Chinese telecomreus Huawei wendt de steven richting Europa

De Verenigde Staten proberen hun markt te sluiten voor de grootste constructeur van telecommateriaal, Huawei. Dat doet de Chinese reus meer richting Europa kijken. Niet alleen voor zijn mobieltjes, maar voor alles.

Het was ongewoon koud op 16 april in Shenzhen. De honderden analisten op weg naar de jaarlijkse conferentie van de telecomfabrikant Huawei verbaasden zich over de razendsnelle elektrificatie van het openbaar vervoer in de stad, waar nu alle 16.500 bussen en twee derde van de taxi’s elektrisch rijden.

Tegelijk kregen ze op hun smartphone het schokkende nieuws dat het Amerikaanse Bureau of Industry and Security het beursgenoteerde ZTE voor zeven jaar op de zwarte lijst zet omdat het de sancties tegen Iran heeft omzeild.

ZTE mag geen Amerikaanse basistechnologie en componenten meer aankopen. Het bericht zette een domper op de feestelijkheden van Huawei’s hoogmis. Drie weken later zou ZTE, dat het mobiele netwerk van Telenet levert, meedelen dat het “zijn voornaamste bedrijfsactiviteiten staakt”.

Sindsdien is de speculatie niet van de lucht dat de VS ook actie willen ondernemen tegen Huawei, de marktleider in mobiele infrastructuur, die 5,5 keer meer omzet boekt dan ZTE. Een rapport van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden besloot al in 2012 dat Huawei en ZTE niet konden bewijzen dat ze geen gevaar vormden voor de Amerikaanse veiligheid.

Republikeinse haviken als Marco Rubio en Tom Cotton dringen nu aan op wetgeving om Huawei-apparatuur te bannen uit alle Amerikaanse overheidsbestellingen. De gezamenlijke inlichtingendiensten hebben de Amerikanen ook aangeraden geen handsets van Huawei of ZTE te gebruiken, waardoor de grote operatoren ze ook niet willen verdelen.

Bij het afsluiten van deze Trends had de Amerikaanse president Donald Trump dan weer net naar zijn administratie getweet dat hij “samen met president X van China werkte om ZTE weer in business te krijgen, snel” – en dat hij het departement van Handel opdracht had gegeven dat voor mekaar te krijgen.

Pijnlijk voor Huawei is een intern document van ZTE uit 2011, dat de Amerikaanse overheid online heeft gezet. Het document geeft Huawei onrechtstreeks als voorbeeld van een bedrijf dat de Amerikaanse embargo’s tegen Iran, Cuba, Noord-Korea, Syrië en Soedan omzeilt. Het document verwijst naar een firma met codenaam F7, maar het geeft de lezer tegelijk mee dat F7 vergeefs heeft geprobeerd het Amerikaanse cloudservertechnologiebedrijf 3Leaf over te nemen. Huawei was daar in 2010 de enige kandidaat voor. Een woordvoerder van Huawei ontkent de beschuldigingen en zegt dat het bedrijf alle regels naleeft.

Handelsoorlog

“China en de VS zitten in een economische oorlog. De Amerikanen zien met lede ogen de opmars van Chinese technologiereuzen aan en gebruiken alle truken van de foor om die opmars te stuiten. Als ze dankzij de Iran-affaire een paar Chinese bedrijven spaken in de wielen kunnen steken, dan vinden ze dat mooi meegenomen”, zegt China-kenner Filip Caeldries, professor aan TIAS in Tilburg.

De kern van het Amerikaanse wantrouwen is volgens hem de politiek van de Chinese regering om tegen 2025 in tien sectoren een dominant marktaandeel te veroveren op de eigen markt, het programma ‘Made in China 2025’. Huawei is daarin een voortrekker. “Dat is de Amerikanen een doorn in het oog”, zegt Caeldries.

“Het verschil tussen Huawei en ZTE is dat Huawei al heel lang heeft gezien dat westerse bedrijven geen enkele stimulans hadden om met hun meest geavanceerde technologie in China te werken. Leentjebuur spelen zou het niet worden. Het heeft ingezet op eigen onderzoek en ontwikkeling. De resultaten zijn er. Op het jongste Mobile World Congress in Barcelona heeft het een van de eerste 5G-chips gepresenteerd.”

Van de ongeveer 180.000 werknemers van Huawei werken er volgens het jaarverslag 80.000 in onderzoek en ontwikkeling, met vorig jaar uitgaven van 11,5 miljard euro. Dat is een vijfde meer dan Apple en drie keer zoveel als Ericsson. Huawei was vorig jaar ook de grootste octrooiaanvrager bij het Europees Octrooibureau, met 2398 aanvragen, vóór Siemens. Al zijn die cijfers niet helemaal vergelijkbaar omdat Huawei op meerdere domeinen actief is.

