Barbara Van Den Haute (Digitaal Vlaanderen): ‘Ik word niet verliefd op een technologische oplossing’

Voor administrateur-generaal Barbara Van Den Haute is het veel eenvoudiger geworden om aan buitenstaanders uit te leggen wat Digitaal Vlaanderen doet. Het werk van het ICT-agentschap van de Vlaamse overheid werd veel zichtbaarder tijdens de coronacrisis, met onder meer het overheidsportaal Mijn Burgerprofiel en de CovidSafe-app. Ook 2022 wordt nog een spannend jaar, want dan wordt het Vlaamse Datanutsbedrijf gelanceerd.

Het is u vergeven als u Digitaal Vlaanderen nog niet kent. Het overheidsagentschap bestaat officieel nog geen jaar. Het is ontstaan door de fusie van Informatie Vlaanderen en de ICT-afdeling van het Facilitair Bedrijf. Daardoor is er nu één digitaal agentschap voor de Vlaamse en lokale overheden. Barbara Van Den Haute, die voordien Informatie Vlaanderen leidde, kwam aan het hoofd van het nieuwe agentschap, dat meteen vol aan de bak ging. Door de coronacrisis moest het nog altijd de Vlaamse overheidsdiensten ondersteunen, die structurele IT-oplossingen nodig hadden om het telewerk op te vangen. Daarnaast werkte het achter de schermen mee aan het versturen van de uitnodigingen voor de vaccinatiecampagne en ontwikkelde het de CovidSafe-app.

Tegelijk moest Van Den Haute verder kijken dan het crisisbeheer. Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA), aan wie ze rechtstreeks rapporteert, maakt een absolute prioriteit van de digitalisering van de overheidsdienstverlening. Dat legt een grote druk op de schouders van Van Den Haute, maar dat vindt ze niet erg. “Mijn huidige baan is eindeloos boeiend. Ik heb nooit een vast plan gehad in mijn carrière. Ik heb altijd wel uitdagingen gezocht waardoor ik op de toppen van mijn tenen moest lopen.”

Breed takenpakket

Digitaal Vlaanderen heeft door de fusie een breed takenpakket: klassieke ICT-dienstverlening (zoals ervoor zorgen dat ambtenaren en digitale platformen kunnen functioneren), het begeleiden en opleveren van digitale projecten, en het beheren van databronnen. Van Den Haute moet dat allemaal overzien. Een technische achtergrond heeft ze niet, al is ze al heel haar carrière bezig met het begeleiden en managen van projecten.

“Ik heb in Leuven politieke wetenschappen gestudeerd”, vertelt Van Den Haute. “Dat was geen overdreven bewuste keuze, ik heb een brede interesse. Nadien heb ik nog een master na master Europees en internationaal recht behaald, maar toen wist ik nog altijd niet goed wat ik wilde doen. Maar ik had wat geluk. Rond 2000 draaide de arbeidsmarkt goed. Ik kon beginnen als managementtrainee bij de bank-verzekeraar AXA. Die was ontstaan uit de fusie van Anhyp en Ippa Bank, en de IT-systemen moesten op elkaar worden afgestemd. Ik moest dat mee begeleiden. Ik vond dat heel leuk, omdat het heel concreet was: gebruikers bevragen, opleidingen en verbeterprogramma’s opstellen. Ik werd daarna op een nieuw project gezet dat niet met IT te maken had. Ik voelde al snel dat ik mijn hart daar niet in kon leggen. Bij dat eerste digitale project zag ik ook veel sneller vooruitgang. Ik ben iemand die graag meteen resultaat ziet.”

“Ik ben toen voor een kleine kmo gaan werken die IT’ers en ingenieurs zocht om hen bij andere bedrijven te plaatsen. Ik zat niet meer in een groot bedrijf en moest alles zelf doen: headhunten, bedrijven zoeken, factureren. Ik heb daar pas echt geleerd om me keihard uit de slag te trekken. Maar de markt begon wat moeilijker te worden en na verloop van tijd besefte ik dat ik 16 uur per dag met mijn baan bezig was. Dat was niet gezond.”

