De Amerikaanse plannen om de teugels van Wall Street te vieren, stuiten op kritiek bij prominente Europese centrale bankiers. “De grootste vergissing die we kunnen maken, is te denken dat we al een nieuwe crisis aankunnen”, zegt Paul Tucker, de voorzitter van de Systemic Risk Council.
De nieuwe Amerikaanse president Donald Trump werkt aan een grondige herziening van de Dodd Frank Act, de meer dan 2000 pagina’s met nieuwe regels voor Wall Street, die een herhaling van de financiële crisis moesten voorkomen. Gezien de prominente aanwezigheid van mannen met een verleden bij de zakenbank Goldman Sachs in zijn kabinet, komt de deregulering van de Amerikaanse financiële sector niet als een verrassing.
Twee prominente Europese centrale bankiers lieten zich donderdagavond bijzonder kritisch uit over die plannen. Op een bijeenkomst in Brussel van het CFA Institute, de internationale organisatie voor financiële analisten, ging Paul Tucker, de voormalige vicevoorzitter van de Bank of England, in gesprek met Jean-Claude Trichet, de voorzitter van de Europese Centrale Bank ten tijde van de financiële wereldbrand.
Macroprudentieel toezicht
Centraal in de discussie tussen de twee bankiers stond de toekomst van het macroprudentiële toezicht. Tot voor de crisis gebruikten de centrale banken hoofdzakelijk hun rentebeleid om het financiële systeem discipline op te leggen. Als de banken te veel kredieten uitschreven, trok de centrale bank haar rente simpelweg op, zodat de banken wat meer terughoudendheid aan de dag legden. Nu de rente al jaren op nul gebetonneerd staat om de economie te stimuleren, moeten de centrale banken andere wapens inzetten om de financiële sector in het gareel te houden. Macroprudentieel toezicht dus. In ons land verplichtte de Nationale Bank de banken bijvoorbeeld om meer reserves opzij te zetten, om zo de snelle groei van nieuwe hypotheken wat te remmen.
Macroprudentieel toezicht is een containerbegrip, en veel concrete regels zijn onontgonnen terrein voor de centrale banken. Er is dan ook veel debat over wat werkt en wat niet. Veel banken zijn de mening toegedaan dat de slinger te ver is doorgeslagen. Op Wall Street wordt de herziening van de Dodd Frank Act dan ook weinig verbazend op luid applaus onthaald. Maar Trichet waarschuwt: “Het zou een fatale vergissing zijn de consensus die er was na de crisis over de behoefte aan meer regulering nu al los te laten. De financiële crisis bezorgde de mensen een gevoel van kwetsbaarheid. Net nu is er vraag naar meer discipline.”
Herstel van 25 jaar
Volgens Tucker is de grootste fout die we nu kunnen maken te denken dat het financiële systeem en de economie al sterk genoeg zijn om een nieuwe crisis aan te kunnen. “Tussen de Grote Depressie en de Grote Recessie zat zeventig à tachtig jaar. Ik geloof dat we nog maar een derde van het herstel achter de rug hebben, dat 25 jaar zal vragen.” Tucker denkt dat een nieuwe crisis nog verstrekkendere gevolgen zou hebben, gezien de onvrede die er nu al leeft in de wereld. “Het gekke is: hoe verder van Londen of Wall Street iemand leeft, hoe sterker hij de crisis nog voelt.”
