Bpost en de onwillige bruid uit het noorden

Bpost wil nog altijd PostNL overnemen. Uit een gelekt intern document blijkt dat het Belgische postbedrijf werkt aan een nieuw, verbeterd bod op zijn Nederlandse sectorgenoot. Maar van een officieel bod is vooralsnog geen sprake. Tussen bpost en PostNL waren zelfs nog geen nieuwe gesprekken opgestart. Is een nieuw bod een goed idee?

Eind mei van dit jaar leek het aanvankelijk de schuld van de socialist Jean-Pascale Labille (PS) dat een overnamedeal tussen PostNL en bpost niet zou plaatsvinden. Maar snel werd duidelijk dat er meer aan de hand was. Zo bleken de Nederlanders het bod van 5,10 euro per aandeel niet hoog genoeg te vinden.

Gemeten aan de reacties achteraf was bij PostNL de appetijt voor een nieuwe overname-onderhandeling minder groot dan bij bpost. CEO Koen Van Gerven heeft altijd benadrukt dat hij geloofde in de industriële logica van een fusie tussen beide post-operatoren. In het persbericht dat de Belgische postoperator vandaag naar aanleiding van het lek vrijgaf, herhaalt bpost dat het “nog steeds sterk gelooft in de merites van een mogelijke combinatie met PostNL”.

Marktlogica

Daarom is het weinig verwonderlijk dat er een interne oefening is gemaakt om een nieuw bod uit te werken. Die denkoefening is gelekt in een fase dat zelfs de raad van bestuur nog niet op de hoogte was. Definitief was het plan dus geenszins.

In een persbericht zegt PostNL “onaangenaam verrast” te zijn. Het bedrijf reageert in zijn reactie niet meteen als een gewillige bruid, maar eerder als een femme fatale die gelooft in haar eigen zelfstandigheid. Als bpost al zou slagen in zijn overnamebod, dan dreigt het huwelijk door het lek in elk geval een pak duurder te worden.

Toch is de reactie van de Nederlanders ook een vorm van window dressing. De Europese postmarkt is volop in beweging. Enerzijds omdat de omzetten uit de traditionele brievenpost overal onder druk staan en anderzijds omdat e-commerce de groei van de pakjesmarkt aanzwengelt. Koppel dat aan de liberalisering van de Europese markt en een consolidering in de markt van de pakjesbrengers en de postbedrijven is de logica zelf.

In die context is PostNL een gewilde bruid. Zo bracht ook het Britse Royal Mail eerder een bod op de Nederlandse onderneming uit. Het bedrijf heeft een stevige omzet van 3,5 miljard euro, staat sterk in e-commercepakjes en heeft een besparingstraject lopen om de dalende brievenactiviteiten te compenseren. Daar staat tegenover dat de Nederlandse Autoriteit Consument en Markt (ACM) het postbedrijf verplicht de komende jaren zijn netwerk goedkoper ter beschikking te stellen van de regionale postbedrijven. De winstgevendheid bij de Nederlanders heeft bovendien te lijden onder pensioenverplichtingen die voor 479 miljoen euro schuld op de balans zorgen.

Bpost is tegenwoordig met een omzet van 2,3 miljard euro zeer rendabel en heeft een spaarpotje van ruim 850 miljoen euro beschikbaar. Een overname is logisch omdat het de sterke positie van PostNL op de pakjesmarkt goed kan gebruiken. Een geografische uitbreiding gaat in dat geval samen met een forse omzetstijging in de pakjesactiviteiten. Ziedaar de industriële logica waar bpost-topman Van Gerven in gelooft. Een overname of een fusie zou een thuismarkt van 28 miljoen consumenten creëren, en versterkt bovendien in beide landen de positie van de nieuwe speler in de pakjesmarkt. In België wordt de combinatie in de markt van consumentenpakjes zelfs zo dominant dat mededingingsautoriteiten vermoedelijk zullen verlangen dat de activiteiten van PostNL in België worden afgestoten.

Te duur?

Vergeleken met de spaakgelopen onderhandelingen in mei zou bpost zijn bod op zes punten willen verbeteren. Zo belooft het 1800 nieuwe banen in Nederland en neemt het onvoorwaardelijk de pensioenverplichtingen van PostNL over. Er zou een nieuw innovatiecentrum in Nederland komen en de overname zou eerder in de geest van een fusie tussen gelijken gebeuren. Concreet zou bpost geen meerderheidsaandeelhouder blijven, maar slechts 40 procent van de aandelen in de fusiegroep aanhouden. Bovendien belooft bpost de wettelijke universele dienstverlening te garanderen zoals die bij onze noorderburen bestaat. Het overnamebod wordt in de denkoefening ook verhoogd tot een niet nader genoemd bedrag. De helft van de overname zou cash worden betaald, de andere helft in aandelen.

Vorige maand vroeg Trends aan topman Koen Van Gerven of de mislukte overname van PostNL de ambitie van bpost had gedeukt. “Onze ambitie hangt niet af van één dossier”, antwoordde de CEO toen. “Ambitie heeft te maken met wie je bent en wat je kunt. Pas dan komt het willen. Weet je, de afgelopen jaren zijn er nog overnamedossiers mislukt. Denk aan de Roemeense Post. You win some, you lose some. Ik vind het belangrijk om niet meegesleept te worden in een dossier. Je moet altijd bereid zijn uit een deal te stappen.”

De hamvraag is daarom: zou bpost te veel betalen? De beurzen reageren door het aandeel van PostNL omhoog te jagen, terwijl bpost zijn waarde licht ziet dalen. Vermoedelijk zijn de markten niet wild enthousiast over de prijs van het nieuwe bod. Wie in PostNL heeft geïnvesteerd ziet dat uiteraard anders. Bij de bonden is het geluid ook positiever dan enkele maanden geleden. Zij vinden het positief dat het overheidsbelang van de Belgische Staat toch groter zou blijven dan bij een eerder bod.