Binnenlandse Zaken

“Ik had vrienden die voor overheidsdiensten werkten en via hen kon ik zien dat er interessante projecten waren bij de overheid. Ik heb eerst bij Binnenlandse Zaken een project geleid en in 2007 ben ik voor de Vlaamse overheid gaan werken. Daar ben ik opgeklommen tot afdelingshoofd van de ICT-afdeling, later tot directeur van Informatie Vlaanderen en nu dus tot administrateur-generaal van Digitaal Vlaanderen. Ik heb al in verschillende soorten organisaties gewerkt, maar de rode draad is altijd al het opzetten en begeleiden van grote projecten geweest, heel vaak met digitalisering als focus. Ik heb geen technische achtergrond, maar dat heeft een voordeel. Ik word niet verliefd op een technologische oplossing. Mijn overtuiging is dat je altijd vanuit het probleem moet vertrekken, en niet vanuit de oplossing.”

Digitaal Vlaanderen is een relatief kleine dienst in verhouding tot zijn grote takenpakket. “Ongeveer 330 medewerkers staan bij ons onder contract, maar daarnaast zijn er nog een 300-tal vaste externe medewerkers aan Digitaal Vlaanderen verbonden”, zegt Van Den Haute. “Ik ben al altijd een doener geweest. Die doelgerichtheid zit ook in onze organisatie. Onze equipe bestaat vooral uit ervaren profielen en die mag je niet in een klassieke en uitgebreide hiërarchie steken. We hebben een zo plat mogelijke organisatie waarbij mensen zo veel mogelijk eigenaar van hun project zijn en veel rechtstreeks contact hebben met hun klanten.”

“Het voorbije anderhalf jaar lijken veel organisaties uit de coronacrisis de les te trekken dat er meer coördinatie nodig is, maar ik vind dat een risico. Het kan een waterhoofd aan management creëren. Ik zie dat net omgekeerd: een van mijn belangrijkste taken bij het leiden van een grote organisatie als Digitaal Vlaanderen is net extra laagjes en vergaderingen te vermijden. Ik wil mijn medewerkers vrijwaren van extra taken die hun productiviteit en arbeidsvreugde doen wegsijpelen. Ze moeten zich niet als medewerker, maar als aandeelhouder zien. Die mentaliteit probeer ik te cultiveren.”

Datanutsbedrijf

Van Den Haute heeft het voorbije jaar door de coronacrisis heel grote projecten onder tijdsdruk moeten afwerken, maar de Vlaamse regering heeft ook nog een ander groot project voor ogen. Het wil een Datanutsbedrijf oprichten dat burgers en bedrijven een nieuwe oplossing wil aanreiken om veilig data op te slaan en uit te wisselen. Die datakluis is een essentieel onderdeel om Vlaanderen verder te digitaliseren en een economie uit te bouwen die nog meer op data kan draaien.

“We werken met de Solid-standaard, waarvan Tim Berners-Lee een van de initiatiefnemers is (een van de geestelijke vaders van het moderne internet, nvdr). Het is technologisch en juridisch pionierswerk. Het vroegere Informatie Vlaanderen had al sterk ingezet op de goede ontsluiting van data. We zagen daar dat het niet alleen zaak is data digitaal aan te bieden, maar dat proces ook efficiënt en veilig te automatiseren. Bij een vastgoedtransactie kan het nog altijd lang duren om de akte op te stellen omdat er nog veel informatie moet worden uitgewisseld, onder meer tussen de notaris en verschillende overheden. Ik wil naar een situatie waarin een groot deel van die data gewoon automatisch verwerkt kan worden en een akte bij wijze van spreken al na een dag klaar is.”

“Er is nog veel laaghangend fruit waar we veel operationele winsten kunnen boeken. Het gaat wel vaak om privacygevoelige informatie, daarom zien we het ook als een echte kluis. Nu heeft ieder van ons te weinig zicht op waar zijn data zitten. Het voordeel van de nieuwe oplossing is dat burgers en bedrijven meer controle krijgen. Ze geven machtigingen om bijvoorbeeld hun diploma’s te delen met overheidsdiensten of zelfs bedrijven, en die kunnen ze op elk moment weer intrekken. Het is bedoeling dat je privacygevoelige data minder maar wel efficiënter kunt delen. Voor de oprichting van het Vlaams Datanutsbedrijf moeten nog een aantal juridische hordes worden genomen. Wellicht kunnen we ergens in het voorjaar van 2022 van start gaan.”