Concurrent van Materialise koopt Belgische techbelofte Oqton voor 180 miljoen dollar

Het Amerikaanse 3D Systems neemt Oqton over, dat software ontwikkelde om fabrieken veel efficiënter te automatiseren en productielijnen meer flexibel te maken.

De overnamesom voor het in België sterk verankerde techbedrijf zou 180 miljoen dollar bedragen. Dat is een zeer hoog bedrag voor een bedrijf dat nog maar in 2017 is opgericht en 90 medewerkers heeft.

Oqton is officieel een Amerikaans bedrijf, maar de medeoprichter en CEO is de Belgische ex-professor Ben Schrauwen en ongeveer de helft van de medewerkers werkt in Gent. Schrauwen leidde bij de UGent een onderzoeksgroep naar artificiële intelligentie en robotica, maar concentreerde zich uiteindelijk volledig op zijn activiteiten als techondernemer. Hij richtte voor Oqton al twee andere techbedrijven op, Mollom (internetspam) en Circuits.io (delen van ontwerpen). 3D Systems is in België vooral bekend als een van de grotere concurrenten van het Belgische Materialise in de sector van 3D-printing.

In een eerste gezamenlijke mededeling zeggen 3D Systemes en Oqton dat de software van Oqton gebruikt zal worden om klanten toe laten 3D-printing beter in hun productielijnen te integreren. Oqton blijft wel zijn autonomie behouden en wordt een aparte afdeling. Oqton haalde een jaar geleden nog 40 miljoen dollar op in een eerste kapitaalronde, grotendeels bij de Belgische investeerders Fortino en PMV.

Met een oorlogskas met 40 miljoen leek het alsof Oqton nog een tijdje op eigen benen kon staan. “Het was niet de bedoeling om zo snel te verkopen”, zegt CEO Ben Schrauwen vanuit de Verenigde Staten. “De software van 3D Systems vulde een gat in ons aanbod en vice versa. Oqton draait als onlinesoftware in de cloud en richt zich voornamelijk op het koppelen en ontsluiten van alle software van de machines. Veel klanten vroegen specifieke applicaties die lokaal op een computer draaien voor de wat meer complexere programmeerprocessen. 3D Systems is daar zeer sterk in.”

“Het bedrijf is nog altijd zeer sterk georiënteerd op hardware. De oprichter van 3D Systems, Chuck Hull, ontwikkelde de eerste 3D-printer. De software van het bedrijf richt zich nu vooral op het aansturen van zijn 3D-printers. In die zin is het een indirecte concurrent van Materialise, dat vooral op software focust. 3D Systems wil nu ook zijn softwareaanbod fors verbreden, maar niet alleen om de eigen machines aan te sturen. Oqton krijgt zowat alle softwareactiviteiten onder zich en we blijven onafhankelijk en neutraal werken, met behoud van ons eigen merk.”

Was de 180 miljoen dollar in cash en aandelen ook een belangrijke factor in het aanvaarden van het bod van 3D Systems? Het is een hoog bedrag voor jong bedrijf.

BEN SCHRAUWEN. “Het is de juiste prijs, anders waren we er niet op ingegaan. Maar dat was niet het belangrijkste. Het gaat er vooral om dat we allebei onze strategie kunnen versnellen en zeer complementair zijn. Oqton geeft geen cijfers vrij, maar het is de bedoeling dat software bij 3D Systems in 2025 voor meer dan 100 miljoen dollar aan recurrente omzet zorgt. Daarom zal Oqton niet alleen software maken voor de eigen 3D-printers. Om dat doel te bereiken zal de software ook andere machines dan 3D-printers moeten kunnen aansturen, zoals lasrobots of freesmachines. Oqton heeft altijd al op een breed gamma aan machines gefocust. Dat komt goed uit.”

Begin 2021 heeft Oqton 40 miljoen euro opgehaald bij onder meer lokale Belgische en Vlaamse spelers, zoals Fortino en PMV. Past Oqton in het rijtje van Belgische techparels die zich te vroeg verkopen?

SCHRAUWEN. “Er was niet genoeg durfkapitaal aanwezig om de exponentiële groei van een bedrijf als het onze te blijven financieren. Fortino is al sterk gegroeid, maar in België kunnen durfkapitaalfondsen niet dezelfde risicoappetijt hebben als in de Verenigde Staten. En ook onze kapitaalmarkten, in het bijzonder de beurs, zijn veel minder happig op risico. Dat blijft een handicap. 3D Systems kan bij wijze van spreken in een handomdraai een half miljard ophalen bij beleggers of investeerders met een goede strategie en een goed verhaal. Dat is hier onmogelijk. Nu kan Oqton onder de vleugels van 3D Systems snel blijven groeien en we krijgen bovendien toegang tot zijn indrukwekkende klantennetwerk.”

3D Systems nam in 2014 Layerwise uit Leuven over. Komen die activiteiten onder Oqton?

SCHRAUWEN. “Nee, Layerwise is gespecialiseerd in 3D-printen met metaal op grotere schaal. In Leuven staat ondertussen de grootste fabriek voor dentale implantaten. Maar dat zijn dus telkens vooral hardwareactiviteiten. Het zal wel onze software gebruiken.”

Oqton heeft 90 medewerkers. Hoeveel komen daar bij van de softwareactiviteiten van 3D Systems?

SCHRAUWEN. “In totaal zal ik 230 medewerkers aansturen. Die zitten wel redelijk verspreid: naast de VS in Bremen, Tel Aviv, Gao, Seoel, Kopenhagen en Gent. In Gent was Oqton het sterkst uitgebouwd, met zo’n veertig medewerkers.”

Blijft uw oorspronkelijke doel – hét besturingssysteem van de fabriek van de toekomst worden – behouden?

SCHRAUWEN. “Ja, Oqton wil twee grote zaken verbeteren in de maakindustrie. De machines worden meestal al aangestuurd via software. Maar dat zijn telkens andere toepassingen die niet meer elkaar communiceren. In de praktijk is de koppeling vaak een spreadsheet waar manueel cijfers worden ingevuld. Wij kunnen dat allemaal ontsluiten en in betere processen gieten. Dat stelt ons in staat om een tweede verbetering door te voeren. Zodra die data allemaal aan elkaar gekoppeld zijn, kan je daar artificiële intelligentie op loslaten en pas echt je productieproces digitaliseren. Zo kun je sneller, beter en goedkoper produceren.”