Precies tien jaar geleden nam EDF Luminus een meerderheidsbelang in ATS Groep, een snelgroeiende leverancier van energieoplossingen voor bedrijven. Sindsdien verdrievoudigde de omzet van de Gentse industriële groep tot 366 miljoen euro, bij elkaar verdiend door intussen ruim 1.200 werknemers. Voor Luminus is ATS een speerpunt van een strategie die vol inzet op de elektrificatie van de economie.
“We zijn begonnen met huis-, tuin- en keukenelektriciteit, maar we wilden ook de industrie bedienen. Intussen is in het Gentse havengebied 85 procent van de bedrijven klant bij ons. Of ik dacht dat het zo’n vaart zou lopen? Absoluut niet”, zegt voorzitter René Schepens, die in 1984 als zelfstandig elektricien ATS oprichtte met thuisbasis in Merelbeke-Melle.
De focus van ATS is elektrotechnieken voor bedrijven. Denk aan aansluitingen op het net, of de automatisatie van de productieprocessen. “We hebben ook zo veel mogelijk andere technieken en toepassingen in huis gehaald, zoals vacuümtechnieken, hydraulica, zonnepaneleninstallaties, energiemanagement, batterijsystemen, verwarming of ventilatie. Zo kunnen we bedrijven een totaalproject aanbieden. Daarnaast hebben we ook een groothandel in elektromateriaal ontwikkeld. Vandaag tellen we 1.200 medewerkers, actief op 33 vestigingen in Vlaanderen. We werken vooral in Vlaanderen, maar geleidelijk komt ook de Waalse markt op onze radar. Onze groepsomzet is de jongste tien jaar verdrievoudigd tot 366 miljoen euro”, zegt Chris Corijn, de co-CEO van ATS Groep.
De spectaculaire groei is voor de helft organisch en voor de helft bij elkaar gekocht via overnames. “Overnames zitten in ons DNA, om nog sneller te groeien. We nemen een bedrijf echter nooit voor 100 procent over. We verwerven een meerderheidsbelang, maar we houden de verkopende ondernemers graag nog een tijdje aan boord. Dat zijn mensen die het ondernemerschap in de vingers hebben. Die cultuur willen we behouden. Onze eerste overname dateert van 1987. Intussen zitten we aan bijna vijftig overnames, in een tempo van drie per jaar. Groei op basis van organische groei én overnames is ook de formule voor de volgende jaren”, zegt René Schepens.
‘We bouwen alles wat we mogen bouwen’
ATS is dus een seriële overnemer, die erover waakt dat beide partijen er beter van worden. “Soms zie je kleinere bedrijven worstelen met regelgeving. Als wij hen in ons grotere geheel de nodige omkadering geven en deze beslommeringen oplossen, dan zie je vaak de goesting en motivatie terugkeren. Deze ondernemers vinden een nieuwe drive”, zegt Chris Corijn.
In 2015 werden jullie zelf overgenomen door Luminus, dat als dochterbedrijf van de Franse energiereus EDF de op Engie na grootste energieleverancier op de Belgische markt is. Waren jullie op zoek naar een partner of klopte Luminus op de deur?
CHRIS CORIJN. “Luminus zette al in 2013 de eerste stap. De gesprekken hebben dus tijd in beslag genomen. We waren in grote lijnen een familiebedrijf, en het is als kmo niet vanzelfsprekend om in een groter geheel te werken. We moesten wennen aan het idee om zelf overgenomen te worden. Maar een lange verloving maakt een gelukkig huwelijk. We hebben elkaar moeten leren aanvoelen en vertrouwen. Dat vraagt tijd. Het is voor beide partijen de juiste keuze geweest.”
GRÉGOIRE DALLEMAGNE (CEO Luminus). “Onze bedrijfsculturen passen bij elkaar. Ook al is Luminus geen familiebedrijf, ondernemerschap hoort bij onze basiswaarden. We vragen van onze mensen om zich te gedragen als eigenaars. De klanten van ATS zijn trouw dankzij de kwaliteit die het levert. Wij zijn ook steeds op zoek naar een langetermijnrelatie met klanten. Als we een energiecentrale bouwen, is dat voor twintig jaar.”
