CEO Ilham Kadri: ‘Voor Solvay is the sky the limit’

De coronacrisis doet allerminst afbreuk aan de steile ambitie van Ilham Kadri, de CEO van de chemie- en materialengroep Solvay. “Dit bedrijf komt hier sterker uit. Zonder enige twijfel.”

Toen Ilham Kadri in maart vorig jaar aan de slag ging als CEO van Solvay, een van ‘s lands grootste en oudste bedrijven, ging dat gepaard met een mediafanfare. Dat had te maken met haar sterke levensverhaal, hoe ze als kind door haar grootmoeder op weg werd gezet richting de wereldtop in het bedrijfsleven. Een rustige inloopperiode was haar niet gegund. Door de verslechterende marktomstandigheden moest Kadri al snel een winstwaarschuwing uitsturen. Later volgde de miserie van de Boeing 737-MAX, waarvan de productie werd stopgezet na twee dodelijke crashes. Solvay, een wereldtopper in gewichtsbesparende composietmaterialen voor de luchtvaart- en de autosector, deelde in de klappen, want Boeing was de grootste klant van die divisie. En dat was nog voordat de coronacrisis losbarstte en de hele luchtvaartsector aan de grond hield.

Intussen ging de Frans-Marokkaanse Kadri met een scalpel door alle activiteiten en kosten van de groep. Ze blies de door haar voorganger Jean-Pierre Clamadieu geplande bouw van een nieuw prestigieus hoofdgebouw af, schaafde het management bij en hertekende de flink gedecentraliseerde structuur van de groep, om die een stuk eenvoudiger en slagkrachtiger te maken. Kadri maakte ook een erezaak van een duidelijkere bedrijfscultuur en trok de aandacht met een solidariteitsfonds om wereldwijd door de crisis getroffen werknemers financieel te steunen. En waar nodig greep de 51-jarige ingenieur en doctor in de scheikunde meedogenloos in. Ze schrapte eerder dit jaar 570 banen om de crisis in de luchtvaarttak snel het hoofd te bieden. Maar hoewel de coronacrisis nog lang de wereld niet uit is en ook Solvay nog lang zal plagen, is haar zelfvertrouwen uitzonderlijk groot. De voldoening ook. “Ik heb van elk moment, elke minuut genoten”, zegt ze.

U zei begin vorig jaar in uw maideninterview in Trends dat u niet naar Solvay kwam om op de winkel te passen.

ILHAM KADRI. “We hebben de funderingen van de groep vernieuwd, lanceerden een nieuwe strategie en een duurzaamheidsplan, en implementeerden een eengemaakte bedrijfscultuur. We stopten ook een architecturaal project dat in mijn ogen onproductief was en daar heb ik nog geen seconde spijt van gehad. We hebben de verkoop van onze polyamidebusiness afgerond. En dat allemaal terwijl vorig jaar al uitdagend was, en dat is zeker ook het geval in deze crisis. Toch is het voor mij een geweldige rit geweest.”

Solvay bevond zich niet in de staat die u had verwacht?

KADRI. “Als ik in een bedrijf kom, neem ik het met zijn erfenis, zonder een oordeel te vellen. Maar we moesten diverse kloven dichten. Zo hadden we heel wat problemen als gevolg van de vele overnames de voorbije tien jaar. Daarom hebben we die nieuwe bedrijfscultuur gecreëerd. Een bedrijf kan niet bloeien zonder de juiste samenwerkingscultuur. Een andere kloof was financieel van aard. We moesten dringend focussen op onze kasstroom en ons aandeelhoudersrendement. Cash is niet alleen koning in goede, maar zeker ook in slechte tijden. We hebben nu vier kwartalen op rij met een positieve vrije kasstroom.”

U gebruikt graag de uitdrukking ‘unleashing the potential’. Hoe groot is dat potentieel?

