Alcatel-topman Combes: ‘Digitale agenda heeft gefaald’

Michel Combes, de baas van de telecomfabrikant Alcatel-Lucent, vindt de Digitale Agenda van de Europese Commissie een mislukking. Hij geeft de nieuwe Commissie een lijst maatregelen die Europa digitaal opnieuw competitief moeten maken.

Michel Combes heeft er een korte nacht opzitten als hij het Plaza Hotel binnenstuift. Hij komt recht uit Parijs, waar hij PSG met 3-2 heeft zien winnen van Barcelona in de Champions League. Dat belet hem niet om op tafel te slaan voor een andere Europese politiek in de informatica- en telecommunicatie-industrie (ICT).

“We hebben veel gediscussieerd over de digitale agenda. We hebben gefaald. Nu is het een dringende zaak. Europa kan niet lang in deze situatie blijven zonder zijn competitiviteit te verliezen”, zegt Combes. Hij verwijst naar een studie van ETNO, een vereniging van grote telecomoperatoren, die schat dat Europa 110 miljard euro te weinig investeert, vergeleken met andere delen van de wereld, om competitief te blijven. “Gebrek aan investeringen leidt tot iets veel problematischer: de verschuiving van de waarde in de industrie naar de VS via de over-the-topspelers (Google, Netflix, Facebook, Whatsapp,…) en naar India en China, waar ze gigantisch investeren in nieuwe uitrusting en capaciteiten die innovatie voortstuwen. We hebben in Europa een New Deal nodig voor telecommunicatie”, vindt Combes.

De Alcatel-Lucent topman heeft de nieuwe Commissie-voorzitter een aantal punten gestuurd die hij graag wil aangepakt zien.

Spectrum

Europa moet zijn ‘spectrumsilo’s’ opdoeken en een consistent kader scheppen om diensten op een ordentelijke manier uit te rollen. Meer spectrum moet het groeipotentieel van de proliferatie van apparaatjes en de trend naar een videogedreven economie ontsluiten.

Gelijke behandeling

voor alle actoren, of ze nu telecomoperatoren of over-the-topspelers zijn. “Vanuit belastingperspectief – Europa maakt daar nu werk van – maar ook vanuit het perspectief van netwerkneutraliteit.” Op dat laatste terrein pleit Combes voor differentiatie tussen diensten en voor de mogelijkheid om bepaalde informatiestromen prioriteit te geven. Maar hij wil ook een regulering die verhindert dat spelers op sleutelposities hun concurrenten kunnen ringeloren.

De juiste financiële instrumenten,

al dan niet privé, moeten opgezet worden om de investeringen mogelijk te maken.

Een slimme bigdatapolitiek

“Data zijn de grondstoffen van de digitale economie. Wij moeten een belasting op die grondstoffen vermijden”, zegt Combes, verwijzend naar Franse ideeën in die richting. “We moeten het gebruik van data integendeel vrij laten, zodat wij de juiste businessmodellen kunnen bouwen in die nieuwe economie”.

Herdenk de mededingingspolitiek

“Europa moet zijn kortetermijnaanpak in zijn mededingingsbeleid opgeven of tenminste verzachten”, vindt Combes. “We moeten mededinging verzoenen met een industriële visie op middellange tot lange termijn. Concurrentie moet er natuurlijk zijn om het juiste niveau van diensten te verzekeren, maar moet de spelers ook toelaten om op lange termijn te investeren.”

Herbekijk de relevantie van relevante markten

Extreem belangrijk vindt Combes de definitie van de relevante markten in het mededingingsbeleid. Die definitie bepaalt wie als een concurrent wordt aanzien en wie niet – en dus ook wie een economische machtspositie heeft en wie niet. “Wij hebben een zeer nauwe en statische definitie van relevante markten geërfd”, zegt Combes. “We moeten markten minstens Europees bekijken, want we moeten minstens Europese kampioenen bouwen. De grenzen tussen de actoren van de digitale economie vervagen, of dat nu komt van de over-the-topspelers, van de apparatenbouwers, van dienstenleveranciers of van industriële spelers. We moeten een veel dynamischer benadering hebben. We moeten het geheel van de concurrentie en van de nieuwe types posities zien als we het debat met Google of wie dan ook willen voeren.”

Beleid moet export ondersteunen

“Europa mag niet naïef zijn als het gaat om export. Het moet hetzelfde spel spelen als zijn concurrenten, of die nu Amerikaans of Aziatisch zijn. Het moet zijn kampioenen helpen succesvol te zijn”, vindt Combes. Hij verwijst naar de regels voor goed burgerschap, die Europa aan zijn bedrijven oplegt, maar die niet overal in de wereld gelden. “Ik pleit niet voor een gelijkmaking naar onder, maar wel naar boven”, verduidelijkt Combes. “Europa kan daar sommige dingen forceren, bijvoorbeeld via de regels voor openbare aanbestedingen.”

Normen bepalen industriële kracht

“Normalisatie is belangrijk voor onze competitiviteit. Dat is zeker zo in 5G, de belangrijkste standaard voor de netwerkarchitectuur van de toekomst. Als we op lange termijn in de race willen blijven, moeten we zeker zijn dat die normen niet van buiten Europa komen. In de normalisatie-organisaties moet Europa een tandje bijsteken”, vindt Combes.

“Mijn eerste zwakheid is niet China”

Alcatel-Lucent heeft de jongste jaren stevige klappen gekregen van spelers als Huawei en ZTE, die konden steunen op een doelgerichte Chinese exportpolitiek. Daar wil Combes zich niet achter verstoppen. “Ik heb geen sympathie voor gemakkelijke excuses”, zegt hij. “Mijn eerste zwakheid is niet China, mijn eerste zwakheid ben ikzelf. Het is altijd gemakkelijk om te zeggen dat je situatie slecht is door anderen.”

Vóór Combes achttien maanden geleden het roer overnam, flirtte Alcatel-Lucent (ALU) met het faillissement met een cashdrain van 600 tot 800 miljoen per jaar. