Belgische voorlopers in de klimaatuitdaging op Credendo Trade Forum

Blauwe Cluster, Colruyt, Engie en John Cockerill zijn klaar voor een ecologische transitie.

De klimaatverandering stond centraal op het vijfde Credendo Trade Forum, dat plaatsvond op 13 november. Niet alleen tijdens de uiteenzetting van Bertrand Piccard (Solar Impulse Foundation), maar ook in de discussies over de overheidsschuld of de risicoanalyse door de Belgische kredietverzekeraar. En er was een zeker optimisme voelbaar. Het credo van Bertrand Piccard is bekend: de technische oplossingen bestaan, ze zijn rendabel, maar de politieke wil om ze toe te passen ontbreekt nog altijd.

Verschillende Belgische ondernemers presenteerden hun concrete bijdragen aan de strijd tegen de klimaatverandering. Ze doen dat niet noodzakelijk uit ideologische overwegingen. Colruyt investeerde vooral in windenergie om zijn energieonafhankelijkheid te verzekeren en te vermijden dat zijn logistieke activiteiten verlamd zouden geraken door een stroomstoring. “Ons doel was volledig zelfvoorzienend te worden”, zegt Stephan Wildens, businessunitmanager bij Colruyt. “En beetje bij beetje zijn we erin geslaagd een product- en serviceaanbod te ontwikkelen waarmee onze klanten ook deel kunnen nemen aan die overgang.” Colruyt investeert ook in waterstof als alternatieve brandstof en in duurzame mosselkweek in de Noordzee. Binnenkort komen daar misschien nog oesters bij.

Kennis combineren

De Noordzee is ook de speeltuin van Blauwe Cluster, geleid door Caroline Ven. De groep ondersteunt innovatieve en duurzame maritieme projecten. Een daarvan werkt aan het ontzilten van zeewater. “De innovatie hier is niet te ontzilten – dat bestaat al lang – maar om het te doen zonder fossiele energie te verbruiken en het zout te hergebruiken in een circulair proces”, legde Ven uit. “Als we daarin slagen, zal er een enorme markt ontstaan.”

Engie maakt deel uit van Blauwe Cluster. De elektriciteitsproducent werkt samen met de maritieme groep DEME aan offshore fotovoltaïsche energieproductie. “We zouden zo’n project niet kunnen uitvoeren zonder de inbreng van partners”, zegt Philippe Van Troeye, de CEO van Engie Benelux. “De klimaatuitdaging gaat niet over het vinden van een oplossing voor een probleem. We moeten echt samen vooruitgang boeken en de vaardigheden van verschillende industrieën combineren om de uitdaging aan te gaan.”

Ook de John Cockerill Group heeft zich bij dat proces aangesloten. Haar technische kennis kan van belang zijn voor veel partners. “De export vertegenwoordigt 90 procent van onze omzet”, verklaart CEO Jean-Luc Maurange. “Onze grootste elektrolysator staat in China en zal groene waterstof leveren aan de bussen die voor de Olympische Spelen van Peking in 2022 zullen worden gebruikt. Maar het onderzoek en de ontwikkeling van proefprojecten blijft in België. Hoe meer geconcentreerd en dichtbij dit werk blijft, hoe veiliger de intellectuele eigendom is. En we hebben de proefprojecten nodig om onze geloofwaardigheid te versterken.”

Aan opmerkelijke projecten dus geen gebrek in ons land. Maar voorlopig zijn het er te weinig om de gang van zaken te veranderen. Toch bleven de vier sprekers optimistisch, in de overtuiging dat de economische transformatie meer kansen dan obstakels biedt. Hun optimisme is gebaseerd op de mobilisatie van de burgers. “Het gevoel van urgentie is er en het zal ieder van ons ertoe aanzetten keuzes te maken en ons gedrag aan te passen”, zegt Stephan Windels. “Wat mij vertrouwen geeft, is wat ik van klanten hoor”, zegt Philippe Van Troeye. En ook wat hij in de familie hoort. De topman van Engie zei dat spreken over de familievakantie nu ook betekent dat er over “vliegtuig of geen vliegtuig” wordt gepraat. “De jongste decennia hebben we gewoontes ontwikkeld”, legt hij uit. “Reizen is eenvoudig en goedkoop geworden. De oplossing zal komen van alles wat ieder van ons doet.”

“Technologisch is het mogelijk om de klimaatdoelstellingen te halen”, sluit Caroline Ven zich aan bij Bertrand Piccard. “Maar er zijn enorme investeringen nodig.” Is dat haalbaar voor een land met een hoge schuldenlast en zwakke financiën, zoals België? Misschien wel, zei Declan Costello, adjunct-directeur-generaal voor Economische en Financiële Zaken van de Europese Commissie. Europa zou zijn strenge begrotingseisen kunnen versoepelen, en bijvoorbeeld toelaten dat investeringen om de klimaatuitdaging aan te pakken, buiten de begroting vallen. “De overgang vereist aanzienlijke investeringen die niet binnen de traditionele regels vallen”, zei hij. “Er moeten nieuwe ijkpunten worden gevonden.” Het is duidelijk niet de bedoeling van Europa om de begrotingsdeur wijd open te zetten. Maar misschien wel om ruimte te creëren voor actie.

Spanningen

De organisator van het forum, Credendo, is een kredietverzekeraar. Zo’n instelling analyseert risico’s. In de afgelopen jaren is het belang van het milieurisico toegenomen. “Geen enkele regio in de wereld zal gespaard blijven van de gevolgen van de klimaatverandering”, zei Raphaël Cecchi, landen- en sectoranalist bij Credendo. De opkomende landen zijn het meest kwetsbaar. “Klimaatverstoringen zullen sommige bodems opdrogen, andere overstromen. Dat zal nieuwe migratiestromen op gang brengen en militaire spanningen over de controle van landbouwgrond en de toegang tot water vergroten. “De klimaatverandering kent van nature geen grenzen en veroorzaakt aanzienlijke externe kosten”, voegde Raphaël Cecchi eraan toe. “Dat kan leiden tot grote spanningen tussen staten, ook waar we het nu niet verwachten. De invoering van CO2-gerelateerde douanerechten kan ook gevolgen hebben voor de handelsbetrekkingen.”