De alcoholconsumptie daalt merkelijk, en toch boeren verschillende wijn- en sterkedrankhandelaars nog altijd goed. Zeker in West-Vlaanderen, want zes van de vijftien toppers zitten in die provincie. De twee koplopers komen zelfs uit één stad, Kortrijk. Dat blijkt uit een exclusieve analyse van Trends samen met de financieel-economische gegevensbank Trends Business Information. Aan de vooravond van de eindejaarsfeesten gingen we op zoek naar de meest rendabele wijn- en sterkedrankwinkels in Vlaanderen.
De winkel van Wijnen De Clerck in Kortrijk maakt in één oogopslag duidelijk dat een grote voorraad belangrijk is. Duizenden flessen liggen en staan in de grote ruimte, een voormalige textielfabriek in de deelgemeente Bissegem. Het wemelt er van de grands crus. Ook de wijngaarden van bekende Vlaamse industriëlen ontbreken niet. Van Jan en Isabelle Boone (Lotus Bakeries) is er de schuimwijn Colmant uit het Zuid-Afrikaanse Franschhoek. Haventycoon Philippe Van de Vyvere is er met zijn bordeaux Château Phélan Ségur.
Het kapitaalkrachtige West-Vlaanderen levert liefst 6 handelaars in onze top 15 van meest rendabele wijn- en sterke drankenhandelaars.
De wijn gedijt goed in de speciaal geklimatiseerde gebouwen, ook de verlichting is op maat van de godendrank. “Een voorraad is inderdaad een sterkte”, zegt zaakvoerder Bert De Clerck (48) tijdens de rondgang. “Wij kopen onze wijn in primeur. Dat betekent dat hij nog twee jaar blijft rijpen op het wijndomein alvorens wij die zelf verkopen. We kopen de wijnen op vat, en laten ze ter plaatse bottelen op fles voor Wijnen De Clerck. Ik ken al onze leveranciers bij naam, ik heb alle wijngaarden gezien.” De onderneming werd in 1972 opgericht door Berts vader Paul De Clerck (76). Tijdens ons bezoekt duikt diens broer Stefaan op, voormalig federaal minister van Justitie (cd&v).
Hoe gingen we te werk?
In de jongste balans van de nv Wijnen De Clerck staan voor bijna 7 miljoen euro voorraden, maar liefst twee derde van het balanstotaal. Het is opvallend hoe bij de best draaiende wijn- en sterkedrankhandelaars in Vlaanderen (zie lijst onderaan) de voorraden een zeer belangrijke rol spelen. Samen met Trends Business Information ging Trends op zoek naar de meest rendabele bedrijven in die sector. Daarvoor gebruikten we de NACE-codes in zowel de detail- als de groothandel. Maar handelaars in onze toplijst werden enkel geselecteerd indien ze ook verkopen aan particulieren. Want we wilden vooral weten waar de mensen hun dranken voor de eindejaarsfeesten kopen.
Dé maatstaf voor onze meest rendabele bedrijven is de cashflow. “Dat is de cash die aan het einde van het boekjaar overblijft, na betaling van alle kosten, dus ook de leninglasten en de belastingen”, verduidelijkt Pascal Flisch, analist bij Trends Business Information. “Het geeft een beeld van de reële rendabiliteit van een onderneming. Dat bedrag moet volstaan voor de nodige investeringen, in onder meer vastgoed, maar ook in voorraden. De onderneming kan eventueel ook dividenden uitkeren aan de aandeelhouders.”
Wijnen De Clerck is het nummer twee in onze rangschikking (zie onderaan dit artikel). De winnaar zit ook in Kortrijk, Wijngalerij Crombé. Die werd 1894 opgericht door Gilbert Crombé. Met Guy, Philip en Dominique Crombé is de winkel toe aan de de vierde generatie. Maar in 2022 verwierf Pascal Vanhalst een meerderheidsbelang van 70 procent. De West-Vlaamse ondernemer werd rijk met de verkoop van 40 procent in TVH Parts, een specialist in vervangstukken voor industriële machines, aan D’Ieteren Groep. “Deze samenwerking betekent geen afscheid van wie we zijn, maar juist een versterking van onze fundamenten”, benadrukt de familie op de website.
Philip Crombé (62) is nog altijd CEO bij onze nummer één. Zijn echtgenote Isabelle Slabrouck is de COO en Margaux (25), dochter van Pascal Vanhalst, is algemeen directeur. “Wij kennen elkaar, en wij versterken elkaar”, wuift Bert De Clerck elke vraag over rivaliteit weg. “Wij verkopen iets wat deel uitmaakt van onze samenleving. Wijn brengt mensen samen, het is een bindmiddel. Ik vind niet dat wij zomaar alcohol verkopen. Al merk je dat mensen minder alcohol drinken. Maar wél beter.” De zaakvoerder verwijst naar de kleine flesjes van 37,5 centiliter. Ook die wijn werd in primeur en op vat gekocht, en voor Wijnen De Clerck gebotteld. Lees verder onder dit kaderstuk.