5G kantelpunt voor Chinezen

Dat de spanning tussen de Chinese telecombedrijven en de VS oploopt, heeft ook te maken met de overgang naar 5G, de nieuwe generatie mobilofonie. “5G wordt een wereldwijde standaard en geeft China een nieuwe kans om een belangrijke speler te worden”, vatten analisten van de Amerikaanse investeringsbank Jefferies de situatie vorig jaar samen. Volgens Jefferies heeft het Amerikaanse Qualcomm al ongeveer 15 procent van de essentiële octrooien voor 5G in portefeuille.

Alle Chinese spelers samen hebben ongeveer 10 procent. In de 3GPP, de koepelorganisatie die de 5G-technologie standaardiseert, woedt een strijd over de frequenties waarop 5G zal werken, beschrijft Jefferies. China benadrukt de frequenties beneden 6 Ghz, die robuuster zijn. De VS gaan vooral voor de zeer hoge frequenties, boven 24 Ghz, die meer capaciteit hebben. Wie het eerst schaalgrootte haalt in de benodigde apparatuur, wint. China is sowieso de grootste mobilofoniemarkt, met 1,4 miljard simkaarten.

De machtsstrijd vertaalt zich in gelobby om de topposities in de werkgroepen van de 3GPP, waar Huawei er vorig jaar weer niet in slaagde de voorzitter of vicevoorzitters te leveren van de belangrijkste werkgroep. Die zitjes gingen naar het ‘Amerikaanse’ kamp, met Qualcomm, Samsung en Ericsson.

Twee derde van België belt met Huawei

“Als de VS sancties nemen tegen Huawei, krijgen serieus wat telecombedrijven in de wereld problemen”, voorspelt Filip Caeldries. Huawei is in meer dan 170 landen actief. De helft van zijn omzet komt weliswaar uit China, maar dat laat nog 38 miljard euro voor de rest van de wereld, waarvan 21 miljard voor Europa, het Midden-Oosten en Afrika.

Infrastructuur voor operatoren is de kern. Huawei levert onder meer de antennes en basisstations voor de radionetwerken van Proximus en Orange, die twee derde van de Belgische mobiele gebruikers bedienen. Het onderzoeksbureau IHS Markit zag Huawei vorig jaar aan de top in mobiele infrastructuur, met 28 procent marktaandeel, de enige stijger. Huawei ging Ericsson voorbij, dat een procentpunt terugviel tot 27 procent. Nokia, de fusie van Nokia en Alcatel-Lucent, is het nummer drie.

“We zitten heel dicht tegen elkaar”, bevestigt Serge Vanhoffelen, solutions director van Ericsson in België. “De kansen in 5G liggen nog volledig open. Operatoren bevragen nu alle fabrikanten. Uiteraard positioneren we ons.” Proximus en Huawei ondertekenden drie jaar geleden wel bij een bezoek van premier Charles Michel aan Peking een ‘strategisch innovatiepartnership’ en Huawei levert ook de Narrowband IoT-communicatie voor ‘internet van de dingen’-projecten van Proximus en Orange. Proximus heeft al Eandis en infrax als klant binnengehaald voor het beheren van zijn 1,3 miljoen Vlaamse slimme energiemeters via Narrowband IoT.

Slimme mobieltjes

In afwachting van 5G verkleint de markt. De 4G-netwerken zijn grotendeels gebouwd en volgens IHS Markit daalden de uitgaven aan mobiele infrastructuur vorig jaar met 14 procent. “Die golfbewegingen tussen de generaties zijn er altijd geweest”, zegt Vanhoffelen.

Voor dit jaar verwacht Ericsson een krimp van 2 procent in telecominfrastructuur. Analisten van de Amerikaanse bank JP Morgan zijn een tikje optimistischer omdat ze uitgaan van hogere telecominvesteringen in de VS en een sneller dan voorziene start van commerciële 5G-toepassingen, die echter pas vanaf 2019 echt geld zullen binnenbrengen. De sterkere vraag in de VS moet vooral Ericsson en Nokia ten goede komen, nu Huawei daar wordt uitgesloten.

De snelste groei kent Huawei dan ook niet in infrastructuur voor operatoren, maar in zijn twee andere grote activiteiten: mobieltjes en uitrusting voor bedrijven. Volgens het onderzoeksbureau Gartner was Huawei vorig jaar het nummer drie in smartphones met 150,5 miljoen stuks en 9,8 procent marktaandeel. In de eerste drie maanden van dit jaar klom dat al naar 11,4 procent, volgens Strategy Analytics, een ander bureau dat een gelijkaardige methode hanteert. In Europa was de stijging 38,6 procent, tot een marktaandeel van 16,1 procent volgens Canalys. Dat was vóór het uitbrengen van de P20 en de P20 Pro, de nieuwste vlaggenschepen. De P20 Pro heeft ook een Apple-waardig richtprijskaartje van 899 euro.

