Auteurs Jan Beyne en Sara Vermeulen over de vijf stadia naar duurzaam ondernemen

Het boek De weg naar duurzaam ondernemen voert de lezer in vijf fases naar een positieve impact. De auteurs, Jan BeyneenSara Vermeulen, lichten de vijf stadia bondig toe. Volgens de auteurs zijn heel wat organisaties zoekende, op weg naar duurzaamheid.

1. Creëer inzicht

“Veel organisaties hebben een CSR-manager of -coach, en denken vaak dat daarmee de kous af is”, zegt Sara Vermeulen van het duurzaamheidsadviesbureau Route 2030. CSR staat voor corporate social responsibility of maatschappelijk verantwoord ondernemen. “Maar het is moeilijk als je er alleen voor staat. Het is dan vaak een beetje vechten in de eigen organisatie. Je hebt een team nodig van mensen die het thema oppikken in hun afdeling. Je moet ook de link leggen naar het directiecomité, anders kun je er nooit voor zorgen dat duurzaamheid door iedereen wordt gedragen. Voor een duurzaamheidsstrategie heb je verschillende invalshoeken nodig, zoals hr, marketing en verkoop.”

Hoed je er daarom ook voor een team samen te stellen met enkel de enthousiastelingen in het bedrijf. “Verplichten is dan ook weer niet goed”, zegt Sara Vermeulen. De twee auteurs pleiten er in hun boek voor dat bedrijven duurzaamheidsintelligentie ontwikkelen om dat goed aan te pakken.

2. Ontwikkel dynamiek

“Stakeholders managen is iets anders dan de dialoog met hen aangaan”, zegt Jan Beyne, onderzoeker en lesgever duurzame ontwikkeling aan de Antwerp Management School. “Het doel van die dialoog is een duurzaamheidscultuur te bewerkstelligen, iedereen in het bedrijf en de externe stakeholders mee te krijgen. De juiste prioriteiten stellen is heel belangrijk.” De juiste vragen stellen is dat ook. Hoe spelen de verschillende actoren op elkaar in? Hoe managen we die stakeholders? Als we de natuur een stem willen geven als stakeholder, hoe doen we dat dan? Hoe gaan we aan de slag met de SDG’s, de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties?

“Er zijn heel veel thema’s die met duurzaamheid te maken hebben. Vergeet ook niet de thema’s waar je mogelijk een negatieve impact op hebt”, zegt Jan Beyne. Sara Vermeulen pikt in: “Neem een bank als voorbeeld. Die kan haar energie steken in het verminderen van haar papierverbruik, maar de echte impact van banken zit in het beheer van de pensioenfondsen. Waar steekt de bank haar geld in?”

3. Bepaal je koers

Wanneer het inzicht er is en de stakeholders zijn mee, kunnen bedrijven duurzaamheid in de bedrijfsvoering slijpen: eerst bewustmaken, dan activeren, integreren en transformeren. Daarvoor bestaan heel wat managementhulpmiddelen, van Sustatool over de ISO 26000-richtlijn tot B-Corp en de Future-Fit Business-tool. Blijf niet steken bij het laaghangende fruit, maar werk met Smart-doelen en duidelijke kernindicatoren. Prachtige doelen stellen is één zaak, maar wat als die doelen niet tegemoetkomen aan waar de SDG’s voor staan?, werpen de auteurs op. “Dit sluit aan bij systeeminnovatie. We hebben waardegedreven organisaties nodig die op zoek gaan naar waardecreatie.”

4. Creëer impact

De auteurs breken een lans voor bedrijven die zich opwerpen als systeemleiders. “Zo kun je je bedrijf naar een hoger niveau brengen”, zegt Jan Beyne. “Je interpreteert je doelen dan als waardecreatie, en je integreert duurzaamheid op een manier die veel verder gaat dan duurzaamheidsimplementatie.” Is daarbij een verschil tussen de werkwijze van een multinational en van een kmo? “Het voordeel van een kmo is dat er minder silodenken is”, zegt Jan Beyne. “Het gaat erom handvatten aan te reiken zodat mensen ermee aan de slag kunnen gaan. Initiatieven als het Voka Charter Duurzaam Ondernemen laten bedrijven kennismaken met de SDG’s. Zo kunnen ook kleine bedrijven van tien à vijftien medewerkers inzicht creëren en uitzoeken wat de SDG’s voor hen betekenen.” Sara Vermeulen: “Kmo’s en familiebedrijven hebben bovendien het voordeel dat ze rapper iedereen op dezelfde lijn kunnen krijgen.”

5. Vertel je verhaal

“Duurzaamheidsintegratie is verandermanagement”, benadrukt Sara Vermeulen. “Het is belangrijk dat je dat verhaal in elke fase vertelt, een duurzaamheidscultuur creëert en nadenkt over de drempels. Intern veel communiceren is belangrijk. Vaak wordt extern gecommuniceerd, terwijl de medewerkers van niets weten.” Een valkuil is dat bedrijven die aan de slag willen met duurzaamheid meteen rapporteren, terwijl ze vaak nog niets te zeggen hebben, vinden de auteurs. “Communiceren en rapporteren moet je zien als een middel om je duurzaamheidsinspanning te versterken, niet als een doel. Rapportering blijft belangrijk, maar probeer dat authentiek te doen.”

Dit is een fragment uit de Gids voor Duurzaam Ondernemen van Trends. Wilt u nog meer adviezen van duurzaamheidsexperts en cases van pionierende bedrijven, dan kunt u deze gids hier gratis bestellen.