KADRI. ” The sky is the limit. Onze klanten erkennen ons als geweldige partners, en dat is nog meer het geval in deze crisis. Dat komt omdat we essentiële producten leveren voor basisbehoeften. Ik zie Solvay over vijf tot tien jaar de beste werkgever in de sector worden, die bewonderd wordt door klanten en millennials. Het volstaat ook niet te focussen op de klant. We moeten door hem geobsedeerd zijn. Het moet in onze cultuur liggen om meer ambitieus te zijn, zoals kampioenen die de lat steeds hoger leggen om te winnen. En we moeten het bedrijf nog digitaler maken. We hebben de digitalisering van onze productiesystemen al geïntensifieerd. En in deze coronacrisis werken 10.000 van de ruim 24.000 mensen op afstand. Als je dat in januari aan mij had gevraagd, had ik gezegd dat dat niet kon. Maar we doen het.”

Wordt Solvay onderschat?

KADRI. “Dit bedrijf had al bewezen dat het weerbaar is en niet vies van overnames en desinvesteringen. Anders zou het geen 157 jaar hebben overleefd. We zijn het aan onszelf verplicht beter dan gemiddeld te zijn en altijd te mikken op hogere doelstellingen en ambities. Gewoon goed blijven is de vijand van geweldig worden. We hebben de mensen, de portfolio en de innovatie om de chemie van morgen te bouwen. Ons stappenplan in duurzaamheid is ook stoutmoediger dan ooit. Tijdens de coronacrisis heeft iedereen ook het onzichtbare Solvay ontdekt. Veel mensen wisten niet dat Solvay essentieel is om duurzame en essentiële oplossingen aan te reiken voor het dagelijks leven. Niet alleen zorgen wij voor lichtere auto’s, we maken ze ook duurzamer omdat we materialen leveren voor elektrische batterijen. We maken ook vliegtuigen lichter, zodat ze minder kerosine verbranden en minder CO2 uitstoten. Wij zorgen voor dubbele beglazing in gebouwen, voor waterzuivering, voor verpakkingsmaterialen voor geneesmiddelen, voor membranen voor de dialyse van patiënten, voor voedselveiligheid. Uw smartphone zou niet werken zonder onze producten. En zo kan ik nog even doorgaan. Het was een groot wauw-moment voor mij toen bleek dat geen enkele overheid ter wereld een van onze fabrieken deed stilvallen als gevolg van covid-19. De enige uitzondering was de verlenging van de vakantie in China, toen alles daar dicht moest blijven.”

Chemische activiteiten als soda en waterstofperoxide, die mee de bakermat vormen van Solvay, blijken in crisistijden de sterkhouder te zijn, terwijl de hippere kunststoffen moeten zwoegen. Had u dat verwacht?

KADRI. “Ik heb eerder in mijn loopbaan al geleerd om nooit een crisis te verspillen, om er altijd uit te leren. Dat doen we nu ook. Mensen zullen weer meer met de auto rijden, en met meer propere auto’s, en opnieuw het vliegtuig nemen. Maar uiteraard beïnvloedt deze crisis hoe we denken over onze toekomst. Solvay komt hier sterker uit. Zonder enige twijfel.”

Misschien komt u er sterker uit, maar anderen niet. Creëert deze crisis kansen om verzwakte spelers over te nemen?

KADRI. “Sinds dag één kijk ik naar kansen om waarde te ontginnen. Dan zijn er voor mij geen taboes. We zullen altijd evalueren of we de juiste eigenaar zijn van een activiteit en we zullen altijd bekijken of er kansen zijn om Solvay te versterken. We staan daar heel open voor. Het zit in het DNA van het bedrijf om zich verder te transformeren. Maar goed, als ik bij een bedrijf kom, kijk ik dus naar wat het heeft, niet naar wat het niet heeft. Dat zou me maar afleiden.”

Uw voorganger heeft zowat vijftig deals gesloten. Is er iets dat u liever niet had zien gebeuren, een activiteit die u graag had behouden?

KADRI. “Ik sta er niet voor bekend om spijt te hebben. Ik steek al mijn energie in vooruitkijken.”

Sommige analisten vinden dat u te veel geduld hebt met een activiteit als Novecare, dat onder meer chemicaliën levert voor de geplaagde schaliegas en -oliesector.

