Belgen innoveren en recycleren op Techtextil

Op de internationale vakbeurs Techtextil in Frankfurt was het druk op de Belgische standen. In een moeilijke markt trekken onze producenten de aandacht met innovaties, maatwerk en recyclageprojecten. Technisch textiel is de jongste jaren uitgegroeid tot de belangrijkste groeipool van de Belgische textielindustrie.

Techtextil, de tweejaarlijkse wereldbeurs voor technisch textiel, was dit jaar zeer internationaal. In de hallen van Messe Frankfurt waren meer dan 1800 standhouders uit 59 landen aanwezig. In vier dagen registreerde de beursorganisator 47.000 bezoekers uit 116 landen. De Belgische textielindustrie was goed vertegenwoordigd met een 60-tal bedrijven. 2018 was een moeilijk jaar, de omzet van de textielsector kromp met 1,9 procent ten opzichte van 2017, naar 4,36 miljard euro. “Eind 2018 en begin dit jaar zien we nog meer vertraging. Dat heeft vooral te maken met de zwakke conjunctuur en de geopolitieke situatie die onzekerheid creëert. Denk aan de handelsoorlogen van de Amerikaanse president Donald Trump en de brexit die nog altijd niet is opgelost”, duidt Fa Quix, de directeur-generaal van de sectorfederatie Fedustria.

Technisch textiel is de sterkhouder van de sector. Vorig jaar tekende dat segment nog een bescheiden omzetgroei van 0,3 procent op naar 1,55 miljard euro, terwijl de tapijtsector met meer dan 8 procent kromp naar 1,3 miljard euro. “De sector van het technisch textiel heeft ingezet op innovatieve oplossingen. Voor beschermkledij, medische toepassingen, de automobielindustrie, agrotextiel, geotextiel, industriële toepassingen, enzovoort. De Belgische textielindustrie is getransformeerd van de klassieke markten naar meer complexe ontwikkelingen met meer toegevoegde waarde”, zegt Quix. Technisch textiel zorgt voor bijna 45 procent van de toegevoegde waarde in de textielsector. “Die transformatie is noodzakelijk. In een hoge kostenomgeving zoals de onze moeten we producten maken met een hoge toegevoegde waarde. Inzetten op technisch textiel is de oplossing om de industrie hier te houden”, stelt Fa Quix.

Meerwaarde met innovaties

Een textielbedrijf dat volop heeft ingezet op de switch van klassieke meubelstoffen naar technisch textiel is 3D Weaving uit Deerlijk. De West-Vlaamse kmo boekte in 2018 met zeven mensen een omzet van 1,5 miljoen euro. “Het was ons beste jaar ooit”, zegt zaakvoerder Pascal Ghekiere. “Vorig jaar kwam 60 procent van de omzet van technisch textiel, 40 procent van de klassieke meubelstoffen. De groei komt van technisch textiel.” Ghekiere heeft de jongste jaren miljoenen geïnvesteerd in nieuwe machines en een nieuw gebouw. 3D Weaving maakt complexe weefsels voor filtratietoepassingen, beschermingsmaterialen, 3D-weefsels voor dubbelwandige opslagtanks en composieten. Een meer sexy toepassing is de productie van weefsel voor opblaasbare SUP-boards, SUP staat voor stand-up paddle. “Die boards worden klassiek gemaakt met breiweefsels. Een afgewerkte board weegt dan zo’n 11 kilo. Met onze 3D-techniek kunnen we dat halveren. Maar het is niet eenvoudig. Je hebt goede partners nodig om tot een kwalitatief product te komen. Ze moeten geloven in de meerwaarde van de techniek”, legt Pascal Ghekiere uit.

“Wij innoveren op zo veel mogelijk domeinen. Dat is de kunst om te groeien. Het is zeer moeilijk dat met één product te doen”, weet Ghekiere. Zijn jongste ontwikkeling is een technisch weefsel dat kan worden ingezet als betonversterking. “Vandaag gebruikt men staal als betonwapening. In samenwerking met de VUB, de KU Leuven en het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf (WTCB) hebben we een geweven textielwapening ontwikkeld voor nichetoepassingen in de bouw. Het is getest en het werkt. Ons weefsel kan nieuwe markten genereren”, verwacht Pascal Ghekiere. Volgens de West-Vlaming zijn er twee opties in zijn branche: ofwel breng je nieuwe dingen op de markt ofwel kom je met bestaande oplossingen tegen een lagere prijs. “Wij moeten het hebben van de meerwaarde van innovatief textiel”, zegt hij. 3D Weaving heeft klanten in Europa, Noord-Amerika en Azië. Op de beurs ontmoet Ghekiere specialisten van over de hele wereld die op zoek zijn naar innovaties. “Dit is een contactbeurs voor ons. We verkopen hier geen meter. Maar die contacten zijn cruciaal om de juiste dingen te maken.”

Brugs bier en Luikse wafels

De belangrijkste Belgische producent van technisch textiel is Sioen Industries. De beursgenoteerde familiale groep pakt op Techtextil traditioneel uit met de grootste stand van de beurs. Het is druk bij de marktleider, die vorig jaar 506 miljoen euro omzet boekte. Alle overnames van de voorbije jaren komen prominent in beeld. Ook medewerkers van het recent overgenomen Techma Coatings (onderdeel van de Seyntex-groep) zijn present. Na het eerste kwartaal was Sioen voorzichtig over de verwachtingen voor 2019. De groep verwees naar de aanhoudende politieke onzekerheid, de prijsdruk op belangrijke polymeren en een dalende vraag. Maar de sfeer op de stand is positief. Er wordt Brugs bier geschonken en er zijn Luikse wafels.

