De impact van artificiële intelligentie (AI) is nog maar weinig voelbaar in de Belgische technologiesector en in de maakindustrie. Dat blijkt uit een onderzoek van de sectorfederatie Agoria. Maar één op de zeven bedrijven ziet een positieve impact op zijn omzet. “Door de onzekere conjunctuur investeren bedrijven te weinig”, zegt Agoria-CEO Bart Steukers.
De investeringsmotor sputtert bij maak- en technologiebedrijven. Het aantal investeringen in de Belgische technologiebedrijven daalde in het eerste semester van 2025 met 9,9 procent. Het gaat onder meer om investeringen in onder andere onderzoek en ontwikkeling en personeel. Over de gehele Belgische economie ging het aantal investeringen met 1,9 procent achteruit. Het is voor het eerst sinds het coronajaar 2020 dat er minder wordt geïnvesteerd in de Belgische techsector, merkt Bart Steukers van Agoria op. (lees verder onder de video)
“Het is zeker voor de technologiesector niet gezond dat de mate van investeringen daalt, en dan nog met zo’n cijfer. Dat is echt een teken aan de wand. Het toont dat bedrijven zich onzeker voelen. De hoge energiekosten, de hoge loonkosten, de verminderde concurrentiekracht van Belgische bedrijven en invoerheffingen in de Verenigde Staten dragen daaraan bij.”
AI-investeringsaftrek
Agoria deed de bevraging als onderdeel van zijn jaarlijkse conjunctuurbarometer, waarin het de toestand van de technologie- en de maaksector peilt. Dit jaar ging bijzondere aandacht uit naar de gevolgen van AI-ontwikkelingen. De federatie vroeg aan 400 leidinggevenden in de sector of zij al een positief effect op hun omzet zien door investeringen in AI. Dat wil concreet zeggen: na een structurele investering in AI-gedreven functies en niet louter in een abonnement op een chatbot zoals ChatGPT.
Op dit moment zijn Belgische bedrijven nog steeds in een verkennende fase, want slechts één op de vijf ondernemingen integreert AI al structureel in zijn bedrijfsvoering. Dat heeft te maken met het investeringsklimaat, maar ook met een gebrek aan kennis en vaardigheden om AI te implementeren, zoals 57 procent van de bedrijfsleiders toegeeft. Het maakt ook dat weinig Belgische bedrijven al profiteren van een positief effect van een hogere productiviteit op hun omzet. Slechts één op de zeven wijdt positieve omzetcijfers aan het gebruik van AI.
“Belgische bedrijven investeren te weinig in AI, maar zij die het doen, worden al beloond”, merkt Steukers op. “Toch zijn we ervan overtuigd dat onze bedrijven een duwtje in de rug nodig hebben. Er is onder andere nood aan een overkoepelende strategie rond AI in ons land en meer overheidsinvesteringen in infrastructuur en in samenwerking met onze bedrijven. Het is de taak van zowel het onderwijs als onze bedrijven om het vaardigheidsniveau van de bevolking te verhogen. Verder moeten we scale-ups ondersteunen in het ophalen van kapitaal, zodat ze niet uit Europa trekken.” Volgens Agoria investeerden bedrijven vorig jaar 160 miljoen euro in AI-integraties, goed voor slechts 3 procent van de totale investeringen.
Opvallend is dat Agoria ook pleit voor een fiscale aftrek voor bedrijven die in AI willen investeren. Nochtans zoekt de federale overheid op dit moment volop naar besparingen voor de begroting. Een deel ervan wil ze halen bij bedrijfssubsidies. Agoria is tegenstander van het snoeien in de bedrijfssteun, gezien het moeilijke ondernemersklimaat. Een aftrek voor AI-investeringen heeft volgens Agoria een signaalfunctie. “Het baart ons zorgen dat er nog weinig positieve impact is van AI op de omzet van bedrijven”, aldus Steukers. “Er is, gezien de conjunctuur, echt nood om specifiek in dit domein te investeren, en zeker omdat het de hele economie ten goede komt.”
Invloed op banen
Dat vertaalt zich ook in de tewerkstelling. 90 procent van de ondervraagde bedrijven ziet het aantal banen niet veranderen door de gevolgen van AI. Agoria meldt wel dat 3 procent van het banenverlies bij softwarebedrijven toe te schrijven is aan AI. Nochtans was er wel degelijk sprake van fors banenverlies in het eerste semester van 2025, blijkt uit het onderzoek. Vorig jaar gingen 6.550 banen verloren in de maakindustrie en 2.350 in de techsector.
“Op lange termijn zal AI een positief effect hebben op de tewerkstelling, want voor elke job die verdwijnt zullen er meer in de plaats komen. Dat vertellen internationale onderzoeken”, aldus de CEO van Agoria. “Alleen zullen de soorten banen wel veranderen en daar moeten we op anticiperen. Dat is zowel de taak van de overheid als van onze bedrijven”, klinkt het.
Verder blijkt nog uit de conjunctuurbarometer dat het aantal vacatures sterk is verminderd in de eerste helft van 2025 ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder. Nu zijn er 13.860 tegenover 15.000 vorig jaar. “Dat klinkt misschien positief in de oren van menig bedrijfsvoerder, maar dat is het niet”, merkt Steukers op. “Het wijst opnieuw op de moeilijkere economische omstandigheden die bedrijven ertoe aanzetten minder nieuwe krachten aan te trekken.”
BelGaN en Audi Brussels
Agoria verwacht dat de economische activiteit in de technologiesector in de eerste jaarhelft met 0,5 procent achteruit gaat. Uitschieters in de maakindustrie zijn bedrijven die werken aan auto’s en andere vervoersmiddelen (-8,5%) en de bedrijven die elektronica maken (-6,0%). Agoria wijdt die achteruitgang voornamelijk aan de sluiting van Audi Brussels en het faillissement van de chipmaker BelGaN.
Volgens de technologiefederatie zijn de belangrijkste herstructureringen in ons land nu achter de rug. In de eerste helft van 2025 zijn ook de orderboekjes weer licht gestegen, met 1,3 procent. Vorig jaar was er nog een daling met 4,7 procent in dezelfde periode. Op dat vlak lijkt het ergste achter de rug, klinkt het.
BEKIJK – Laatste dag Audi Brussels: emotioneel afscheid en zoektocht naar nieuwe toekomst