‘De jonge oudere weigert achterover te leunen’

Het jaar 2020 wordt het begin van het decennium van de jonge ouderen, mensen vanaf 65 die actief willen blijven. Sinds kort hebben we daar in Vlaanderen een naam voor: de ‘jaggers’.

Het hoogtepunt van de babyboom lag tussen 1955 en 1960. Je zou dus de komende jaren een piek kunnen verwachten in het aantal babyboomers dat met pensioen gaat. Alleen gaan ze niet met pensioen. Door te blijven werken en sociaal betrokken te blijven zullen de babyboomers als jonge ouderen de wereld veranderen zoals ze dat al meermaals gedaan hebben in de vorige fases van hun leven.

De jaggers zijn talrijker, gezonder en rijker dan de vorige generaties ouderen. In 2020 zullen er in de rijke landen 134 miljoen mensen zijn tussen 65 en 74 jaar (11% van de bevolking). Dat waren er maar 99 miljoen (8%) in 2000.

De gezondheid gaat erop achteruit, maar de jaggers weerstaan de aftakeling beter dan tevoren. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie is de levensverwachting in de rijke landen tussen 2000 en 2015 met 3,7 jaar gestegen. Daarvan worden er 3,2 in goede gezondheid genoten. De jaggers zijn ook welgestelder. Tussen 1989 en 2013 steeg de Amerikaanse vermogensmediaan voor gezinnen met gezinshoofden van boven 62 met 40 procent tot 210.000 dollar. De jaggers zijn ook bedrijviger. In 2016 was maar één vijfde van de mensen tussen 65 en 69 jaar aan het werk in de rijke landen. Dat aandeel groeit snel. Werken is een van de manieren om langer gezond te blijven.

En ze zijn nog lang niet moe

De opkomst van de jaggers zal een weldaad zijn voor henzelf, de economie en de samenlevingen. Veel bazen en hr-afdelingen denken dat de productiviteit daalt met de jaren, maar uit onderzoeken van Duitse vrachtwagenproducenten en verzekeringsmaatschappijen blijkt iets anders. Ze wijzen erop dat de productiviteit van oudere werknemers iets boven het gemiddelde ligt en dat teams met medewerkers uit verschillende leeftijdsgroepen de productiefste zijn. De samenleving zal ook beter af zijn, omdat de overheidsuitgaven voor gezondheidszorg en pensioenen lager zullen uitvallen dan verwacht omdat de mensen langer werken en minder medische zorgen nodig hebben.

Maar dat kan allemaal alleen gebeuren als er drie grote dingen veranderen. Allereerst de algemene kijk op ouderen, en met name de verwachting dat zestigplussers stilletjes achter de coulissen moeten verdwijnen. De jaggers zullen eisen dat bedrijven leeftijdsvriendelijker worden.

Ook het overheidsbeleid moet veranderen. De pensioenleeftijd is in veel rijke landen nog lager dan de leeftijd die veel mensen zien als het moment om te stoppen. Het overheidsbeleid maakt van pensionering een ravijn terwijl het een helling zou moeten zijn.

Ten derde maken grotere aantallen gezonde jaggers drastische ingrepen in de uitgaven voor gezondheidszorg noodzakelijk. Het beste antwoord op de meeste ouderdomsziektes zijn preventie en veranderingen in de levensstijl. Maar het gezondheidsbudget van de meeste landen gaat maar voor 2 tot 3 procent naar preventie.