‘Bedrijfsleider, bereid u voor op een ‘no deal brexit”

Bedrijven moeten zich dringend voorbereiden om de catastrofale impact van een ‘no deal’ te vermijden. De politieke situatie in het Verenigd Koninkrijk maakt een exit uit de Europese Unie zonder akkoord steeds waarschijnlijker. Dat zegt Ine Lejeune, advocaat en brexit-lead van PwC Legal.

Een no deal komt nog een flink stuk dichterbij nu de verdeeldheid in de Tory Party voor iedereen zichtbaar werd na de vertrouwensstemming vorige week. Eerste minister Theresa May kreeg het vertrouwen van 200 parlementsleden van haar partij, maar 117 collega’s hebben tegen haar gestemd. Diezelfde minderheid zal zeer waarschijnlijk straks ook samen met de oppositie tegen haar brexit-plan stemmen wanneer ze het voorlegt aan het Lagerhuis. Alles wijst dus op een afwijzing van het voorstel. Een no deal is daarom de meest waarschijnlijke uitkomst.

Er circuleren nog andere scenario’s, maar die maken weinig kans. Het Britse parlement kan een tweede referendum vragen of de scheidingsaanvraag weer intrekken. Beide opties kosten tijd en op dit ogenblik is nog geen enkele concrete actie ondernomen.

Bedrijven houden daarom het best rekening met een no deal. Zelfs als er toch nog een akkoord uit de bus komt, zullen ze dezelfde maatregelen moeten nemen. Een geordende brexit zou hen alleen meer tijd geven om die uit te voeren.

Bedrijfsleiders moeten goed beseffen dat in alle gevallen het Verenigd Koninkrijk uit de douane-unie stapt. Waar mensen en goederen nu nog zonder plichtplegingen de grenzen kunnen oversteken binnen de Europese Unie, zullen truckers straks weer douaneformaliteiten moeten vervullen in Dover en elke andere Britse haven. Uit schattingen blijkt dat transporten van Duitsland naar Londen die nu 12 uur duren, dan wel 72 uur in beslag kunnen nemen. Alleen al door douanecontroles van documenten, trucks en chauffeurs zouden grensoverschrijdende supplychains ontwricht worden. Zeker producenten van bederfelijke waren, zoals voeding of geneesmiddelen, mogen zich verwachten aan oplopende kosten voor koeltransporten, aangepaste magazijnen en natuurlijk de douaneverplichtingen zelf.

Daarbovenop zullen er in een eerste fase na de scheiding ook douaneheffingen komen. We hebben de berekening gemaakt voor één van onze cliënten: daar zouden de kosten oplopen tot 37 miljoen euro per jaar. Dat neemt een grote hap uit de marge van het bedrijf. In sommige bedrijven zal het dan nodig zijn een winstwaarschuwing te verspreiden. Daarom moet de bedrijfstop zich over dit thema buigen.

Uit enquêtes bij bedrijven weten we dat de meeste ondernemingen zich nog altijd niet goed hebben voorbereid op die eventualiteiten. Ik kan alleen maar aanraden daar zo snel mogelijk mee te beginnen. Op dit ogenblik heeft iedereen nog veertien weken tijd om de grootste impact op te vangen. Hier volgen enkele actiepunten.

• Bekijk de verkoop- en aankoopcontracten in het bedrijf. Bereken de impact: douaneheffingen, IT-aanpassingen, btw, aanpassing van facturatie en boekhouding, … Kijk na wie moet instaan voor de betaling van de douaneheffingen. Zoek een evenwichtige oplossing met de Britse partners.

• Zorg dat je als bedrijf in staat bent de douaneadministratie af te handelen door eigen mensen of via dienstverleners zoals douaneagenten en expediteurs. In het Verenigd Koninkrijk bestaat nu al een schrijnend gebrek aan zulke specialisten. Zulke kantoren kunnen zich permitteren offertes in te dienen zonder prijsopgave. Klanten zijn zo wanhopig dat ze de overeenkomst toch tekenen.

• De verlenging van de transporttijden maakt in veel gevallen tussenopslag noodzakelijk. Kijk al uit naar magazijnruimte in het Verenigd Koninkrijk, want die is al schaars.

• Fabrikanten en logistieke bedrijven kunnen ook gebruik maken van traditionele douaneregels en -vereenvoudigingen om tijdelijk of zelfs definitief de betaling van douanerechten en btw te voorkomen. Daarvoor is een akkoord met de douane nodig. Zorg dat je geen tweemaal douanerechten betaalt.

• De juridische departementen van bedrijven moeten zich buigen over bestaande distributiecontracten, trademarks en andere onderwerpen (GDPR , CE-markering, dual-use, licenties). Zonder akkoord wordt het Verenigd Koninkrijk van vandaag op morgen een “derde land”. Het is goed mogelijk dat die allemaal veranderen voor het grondgebied van het Verenigd Koninkrijk met verregaande gevolgen.

• De hr-afdelingen moeten kijken welke EU-burgers in het Verenigd Koninkrijk of Britse burgers als expats in België of in de andere EU27-lidstaten werken. Hoe staat het met de sociale zekerheid, de pensioenen, … Is het een netto of bruto gegarandeerd pakket?