KADRI. “Ik betwijfel sterk of het woord ‘geduld’ van toepassing is op mij. Ik wil erop wijzen dat ik, nadat ik mij had ingewerkt, al zei dat die business in turnaroundmodus was. De activiteit lag op de afdeling intensieve zorg, maar we hebben ze geherstructureerd, het management gewijzigd en de cost of ownership, de totale kosten voor de hele gebruikscyclus van onze producten, verlaagd op verzoek van onze klanten. Dat heeft gewerkt.”

Hebben zulke activiteiten een plaats in het Solvay van de toekomst?

KADRI. “Opnieuw, er zijn hier geen heilige koeien. We moeten op elk moment zien wie de beste eigenaar van een activiteit is. Het gaat over de vraag of we genoeg cash hebben om te investeren in zo’n business, om het grootst mogelijke potentieel en de meeste aandeelhouderswaarde eruit te halen.”

U vond al snel na uw aantreden dat heel veel dingen beter konden. Dat ruikt naar kritiek op uw voorganger Jean-Pierre Clamadieu, die nochtans werd bejubeld en intern zelfs stiekem ‘Dieu’ en ‘Clamagod’ werd genoemd.

KADRI. “Dat ziet u verkeerd. Ik ben echt niet het soort persoon dat een oordeel velt over het verleden. Daar spendeer ik geen tijd aan. Het is gewoon mijn taak en mijn plicht om beter te doen dan mijn voorganger, net zoals het diens taak was om beter te doen dan zijn voorganger. Een CEO wil nu eenmaal een erfenis achterlaten. Solvay is niet één naam, maar het bestaat al 157 jaar met veel CEO’s. Ieder van die CEO’s heeft iets bijgedragen. Ze hadden allemaal een eigen stijl en eigen prioriteiten. Maar allemaal wilden ze beter doen dan hun voorgangers. Dat is ook waarom we worden aangeworven. Ieder van ons legt de lat hoger. En hoe meer kansen we zien om dingen te verbeteren, hoe beter. Tijdens de coronacrisis zijn heel wat inefficiënties aan het licht gekomen, die niets te maken hebben met het verleden en die niemand eerder had gezien.”

Er is heel wat gebeurd sinds uw benoeming tot CEO. Wat heeft het voor u persoonlijk betekend?

KADRI. “Het is een droomjob. Ondanks de crisis. Ik had eerder al enkele crisissen meegemaakt, zoals 9/11 en de financiële crisis in 2008-2009, en je leert er altijd van. Ze hebben me niet aangeworven omdat het eenvoudig is. Het is hard, en harder dan ik had verwacht. Maar dit is geen onewomanshow. Dit is een teamshow, en dat heb je de voorbije vier kwartalen al kunnen zien. Ik ben ook heel optimistisch over de toekomst van dit bedrijf. Solvay zal u nog verbazen.”

De aandelenkoers is dit jaar met een derde gezakt. Volgt u die?

KADRI. “Zeker niet elke dag. De koers van het aandeel wordt ook beïnvloed door shortsellers, en alle concurrenten gaan lager door de coronacrisis. Ik houd één oog op de microscoop en één oog op de telescoop. Dat betekent enerzijds de crisis beheersen en liquiditeiten beheren om er sterker uit te komen, en anderzijds de vooruitzichten voor de komende vijf of tien jaar inschatten, bekijken wat het nieuwe normaal moet zijn voor Solvay en investeren in de groeiplatformen.”

Er is niet alleen de coronacrisis. Ook Trump, de brexit en de occasionele handelsoorlog zorgen voor tegenwind.

KADRI. “Daarvoor ben ik hier ook. Ik focus niet op zaken die ik toch niet kan controleren en ik vraag ook aan mijn team om zich zo op te stellen. Ik zeg hen de nieuwe realiteit te omarmen. We hebben onze mensen ook getraind in mindfulness. Telewerk is anders dan naar het kantoor gaan. Het is mijn taak mensen toe te laten op hun best te zijn, persoonlijk en collectief. Als zij op hun best zijn, zal Solvay op zijn best zijn.”