CORIJN. “We werken graag aan grotere projecten, maar als een klant ons belt om bij manier van spreken vier lampen op te hangen, dan doen we dat ook. Dat levert ons een brede en trouwe klantenbasis op, die ons ook werk levert als de conjunctuur tegen zit. Je moet niet meer beloven dan je kunt leveren, maar je moet leveren wat je belooft. Als een project niet 100 procent in orde is, dan doen we een extra inspanning, ook al kost dat wat meer. We zijn misschien niet de goedkoopste op de markt, maar we leveren wel kwaliteit.”
Hoe past ATS in de strategie van Luminus?
DALLEMAGNE. “We zetten vol in op elektrificatie, het is de enige manier om op een koolstofarme manier onze energieonafhankelijkheid te versterken. Het energieverbruik in België is nog altijd voor 73 procent afhankelijk van fossiele brandstoffen, die we moeten invoeren. De kwetsbaarheid werd in 2022 duidelijk toen de aardgasbevoorrading uit Rusland grotendeels opdroogde. De enige energie die we zelf kunnen produceren, is elektriciteit uit een gediversifieerde mix. Ook de klimaatopwarming blijft een fenomenale uitdaging. Ze bedraagt nu al 1,6 graden. We moeten dus minder koolstof uitstoten, wat onder meer kan door efficiënter met energie om te springen. En wie efficiëntie zegt, zegt elektrificatie. Een elektrische auto is bijvoorbeeld drie keer energie-efficiënter dan een auto met een brandstofmotor. Een woning verwarmen met een warmtepomp is drie tot vier keer efficiënter dan met een aardgasketel.
‘Als een klant ons belt om bij manier van spreken vier lampen op te hangen, dan doen we dat ook. Dat levert onze een brede en trouwe klantenbasis op’
“Een van de pijlers in onze strategie is oplossingen leveren aan bedrijven, ziekenhuizen en andere grotere energieverbruikers om hun uitstoot te verminderen en de elektrificatie van de productieprocessen mogelijk te maken. Met ATS als speerpunt kunnen we bedrijven een totaaloplossing aanbieden, met inbegrip van een energiemanagementsysteem dat door ATS ontwikkeld is. Vanuit Luminus kunnen we ook elektriciteit leveren. Ik denk dat we de enige partij op de markt zijn met dit aanbod. Met onze energiediensten halen we een omzet van 500 miljoen euro met 2.000 werknemers.”
De omzet van ATS verdrievoudigde in tien jaar tijd. Is dat groeitempo vol te houden de volgende jaren?
CORIJN. “Onze sector surft op de golf van de energietransitie en de elektrificatie bij bedrijven. Er ligt nog veel werk op de plank. We zijn wel afhankelijk van de conjunctuur en het behoud van de industrie in België.”
Dreigt er een tekort aan aansluitingscapaciteit op het hoogspannings- en distributienet nu bedrijven de kaart van elektrificatie trekken?
CORIJN. “De netbeheerders weten dat de investeringen in het hoogspannings- en distributienet hetzelfde tempo moeten volgen als de elektrificatie van de industrie, anders ontstaan er flessenhalzen. In delen van Wallonië en regionaal in West-Vlaanderen loopt de wachttijd voor een aansluiting op, maar in Vlaanderen kennen we nog geen Nederlandse toestanden, waar bedrijven géén aansluiting meer krijgen.”
Vindt u voldoende mensen om de groei mogelijk te maken?
CORIJN. “Rond Gent vinden we voldoende mensen, dankzij onze naam, onze grootte en de goede relaties met hogescholen en universiteiten. In West-Vlaanderen en Antwerpen is het moeilijker om de vacatures in te vullen. In grote delen van West-Vlaanderen is er géén werkloosheid en is het heel moeilijk om technisch geschoolde arbeidskrachten te vinden. In Antwerpen botsen we op de concurrentie van de haven, die dezelfde mensen zoekt. Vooral het tekort aan arbeiders wordt heel problematisch, voor heel onze sector. De scholen leveren veel minder technische profielen af, terwijl ook de kwaliteit van het onderwijs afneemt, op een ogenblik dat onze job complexer wordt.”
