n 300 openstaande vacatures. 250 daarvan zijn functies in de winkelpunten. Die banen raken maar moeilijk ingevuld. Verkoop is een vak op zich en vraagt dus om een aparte opleiding, met aandacht voor praktische werkervaring. Leuk als je de 5 P’s van de marketingmix kent, maar hoe vertaal je die naar de winkelvloer?

Het duaal leerplan is in België een werk van zeer lange adem geweest, en nu, ondanks de goedkeuring van het decreet, is er nog altijd geen duidelijk wettelijk kader waarmee we in de retailsector van start kunnen gaan. Al acht jaar lobbyt Lidl België bij kabinetten, ministers en onderwijsinstellingen voor de invoering ervan.

Absurde hiërarchie

Het slechte imago van praktische opleidingen lijkt in ons nadeel te spelen. Studenten uit het bso en tso zitten daar enkel omdat ze niet slaagden in het aso. Dat is de perceptie van ouders vandaag. Het cascademodel waarop ons middelbaar onderwijs steunt, houdt een absurde hiërarchie in stand. Alsof de job van een houtbewerker minder waard is dan die van een marketingmanager.

Het is begrijpelijk dat scholen, ouders en de politiek sceptisch tegenover deze nieuwe leervorm staan. Maar de arbeidsmarkt kampt vandaag met andere uitdagingen dan vroeger, en het is nodig om een evaluatie te maken. Het duaal leren kan enkel voet aan de grond krijgen als we de waarde van praktische scholing inzien.

Niet alleen de retailsector zal er wel bij varen: de knelpunten in verschillende sectoren zullen worden opgevuld met gekwalificeerde jongeren die on the job ervaring konden opdoen. Waarom zo bescheiden beginnen als je het ook groots kan zien?