China-expert Pascal Coppens: ‘China wil Alibaba niet opbreken’

Slecht nieuws voor Ant Financial en zijn eigenaar Alibaba. Zijn in China zeer populaire betaalapp Alipay mag wellicht geen kleine leningen meer aanbieden. “De Chinese overheid perkt al twee jaar de macht in van techgiganten zoals Alibaba”, zegt China-expert Pascal Coppens.

Alipay moet een aparte app voor leningen maken. Grijpt de Chinese overheid nu echt de macht in de techsector?

“Door de honderdste verjaardag van de Chinese Communistische Partij wordt de strengere aanpak nu vaak zo geïnterpreteerd, maar het is vooral een correctie na jaren van een zeer losse aanpak. De overheid wil nu een aantal excessen en risico’s aanpakken. De grotendeels ongereguleerde leningen bij Alipay worden bijvoorbeeld gezien als een te groot gevaar voor het financiële systeem.”

De data verplicht delen met een semi-overheidsvehikel, is nog een stap verder.

“Dat past in een hervorming om fraude beter op te sporen, maar ook consumenten beter te beschermen zoals dat in Europa gebeurt met de GDPR-regels. De Chinese overheid wil dat data niet misbruikt worden, maar blijft tegelijk de innovatie aanmoedigen.”

Eerder moest Alibaba al 2,8 miljard dollar betalen in een mededingingsdossier, de druk lijkt alleen maar groter geworden?

“Alle techgiganten worden harder aangepakt, maar Alibaba loopt het meeste in de kijker door zijn internationale succes en zijn uitgesproken stichter Jack Ma. Ik geloof niet dat de overheid Alibaba echt wil opbreken. Het heeft Alibaba en zijn enorme tewerkstelling nodig om mensen, vooral op het platteland, uit de armoede te trekken. Dat is nog altijd dé prioriteit van de overheid.”

“China zou liefst hebben dat niet één bedrijf zoals Alibaba 50 tot 60 procent van de Chinese e-commerce markt controleert. Maar dat er bijvoorbeeld vier kleinere maar evenredige concurrenten zijn. Dat is een meer gezonde situatie. De hardere aanpak van Alibaba is bedoeld om kleinere concurrenten meer kans te geven om te groeien.”

Er lijkt wel geen dag voorbij te gaan zonder dat een Chinees techbedrijf tegen de lamp loopt. De Chinese overheid vindt altijd wel een stok om te slaan?

“Dit is geen willekeur, maar heeft alles te maken met de analyse die de Chinese overheid heeft gemaakt. Haar beleid was altijd meer gericht op het reguleren van harde industriële bedrijven en andere klassieke sectoren. De Chinese techsector werd wat met rust gelaten, maar nu zorgt het te grote overwicht voor grote risico’s.”

“Je kan die risico’s in vier categorieën verdelen. Het grote succes van Alipay en andere fintechspelers heeft voor een netwerk van schaduwbanken gezorgd dat het financieel systeem kan bedreigen. Ten tweede is de machtspositie van de techgiganten op zich al problematisch omdat er misbruiken kunnen zijn, zoals prijsafspraken of het onder druk zetten van leveranciers. Ten derde heb je alles wat met cybersecurity en privacy te maken heeft. Didi, zeg maar de Chinese tegenhanger van de onlinetaxicentrale Uber, werd daarvoor hard aangepakt omdat het te weinig deed om gevoelige gegevens binnen China te houden. En ten laatste is er de meer sociale component. Tencent deed bijvoorbeeld te weinig om gameverslaving bij jongeren aan te pakken, of kijk naar de onlineprivélessen waarvoor ouders zich in de schulden staken. Dat doen die gezinnen omdat ze hun kind absoluut wilden doen slagen voor het ingangsexamen voor het hoger onderwijs, maar het dreigde de ongelijkheid alleen maar te vergroten.”