RENÉ SCHEPENS. “Ook het onderscheid tussen bedienden en arbeiders is problematisch. We proberen jonge mensen warm te maken voor een technische opleiding, maar ouders haken af als ze het woord arbeider horen. Arbeiders worden nochtans behoorlijk goed betaald en, in tegenstelling tot wat ouders soms nog denken, vinden ze heel vlot werk. We werken zo veel mogelijk samen met de scholen, we maken zo veel mogelijk gebruik van vakantiejobs en we leiden zelf zo veel mogelijk jonge mensen op, maar dat is allemaal niet voldoende.”
Wat betekent de elektrificatiestrategie voor de investeringsplannen van Luminus?
DALLEMAGNE. “De elektrificatie zien we als een kans om te versnellen. We investeren 1 miljard euro in de periode 2025-2027. Dat betekent dat we ons investeringstempo met een factor 3 verhoogd hebben. We zitten in een ontwikkelingsfase. In oktober nemen we in België onze 300ste windmolen op land in gebruik. In onshore windenergie zijn we de grootste in België. We hebben nog voor 120 megawatt onshore windenergie in de bouwfase.
‘Het onderscheid tussen bedienden en arbeiders is problematisch. We proberen jonge mensen warm te maken voor een technische opleiding, maar ouders haken af als ze het woord arbeider horen’
“We investeren ook fors in productiecapaciteit die flexibel aangestuurd kan worden. Samen met het stijgende aandeel van hernieuwbare energie stijgt de nood aan flexibiliteit bij producenten en consumenten om vraag en aanbod van elektriciteit altijd in evenwicht te houden. Zo bouwen we een batterijpark van 150 megawatt in Navagne en een van 66 megawatt aan onze aardgascentrale aan de Gentse Ringvaart. We bouwen een nieuwe stoom- en gascentrale in Seraing van 870 megawatt en baten zo veel mogelijk centrales uit die piekstroom kunnen leveren. En bij een overaanbod kunnen we de productie van al onze windmolens en zonneparken bijstellen naar beneden, net als onze zonneparken. In totaal beschikken we over 3.700 megawatt aan flexibele productiecapaciteit.”
U verkoopt meer elektriciteit dan u zelf kunt produceren. Is dat een risico?
DALLEMAGNE. “We kunnen elektriciteit ook altijd op de markt kopen. Het bevoorradingsrisico is beperkt. Intussen bouwen we alles wat we mogen bouwen. Als we meer elektriciteit willen verkopen, moeten we ook meer elektriciteit kunnen produceren. Dat wil zeggen dat we ook mikken op offshore windenergie. In een consortium met Jan De Nul en EDF Renewables dingen we naar een concessie in de nieuwe Prinses Elisabethzone in de Noordzee. We willen nog meer windmolens op land bouwen. En extra kernenergie? Daar kan ik op dit ogenblik geen commentaar op geven” (Luminus heeft een participatie van 10 procent in Doel 4 en Tihange 3. Moederbedrijf EDF zou ook interesse tonen om deze centrales over te nemen van Engie, nvdr).
We hebben in 2022 een zware energiecrisis gekend met hoge prijzen voor aardgas en elektriciteit. Is dat gevaar nu geweken?
DALLEMAGNE. “De markt heeft wat tijd nodig om een nieuw evenwicht te vinden tussen vraag en aanbod. Als je kijkt naar de prijzen voor levering over twee à drie jaar, dan zie je een stabilisatie van de prijzen, ondanks de geopolitieke risico’s. Er is zelfs een licht neerwaartse tendens. Voor levering in 2028 betaal je vandaag voor aardgas 28 euro per megawattuur. Voor de energiecrisis van 2022 lag die prijs rond 20 euro. Er komt extra lng-capaciteit op de markt en de Europese invoercapaciteit van lng is toegenomen. Ook de elektriciteitsprijs toont een licht dalende trend. We hopen met u dat we gespaard blijven van een nieuwe energiecrisis. Wij kunnen intussen onze klanten helpen om minder fossiele brandstoffen te verbruiken.”
