De dorpsapotheek is gedoemd te verdwijnen

De dorpsapotheek zoals we die kennen, is gedoemd te verdwijnen. Daar zijn de internetapothekers van Newpharma van overtuigd. De beroepsvereniging van apothekers APB probeert intussen het commerciële karakter van de apothekersstiel binnen de perken te houden.

Het aantal apotheken daalt sinds 2000. België telt er nog 4954, of één apotheek per 2220 inwoners. Tal van andere Europese landen doe het met nog minder. Maar zoals de stoommachine aan de wieg stond van de industriële revolutie, is het internet de motor van een digitale revolutie in de beschermde apothekersmarkt.

Exacte cijfers zijn er niet, maar naar verluidt steeg het marktaandeel van de online-apotheek in ons land in enkele jaren tot 3 procent. En dat aandeel groeit. Getuige de apothekers die hun onlinehandeltje opstarten. Ze heten dan bijvoorbeeld Apotheek-Online uit Itegem, 24pharma.be uit Bilzen of Optiphar uit Geel, om er enkele te noemen. De grootste onder de Belgische online-apothekers is echter de pionier Newpharma.

“De apotheker zoals we hem nu kennen, zal verdwijnen”, betoogt Jérôme Gobesso, een van de vier oprichters van Newpharma. “En dat is niet onze fout. Het beroep van apotheker evolueert constant. Vijftig jaar geleden waren magistrale bereidingen bijvoorbeeld de norm, terwijl ze vandaag eerder uitzondering zijn.”

Opties voor verdere groei

In 2008 begon Newpharma vanuit een bestaande apotheek met de onlineverkoop van voorschriftvrije geneesmiddelen en parafarmacie. Het Luikse bedrijf is sindsdien uitgegroeid tot de belangrijkste internetapotheek van ons land. Na overnames in 2014 en 2015 bouwde het een sterke positie uit in Frankrijk, Nederland, Duitsland en Oostenrijk. Newpharma levert nu in twaalf landen. Mike Vandenhooft en de Fransman Jerôme Gobesso, twee van de vier oprichters, zijn nog altijd de aandeelhouders.

“Ons recept is er een van de som van competenties”, verklaart Gobesso het succes. “We zijn begonnen als leken in internetverkoop en we waren geen apothekers. We begonnen met een blanco blad, zonder taboes, maar ik denk dat we juist daarom in alles excellentie nastreefden.”

De tot Belg genaturaliseerde Fransman merkt ook de stijgende interesse voor de onlineverkoop van medicijnen. “Toen we begonnen, stonden onlinegeneesmiddelen gelijk aan Viagra, spam en fraude. Tegenwoordig weten de mensen dat er ook perfect legale online-apotheken zijn.”

Met 2500 verzendingen per dag bekleedt NewPharma de 31ste plaats in de ranking van Belgische e-commercebedrijven. In Frankrijk zit het in de top drie van de internetapotheken. De omzet van het e-commercebedrijf groeit explosief: in 2016 was hij al opgelopen tot 43 miljoen euro.

Voor 2017 verwacht het Luikse bedrijf opnieuw een stijging met meer dan 40 procent. Er wordt bovendien winst gemaakt, in 2016 ongeveer 800.000 euro.

“Maar omdat onze groei zo fors is, bekijken we nu de opties om ons kapitaal open te stellen”, zegt Jérôme Gobesso. “Er is nog niets beslist. Misschien gaan we alleen voort, maar als je in dit tempo groeit, moet je jezelf afvragen of dat wel de beste oplossing is voor het bedrijf.”

Orde der Apothekers

Newpharma telt ruim 100 werknemers. Het hoofdkwartier ligt op een steenworp van de Belgisch-Nederlandse grens en het bedrijf is sinds zijn oprichting al drie keer verhuisd. En misschien komt er een vierde keer. De Orde Der Apothekers heeft al meermaals de internetapotheek op de vingers getikt over publicitaire acties.

Dat roept vragen op, omdat een Nederlandse concurrent op tv ongestoord reclame mag maken. Omdat het zijn hoofdkwartier in Nederland heeft, blijft dat bedrijf buiten de invloedssfeer van de Belgische Orde Der Apothekers.

Overweegt Newpharma een verhuizing? Gobesso: “We wachten af. Ik ben Belg sinds 2014 en ik wil kunnen zeggen dat ik alles heb geprobeerd om Newpharma hier te houden. Maar als het moet, dan verhuizen we. Het is maar 13 kilometer van ons hoofdkwartier en ik volg er al Nederlandse les.”

België zou er volgens marketingverantwoordelijke Ilse Van Dyck een belangrijke e-commmercespeler door verliezen. “Terwijl we toch voortdurend betreuren dat we de trein van e-commerce hebben gemist”, zegt ze. Gobesso voegt eraan toe: “Niemand kan de onlinehandel tegenhouden. De kwestie is meer of we een Belgische speler de ruimte geven of buitenlandse spelers de markt laten inpalmen.”

Rol als adviseur

Newpharma verkoopt geen voorschriftgeneesmiddelen. Dat mag niet. Nog niet, volgens sommigen. “Minister Maggie De Block ziet er wel iets in. Zodra het mag, doen we het, maar we pushen dat dossier niet”, zegt Gobesso.

Het laat vermoeden dat nog voldoende groei zit in zelfzorggeneesmiddelen, voedingssupplementen en schoonheidsproducten. Zelfs al zijn de prijzen bij Newpharma doorgaans lager. “Wij willen geen prijsbreker zijn”, benadrukt Gobesso. “De juiste prijs is belangrijk, want we willen over twintig jaar nog bestaan. Maar door onze schaal kunnen we aankopen tegen lagere prijzen.”

De internetapotheker zegt vooral in te zetten op klantentevredenheid en advies om de omzet te laten stijgen.

“Dit is niet het wilde westen”, zegt Gobesso. “Wij willen de business moderniseren. Kwaliteit en de raadgevende rol van de apotheker blijven belangrijk. Wij hebben vijf apothekers in dienst, zij hebben de eindbeslissing over elke bestelling. We weigeren bestellingen als we op basis van de aankoophistoriek overgebruik vermoeden of er fysieke gevaren zijn. Onze apothekers worden bijgestaan door informatica, maar computers zullen hen nooit vervangen. De context begrijpen blijft een taak voor onze apothekers.”