De drie generaties van de familie Sioen zijn aanwezig in Frankfurt en verzorgen de contacten met de klanten. Michèle Sioen, de CEO van de groep, haar zus Pascale, de CEO van Sioen Chemicals, moeder Jacqueline, bestuurder, en Jean-Charles Joris, de oudste zoon van Michèle. “Jean-Charles heeft de typische drive van de textielfamilie Sioen”, horen we. De twintiger is sinds enkele maanden actief als salesmanager voor Noord-Europa bij James Dewhurst, een overname van twee jaar geleden. James Dewhurst is een Britse fabrikant van open weefsels voor de versterking en de ondersteuning van producten als dakbedekking, verpakkingen en geotextiel.

Een andere Belgische gigant in Frankfurt is Beaulieu International Group. Naast vloerbedekking en polymeren heeft de familiale groep ook een afdeling engineered products met onder andere vezels, garens en technisch textiel. Beaulieu is gegroeid naar een omzet van 2 miljard euro. “We zijn actief in 17 landen en leveren aan klanten in 140 landen”, zegt Karena Cancilleri, de president van Beaulieu Engineered Products. “Onze strategie is niet veranderd. We focussen op innovatie en duurzaamheid.” Als voorbeeld geeft de topvrouw de ontwikkeling van de UltraBond-vezel. “Dat is de circulaire economie in de praktijk. Het gaat om een latexvrije textielvezel uit propyleen waardoor tapijten voor beurzen en evenementen volledig recycleerbaar worden.” Ook Cancilleri zegt dat 2019 een uitdagend jaar is. “Het hangt ook af van de marktsegmenten. Wij zijn de Europese marktleider in geotextiel en daar zien we groei. De auto-industrie is zwakker, hetzelfde geldt voor de vloerbekleding. Er zijn veel onzekerheden, maar we zijn gematigd positief over dit jaar.”

Composteerbare autostoel

Duurzaamheid was het centrale thema op de beurs. Vetex, actief in het coaten en lamineren van textiel, start eind deze maand een nieuwe solventvrije coatinglijn op. Daarmee kan een deel van de solventhoudende business worden omgezet naar solventvrije processen. “De nieuwe technologie is goed voor het milieu en biedt nieuwe toepassingsmogelijkheden”, zegt CEO Patrick Rigole. Hij ervaart dat iedereen over duurzaamheid spreekt, maar dat niemand happig is om de meerkosten te betalen. “Men verwacht dat je de duurzaamheid er gratis bij kunt leveren. Daar staan we nog heel ver van af. We zullen het wel in onze business integreren, maar dat zal langzaam gaan. We hebben tijd nodig.”

Een internationaal onderzoeksproject waar onder meer Centexbel, het onderzoekscentrum van de Belgische textielsector, aan heeft meegewerkt, won een Techtextil Innovation Award. “Het project won de prijs voor de ontwikkeling van een autostoel op basis van polymelkzuur. Dat is een 100 procent biologisch afbreekbare kunststof. Aan het einde van de levensduur kan je de autostoel composteren. Centexbel heeft de garens ontwikkeld”, legt adviseur Sander De Vrieze uit.

Jeans en uniformen recycleren

Ook de West-Vlaamse garenproducent European Spinning Group is met duurzaamheid bezig. Het familiebedrijf heeft een cradle-to-cradle-garencollectie op de markt gebracht. “Wij produceren garens op basis van jeansbroeken. Die garens worden gebruikt in verschillende toepassingen, zoals werkkledij, handdoeken en sneakers”, vertelt Julie Lietaer, directeur strategie en aankoop bij ESG. 2018 was een moeilijk jaar voor het bedrijf. De verwachtingen voor dit en volgend jaar zijn positiever. “Wij willen vooral inzetten op specialiteiten en internationaliseren. We creëren producten die we exporteren naar Noord-Amerika en Azië. Ons garen voor buitentoepassingen verkopen we onder andere in India en China voor de productie van luxetapijten”, zegt Lietaer, een telg van de derde generatie. De handelsbelemmeringen wegen op de textielsector, maar vooral fabrikanten van standaardproducten hebben daar volgens Lietaer last van. “De klanten vinden wel de weg als je een uniek product hebt.”

Een andere circulaire toepassing zien we op de stand van het Oost-Vlaamse textielbedrijf Utexbel. Er hangt een stralend wit verplegersuniform dat is gemaakt op basis van gerecycleerde uniformen. “Het is de eerste keer dat dit op industriële schaal is toegepast”, zegt Ivan Heyvaerts van Utexbel. Het Europese project, Retex genaamd, is gestart vanuit Nederlandse ziekenhuizen die een oplossing zochten voor de recyclage van de uniformen van de verpleegkundigen. “We zijn gestart met 7000 broeken en vesten. Het maatwerkbedrijf Arcor in Ronse behandelt de stukken eerst. Alle harde en gekleurde delen moesten eruit worden geknipt, zodat we met bijna 100 procent wit materiaal aan de slag konden”, stelt Heyvaerts. Vervolgens werd het textiel bij een Franse specialist ontrafeld tot vezels. “Die vezels hebben we vermengd met polyester van gerecycleerde petflessen en biokatoen, en zo hebben we een garen geproduceerd waarmee opnieuw een verplegersuniform is gemaakt. De eerste uniformen zijn al meer dan 50 keer gewassen in een industriële wasserij. De test is geslaagd”, zegt Ivan Heyvaerts. Nu onderzoekt Utexbel of het loont te investeren in een shredder om het ingezamelde textiel te verwerken. “Het gaat om een miljoeneninvestering. Ook het manueel selecteren en versnijden van de kledingstukken is een grote kostenpost. Dat moet manueel gebeuren omwille van de kwaliteit”, stelt Heyvaerts.