‘Bedrijven ruilen duur en moeilijk bereikbaar Brussel in voor Vlaanderen’

Het voorbije jaar werd in Brussel 40 procent minder kantooroppervlakte verkocht en verhuurd als het jaar voordien. Naar redenen is het niet lang zoeken: toenemende mobiliteitsproblemen en hogere huurprijzen. Volgens Ingrid Ceusters, CEO van Group Hugo Ceusters-SCMS, plukt Vlaanderen daar de vruchten van.

Als het over de kantorenmarkt gaat, spreken de cijfers uit ons nieuwe trendsrapport tot de verbeelding. Met een verkochte en verhuurde oppervlakte van 288.000 m² in 2015 blijft Brussel de grootste regionale kantorenmarkt, maar de vergelijking met 2014 – toen er nog 461.000 m² verkocht en verhuurd werd – is veelzeggend. De take-up, zeg maar de verhandelde kantooroppervlakte, daalde er met 37,5 procent, een trend die onder meer bevestigd wordt het vakblad Expertise. Wordt er niet naar de verhandelde kantooroppervlakte gekeken maar enkel naar het aantal transacties, dan blijft de daling beperkt tot 20 procent.

Toch blijft het een opmerkelijke val, en daar profiteert vooral Vlaanderen van. Talrijke spin-offs en start-ups, maar ook gevestigde bedrijven en overheden kiezen almaar vaker heel bewust voor een Vlaamse provinciestad. De kantorenmarkt boomde er in 2015 dan ook met 12 procent ten opzichte van 2014. Of nog concreter: sinds vorig jaar wordt bijna de helft van de verkochte of verhuurde kantooroppervlakte in ons land verhandeld in Vlaanderen.

In Leuven bijvoorbeeld werd vorig jaar 21 procent meer kantooroppervlakte verhandeld tegenover 2014. Een stijging die nog meer opvalt – dankzij een aantal grote transacties – is die in Mechelen waar een groei van 85 procent werd opgetekend. Ook Oost-Vlaanderen, met Gent op kop, blijft behoorlijk goed presteren (+3,9%). De kantorenmarkt in de stad Antwerpen had het vorig jaar daarentegen niet makkelijk na een goed jaar zoals in 2014 (120.000 m²). Maar met 113.000 m² houdt de stad goed stand en bovendien steeg het aantal transacties er met 7 procent.

Ook in Limburg – en bij uitbreiding de Kempen – zorgt de decentralisatie uit Brussel voor heel wat dynamiek. Met ongeveer 20.000 m² verhandelde kantoorruimte per jaar zal deze provincie nooit de grootste worden op het vlak van kantorenbusiness, maar de Euregio heeft wel meer en meer aantrekkingskracht op jonge, nieuwe bedrijven.

Mobiliteit en bereikbaarheid, het speelt meer dan ooit een rol in het bedrijfsleven. De situatie in Brussel is op dat vlak nog een stuk penibeler dan in Vlaanderen. Liefst driekwart van de bedrijven die in Brussel gevestigd zijn, zegt zo moeilijk bereikbaar te zijn met de auto. En laat juist dat een belangrijke reden zijn waarom bedrijven Brussel toch meer en meer inruilen voor Vlaanderen.

Een tweede belangrijke verklaring waarom bedrijven Brussel durven verlaten, zijn de hogere huurprijzen. Die staan in Brussel opnieuw onder druk, maar liggen met gemiddeld 150 euro/m² nog altijd een stuk hoger dan de huurprijzen in de Vlaamse steden waar gemiddeld 120 euro/m² of minder gevraagd wordt. En daarmee stopt het kostenplaatje niet: in België kost een werplek – van elektriciteitsfactuur tot onderhoudskosten – sowieso al een pak meer dan elders in Europa. Om een voorbeeld te geven: in Nederland betaalt een werkgever zo dagelijks een gemiddeld kantoorkost van 24 euro per fulltime werknemer, terwijl die kost in België op 32 euro per dag ligt.

Laat dit dan ook een oproep aan de overheden zijn om de troeven van hun stad of regio nog sterker uit te spelen. Maar vooral ook om de zaken die een negatieve impact hebben op de aantrekkelijkheid als kantoormarkt op te lossen. We kunnen niet genoeg benadrukken dat de mobiliteitsproblemen, de fiscale onzekerheden en de loonkost in ons land sterk in het nadeel spelen van de keuze tot vestiging van grote corporates.

Ingrid Ceusters, CEO Group Hugo Ceusters-SCMS