“Het is nu echt de challenger. Huawei doet wat Samsung tien à twaalf jaar geleden heeft gedaan op de Belgische markt: vanuit de onderkant naar de hogere prijspunten groeien”, zegt Jurgen De Mesmaecker van de marktonderzoeker GfK. “Het is niet gestart bij de operatoren, maar bij de MediaMarkten en de Vanden Borres. Operatoren pikken zo’n merk pas op als ze zien dat het daar succes kent. Huawei begint nu stelselmatig te scoren bij de operatoren. Het dekt het hele middensegment tussen 150 en 600 euro met aardig wat toestellen. Voor Samsung is dat niet zo’n goed signaal.”

Volgens Jurgen Thysmans van Huawei België haalt de P10 zelfs 25 procent marktaandeel in de categorie van 500 tot 600 euro.

De inkomsten uit mobieltjes bij Huawei steeg vorig jaar met 31,9 procent tot 30,4 miljard euro, of 39 procent van de groepsomzet. De diensten, met apps, betalingen, muziek, video en dergelijke, zijn nog vooral een Chinees verhaal.

Een neveneffect van de Amerikaanse maatregelen is dat Huawei zich nog meer op Europa gaat richten dan het nu al doet. Dat is zeker het geval in de derde activiteitstak van Huawei, oplossingen voor ondernemingen. Daar steeg de omzet vorig jaar 35 procent tot 7 miljard euro. “Wij zullen onze omzet elke twee jaar verdubbelen”, voorspelde Heng Qiu, de chief marketing officer van de enterprise business group in Shenzhen. De zwaartepunt van de groei ziet hij in Europa en Azië-Pacific.

Ook op Belgische bedrijvenmarkt

Huawei bouwt zijn eigen cloudservers en bijbehorende besturingssystemen op basis van een populair opensourceplatform. Het levert al twintig van de grootste vijfhonderd supercomputers in de wereld. De ambitie is een plek naast Amazon, Google en Microsoft als publieke cloudaanbieder te veroveren met de steun van operatoren als Deutsche Telekom, Orange, Telefónica en China Telecom. Gartner klasseerde Huawei in het laatste kwartaal van 2017 als de op twee na grootste verkoper van servers in volume, na Dell EMC en HPE. Huawei werkt samen met zowat iedereen die meetelt in software.

In België zit Huawei in het Vito-raamcontract voor openbare besturen, dat door Securitas wordt beheerd. Integratoren als Uptime Group, Infradata, NexiPs, Tigron of BKM verkopen Huawei-materiaal. “Huawei groeit sterk op de zakelijke markt, maar blijft een uitdager”, zegt Matthieu Menet, een voormalige pre-sales-ingenieur van CofelyQuentris, die al sinds 2011 met Huawei werkt. Vandaag is hij actief bij Proximus, dat Huawei vorig jaar aan zijn ‘enterprise’-portefeuille heeft toegevoegd. “We blijven ook bij Cisco. Huawei is een alternatief”, zegt Menet.

Afgezien van servers en netwerken, bouwt Huawei performante opslagsystemen, waarvoor het chips ontwikkelt. Het onderzoekscentrum CERN werkt al jaren met de Chinezen, en Prodata Systems installeerde Huawei-opslag bij zware gebruikers als UCL en het universitair ziekenhuis Saint-Luc. “Het heeft mooi materiaal en zijn prijszetting is vaak nogal agressief”, zegt CEO Mitch De Geest van het Brugse Citymesh, dat voor wifi-toegangspunten, switching en datacenters samenwerkt met Huawei.

Groeien in toepassingen

Het blijft niet bij basissystemen. Huawei gebruikt zijn sterke positie in China om oplossingen te ontwikkelen voor sectoren als financiën, media, opleiding, smart grid, olie en gas, publiek transport, productie en geconnecteerde auto’s. In Shenzhen schetst Alex Wang Yufeng, de president van Huaweis Wireless X Labs, de fabriek van de toekomst. Draadloze communicatie-infrastructuur stuurt de robots. Huawei werkt het concept uit met onder andere ABB, Bosch, Geely en Kuka.

Tijdens het vragenuurtje op de analistenconferentie in Shenzhen was roterend voorzitter Eric Xu heel filosofisch over de onheilstijdingen uit de VS. “Soms moet je dingen kunnen loslaten. Wij concentreren ons op wat we kunnen doen.” Op die manier kwam er ook tijd en energie vrij voor klanten die wél met Huawei wilden werken, zei hij.