De bedenkelijke spin-offhistoriek van Philips

‘Philips heeft een historiek van het afspinnen van divisies die risicovol zijn of op het punt staan in de problemen te komen’, schrijft Bruno Leijnse.

In juni zei Philips dat de led-bakker Lumileds en de led-lampen voor auto’s tegen half 2015 zouden worden verzelfstandigd. Op zijn Capital Markets Day dinsdag klonk het dat ook de rest van de lichtafdeling (waaronder Philips Turnhout) alleen zou doorgaan. Zelfstandigheid brengt focus en snelle beslissingen over kapitaaltoewijzing en Onderzoek & Ontwikkeling, dus competitiviteit, klinkt het. Omgekeerd brengt de al dan niet gedeeltelijke verkoop van de afdeling voor Philips goed geld op, nu de divisies nog sterk staan.

Beleggers kijken maar beter uit. Philips heeft een historiek van het afspinnen van divisies die risicovol zijn of op het punt staan in de problemen te komen. In 1999 bracht het zo zijn LCD-activiteiten en in 2001 zijn beeldbuisbelangen onder in een joint venture met LG. De beeldbuis-joint venture was een sterfhuisconstructie. De LG.Philips LCD-joint venture trok in 2004 naar de beurs, terwijl de LCD-prijzen én de winst door een geheim kartel werden ondersteund. De huidige CFO van Philips, Ron Wirahadiraksa, was toen CFO, president en ‘joint representative director’ van de firma. De huidige CEO Frans van Houten was op dat moment CEO van de Consumer Electronics Business Groups van Philips.

In november 2004 werd hij CEO van de divisie halfgeleiders, die in september 2006 als NXP werd verzelfstandigd met een waardering van 8,3 miljard. Kopers waren Kohlberg Kravis Roberts en anderen. In de persmededeling liet Philips Derek Lidow, de directeur van marktonderzoeker iSupply, zeggen: “Gewapend met zijn onafhankelijkheid, is dit nog maar het begin voor het management om de geschiedenisboeken te herschrijven”. In 2008 leed NXP een bedrijfsverlies van 2,65 miljard.

Philips mikt tegen 2016 op een opbrengst op geïnvesteerd kapitaal van meer dan 14 procent voor de hele groep. De lichtafdeling haalde in de eerste jaarhelft 9 procent, tegen 11 procent voor de healthcaredivisie en 29 procent voor Consumer Lifestyle. Stoot de minst presterende divisie af en de resultaten worden vanzelf beter.