De meest rendabele zelfstandige zaken van Vlaanderen
Trends gaat samen met de financieel-economische gegevensverschaffer Trends Business Information op zoek naar de meest rendabele zelfstandige zaken in Vlaanderen in verschillende sectoren. Lees hier de analyses van andere sectoren, van bakkers over slagers tot cafés.
West-Vlaams kapitaal
Voor de foto poseren Bert De Clerck en sommelier Mathieu Vanneste wel graag met reuzenflessen van 15 en 6 liter. De winkel bevat meer van die variëteiten, met wijnflessen tot 27 liter. “Dat is een van onze specialiteiten. West-Vlaanderen heeft veel grote families. Die grote flessen worden veel gekocht voor communie- en huwelijksfeesten. En met het jaareinde. December is een heel belangrijke maand, met dubbel zoveel omzet als een goede maand. Met Kerstmis verkopen we ook veel relatiegeschenken, wijnflessen van 3 liter”.
Wijn brengt mensen samen, het is een bindmiddel. Ik vind niet dat wij zomaar alcohol verkopen’
Het kapitaalkrachtige West-Vlaanderen levert maar liefst 6 handelaars in onze top 15. Voor Pascal Flisch is dat niet echt een verrassing. “De investeringen in een fysieke winkel worden vaak onderschat, in alle sectoren trouwens. Specifiek voor de wijnhandel zijn er dan nog de grote voorraden. Hoe meer flessen, hoe ingewikkelder. Drankenhandelaars investeren vaak in een heel ruime winkel met veel parkeerplaatsen en soms een drive-in. Veel van de zaken bevinden zich buiten het stadscentrum. Een deel van het gebouw dient als presentatieruimte en moet mooi ingericht worden. Vaak biedt zo’n winkel ook feestmateriaal, zoals glazen, decoratiemateriaal, delicatessen… De logistiek is vrij zwaar, met ook de behandeling van het leeggoed. Dat alles vereist veel kapitaal. Je spreekt al gauw over enkele honderdduizenden euro’s. Kleine handelaars hebben het in zo’n markt niet gemakkelijk. Ze hebben weliswaar minder voorraden nodig, maar ze moeten vechten voor hun klanten. Ook de zoektocht naar exclusieve producten is een kunst op zich en neemt veel tijd. Gezien de kleinere volumes bij de kleinere spelers, kopen die ook nog eens tegen minder gunstige prijzen. Hun marges zijn dus kleiner.”
‘Geen wijn, geen liefde’
Menige speler in onze lijst benadrukt het belang van vakkennis. De bv BDC Consult uit Waregem staat op plaats twaalf, en wordt geleid door Bruno Carlier-Desmet (48) en Charlotte Ramon. ‘Geen wijn, geen liefde’, siert een citaat van de Griekse dichter Euripides de website. “Te veel wijn wordt vandaag gemaakt naar de smaak van het grote publiek”, poneert de wijnhandel. “Dat gaat vaak ten koste van het typische karakter, dat de weerspiegeling is van de herkomst van het druivenras in het oogstjaar”.
Afscheid nemen van exclusieve flessen doet pijn, ook al mag ik dat als verkoper eigenlijk niet zeggen”
Ook Bert De Clerck vindt vakkennis cruciaal. “Wij werken met drie sommeliers”. Hij steekt zijn lof voor Mathieu Vanneste niet onder stoelen of banken. “Mathieu was de sommelier van het jaar in de Belux van Gault & Millau in 2016 en van Michelin in 2024. Hij werkt systematisch aan ons assortiment en dat merken we duidelijk. Onze sommeliers hebben de domeinen bezocht waarvan wij de wijn verkopen. Dat maakt een groot verschil.”
De sterke band met het product blijkt ook uit een speciale ruimte in de winkel. De deur opent pas na het intikken van een geheime code. Zesliterflessen van Mouton Rothschild komen te voorschijn. Maar vooral een collectie van madera-flessen springt in het oog. “Dat is mijn dada”, glimlacht Bert De Clerck. “Een wijn van het oogstjaar 1834 is de oudste. Dat zijn zotte, zeldzame, flessen. Van het jaar 1932 heb ik nog slechts één fles. Ik heb er twee verkocht. Dat doet pijn, ook al mag ik dat als verkoper eigenlijk niet zeggen.” Tijdens het bezoek proeven we één slokje madera, jaargang 1900. “Dit is echt een godendrank. Ze is in 1996 op fles gezet.”
