Bakkerijketen Le Pain Quotidien: ‘Franchise is het enige model voor expansie in het buitenland’

In de zomer van 2020, in volle coronacrisis, stond Le Pain Quotidien op de rand van de afgrond. Bijna vijf jaar later heeft de gezondevoedingsketen weer de wind in de zeilen. Vooral een doorgedreven internationale expansie zorgt voor groei.

Drie decennia lang timmerde Le Pain Quotidien aan zijn internationalisering. Het begon in 1990 met een eerste winkel in de Antoine Dansaertstraat in Brussel. Bezieler Alain Coumont (64) startte daar een concept rond gezonde bakkersproducten. Duurzaamheid – vandaag een modewoord – was al sinds de oprichting de kernwaarde van de onderneming. Biologische bloem, zeezout, water en zuurdesem zijn de basisingrediënten van de producten, die worden gemaakt in een nog altijd ambachtelijke bakkerij in Ninove. Bij het filiaal nv L’Atelier du Pain werken zo’n tachtig mensen. De producten gaan niet enkel naar de winkels in België, maar ook naar die in Frankrijk en Nederland.

De covidpandemie deed de onderneming kapseizen. In juni 2020 kochten twee ankeraandeelhouders de restanten van de vorige eigenaars. De grootste aandeelhouder werd het investeringsfonds M80 Capital, een onderneming die investeert in bedrijven in de Benelux en Frankrijk, en onder meer een belang heeft in de hr-specialist SD Worx. Cobepa, dat voordien al aandeelhouder was, bleef aan boord. Dat is eveneens een investeringsholding, waarvan de grootste aandeelhouder de familie de Spoelberch is, een van de Belgische ankeraandeelhouders van AB InBev. M80 Capital en Cobepa investeerden 16,5 miljoen euro in de doorstart van de bakkersketen via een nieuwe spilholding, nv Brunchco 21.

Annick Van Overstraeten

In augustus 2020 werd een bekende CEO binnengehaald. Annick Van Overstraeten (59) had voordien ervaring opgedaan bij onder meer Quick en Lunch Garden. Ook zij geloofde in het concept achter de bakkersketen. In december 2020 volgde nog een kapitaalverhoging, deze keer met 4,5 miljoen euro. Bij die kapitaalronde tastte ook het topmanagement in de buidel. Niet enkel de CEO, ook vijf leden van het topmanagement verwierven een belang. Stichter Alain Coumont kocht een klein pakket aandelen van Brunchco 21.

Bij die kapitaalronde kwam ook nv Coxcomb Red aan boord, die zo de op twee na grootste aandeelhouder werd. Die vennootschap telt elf aandeelhouders, waaronder een aantal topkaders van de managementconsulent Nova Reperta. Dirk Van Praag, een telg van de familie achter de voormalige elektroketen, bezit 22 procent van de aandelen van Coxcomb Red, net als de Brusselse investeringsholding Finance & Invest Brussels (het voormalige GIMB).

Met al die aandeelhouders bedroeg het eigen vermogen bijna 21 miljoen euro. Dat bleek niet te hoog geschat voor de pandemie, want de geconsolideerde balans van Brunchco 21 boekte eind 2023 een overgedragen verlies van ruim 14 miljoen euro. Die balans werd rijkelijk laat, pas op 23 december vorig jaar, neergelegd bij de Nationale Bank.

In België, Frankrijk en Nederland heeft Le Pain Quotidien zowel eigen winkels als franchisezaken. De eigen restaurants in het Verenigd Koninkrijk werden in 2023 op één na opgedoekt, na aanhoudende verliezen. De bakkerszaak kon wel producten blijven verkopen, maar eten in de winkel kon niet door de coronabeperkingen. CEO Van Overstraeten uitte onder meer in Trends haar ongenoegen over de sterk wisselende regels in de vier kernlanden waar de groep actief was. De overheidscommunicatie in de buurlanden was beter. Bovendien was de overheidssteun voor de getroffen horeca ook hoger, zeker in Nederland.

Groeien met franchise

De hemel is opgeklaard bij Le Pain Quotidien, benadrukken de CEO en haar financiële directeur Frank Gysbrechts (56) in een gesprek met Trends. “We zijn vandaag een heel gezond bedrijf”, zegt Annick Van Overstraeten. “We houden de kosten onder controle. We streven naar een gezonde en voorzichtige groei. 2024 was al een heel mooi jaar. In 2025 zal de groei zelfs nog versnellen.”

De bedrijfsopbrengsten daalden weliswaar in 2024 naar 80 miljoen euro, maar de winst steeg. De daling van de bedrijfsopbrengsten is een gevolg van de sluiting van de eigen restaurants in het Verenigd Koninkrijk. “Het Verenigd Koninkrijk had in 2023 een negatieve impact van 2 miljoen euro op het resultaat”, duidt CFO Frank Gysbrechts. “We hebben nog één restaurant in het Verenigd Koninkrijk, in het Eurostar-station van St Pancras in Londen. Dat was altijd winstgevend. Het leverde een positieve bijdrage aan de ebitda van meer dan een half miljoen euro. Brunchco 21 had in 2023 een geconsolideerde ebitda van 3,1 miljoen euro. In 2024 wordt het 8,4 miljoen euro.”

De bakkersketen zet vooral in op groei via franchises. De lijst is al indrukwekkend. “Die franchisezaken bezorgen Brunchco 21 inkomsten uit royalty’s”, meldt Annick Van Overstraeten. “De royalty’s zijn een percentage van de omzet van de franchisewinkels. Onze inkomsten uit royalty’s stegen vorig jaar naar 11,4 miljoen euro, tegenover 8,7 miljoen euro in 2023. Als je de omzet van al die franchiserestaurants meetelt, kom je aan een omzet van 275 miljoen euro. We gaan meer en meer naar een franchisemodel. In het verleden mikte Le Pain Quotidien veel meer op een zakenmodel met eigen restaurants. We willen werken met sterke partners in verschillende landen.”

Naar het buitenland

“Dat is volgens mij het enige echt goede model voor expansie in het buitenland”, zegt Annick Van Overstraeten. “Want ik moet een structuur opzetten en personeel hebben in een land dat ik minder goed ken. Die lokale partners hebben de juiste politieke contacten en kennen de steden en de juiste locaties. Ik kan een stad in het buitenland misschien wel goed kennen, maar nooit zo goed als een lokale franchisehouder. We hebben enkel nog eigen restaurants in België en enkele in Frankrijk en Nederland.” Ook in Frankrijk wil Le Pain Quotidien verder groeien via franchises. In treinstations in Parijs en op de luchthaven van Bordeaux komen nieuwe winkels. In Lyon en Marseille komen nog eens twee franchisezaken bij.

Argentinië, Brazilië en Mexico zijn sterke groeiers in Latijns-Amerika. De koploper, met 49 restaurants, zijn de Verenigde Staten. Nieuwe verre landen worden India en Saudi-Arabië. “India heeft een aantal steden met een hoge koopkracht”, benadrukt Annick Van Overstraeten. Begin maart vloog de CEO naar dat land voor de ondertekening van een eerste contract. “In Mumbai openen we een eerste winkel in april. Een tweede volgt in juni. De volgende zeven jaar willen we honderd restaurants openen in India. En dan zijn er Azerbeidzjan, Kazakstan en Oezbekistan – landen met welvarende steden. Onze concepten rond gezelligheid en kwaliteitsvoeding vinden daar gretig aftrek. In Saudi-Arabië komt het eerste restaurant in Riyad. Die restaurants dragen allemaal de merknaam Le Pain Quotidien.”