Bedrijven worstelen met de brexit: ‘Het is een andere wereld’

De goederenstromen vanuit ons land richting Groot-Brittannië komen stilaan weer op kruissnelheid. Vooral grote bedrijven die ervaring hebben met wereldwijde export en import blijken goed voorbereid op de extra douaneperikelen. Maar de toegenomen complexiteit kost ook meer, en op het einde van de rit zal dat worden doorgerekend.

Sinds begin dit jaar is de brexit een feit. Handel drijven met het Verenigd Koninkrijk kan dankzij het handelsakkoord zonder tarieven, maar de douaneformaliteiten zijn niet te onderschatten. “Ik ben blij dat er een akkoord is”, reageert Philippe Hamers, de Belgische CEO van de Britse vloerbekledingsgroep Victoria met hoofdkantoor in Kidderminster. “Er zijn nu al veel administratieve beslommeringen, met een harde brexit zou het nog moeilijker zijn geweest.” De goederenstromen van Victoria gaan alle richtingen uit. “Om nu goederen te verschepen van Engeland naar Noord-Ierland en de Ierse Republiek is de bureaucratische rompslomp gigantisch, terwijl dat vroeger heel vlot ging”, weet Hamers.

Naast de brexitperikelen kampt het Verenigd Koninkrijk met een zeer besmettelijke variant van het coronavirus. De pandemie en de lockdowns wegen op de economie. “We ervaren veel vertraging in de haven. Er is in december gigantisch veel geïmporteerd om te anticiperen op de brexit en er is een lagere personeelsbezetting door covid-19. Vroeger kon een container worden uitgeklaard in vier tot vijf dagen. Nu loopt dat op tot vier à vijf weken”, stelt Philippe Hamers.

Kinderziektes en vertragingen

“De brexit zorgt voor meer complexiteit. We gaan die wel managen, maar het kost allemaal meer. Die kosten worden doorgerekend aan de klanten. Iedereen moet meer mensen inschakelen om de handel vlot te trekken. De eerste maanden zal dat nog wat in het honderd lopen, maar het zal beteren.” Philippe Hamers rekent op één tot twee kwartalen vooraleer alle schakels geroutineerd zijn in de nieuwe douaneprocessen.

Ook voor de West-Vlaamse tapijtenproducent Balta is het Verenigd Koninkrijk een belangrijke exportmarkt. De eerste vrachtwagens en trailers zijn begin januari richting Engeland vertrokken, zoals voorzien. “De interne systemen en procedures lopen goed en ook de opmaak van de exportdocumenten is onder controle”, zegt Geert Vanden Bossche, director corporate affairs van Balta. “De volgende stap is voor onze douaneagenten. Zij maken de importdocumenten op en de Britse douane moet vervolgens de goederen vrijgeven. Normaal loopt dat automatisch. Tot nu toe ondervinden we weinig problemen. Er is hooguit sprake van wat kinderziekten en kleine vertragingen door administratieve onduidelijkheden langs beide kanten.”

Klanten heropvoeden

“Er was een enorme brexitrush in december”, zegt Kim Notman, de eigenaar en CEO van Middlegate Europe, een logistiekedienstverlener met activiteiten in Zeebrugge, Hull en Luik. Middlegate Europe stelt 90 mensen te werk in België en 70 in het Verenigd Koninkrijk. “Tien dagen voor het jaareinde konden we geen opdrachten meer aanvaarden. De ferry’s konden niet meer volgen en onze trailers zaten vast langs beide kanten. Januari komt heel traag op gang. Veel bedrijven verzenden nog niet naar het Verenigd Koninkrijk. Ze hebben te lang gewacht en hebben hun huiswerk niet klaar om correct te exporteren.”

“Als er problemen zijn, draait het meestal om communicatie”, zegt Notman. “Er moet heel veel informatie worden uitgewisseld en niet alle klanten hebben ervaring met export naar niet-EU-landen. We moeten de klanten heropvoeden, het is een andere wereld. Wij hebben geautomatiseerde oplossingen voor de douaneformaliteiten en die lopen goed”, zegt Notman. In de aanloop naar de brexit investeerde hij in IT en trok hij extra mensen aan met douanekennis. De goederenstroom richting Engeland lijkt vlotter te verlopen dan omgekeerd. “De Britse douane heeft een overgangsperiode van zes maanden ingesteld, om de nodige aanvragen te doen. Daarna gaan we zien hoe goed iedereen is voorbereid”, stelt Notman.

De ondernemer ziet ook kansen in deze brexit met handelsakkoord. “Met dit akkoord hebben we zekerheid en kunnen we weer inzetten op groei. Bedrijven die gespecialiseerd zijn in goederenstromen naar het Verenigd Koninkrijk en Ierland gaan hier sterker uitkomen.”

Dagelijks micromanagement

Het West-Vlaamse onderdelenbedrijf TVH verstuurt vanuit Waregem dagelijks zo’n 600 zendingen met onderdelen voor heftrucks, hoogtewerkers en andere machines naar hun klanten in het Verenigd Koninkrijk. De groep heeft een nieuw magazijn in Kidderminster van waaruit het overgrote deel van de orders voor de Engelse markt wordt verstuurd. “Er is heel veel tijd en energie in de brexitvoorbereiding gekropen. Onze onderdelen zijn kritiek. Ze moeten met zo weinig mogelijk frictie de volgende dag bij de klant zijn”, zegt Herbert Sercu, de corporate traffic manager bij TVH Parts.

TVH exporteert naar 180 landen. Er worden vanuit Waregem dagelijks meer dan 200.000 onderdelen verstuurd. “In de eerste week van januari hebben we bijna al onze zendingen bij de klanten gekregen, maar niet allemaal op het tijdstip dat we wensten. De tweede week was het al beter, maar het blijft moeilijk. Ik heb het gevoel dat we in België beter voorbereid zijn dan onze logistieke partners in Engeland. We steken veel energie in de stroomlijning van het proces. We moeten het met micromanagement dagelijks opvolgen om alles op tijd geleverd te krijgen”, ervaart Sercu. “Het heeft geholpen dat er toch een deal was, anders was het een doemscenario”, zegt Sophie Leplae, EMEA, APAC & China customs & trade compliance manager bij TVH. “We zien ook dat veel van onze leveranciers in het Verenigd Koninkrijk geen ervaring hebben met de export van goederen naar niet-EU-landen. Ze hebben het moeilijk om de noodzakelijke informatie te delen.”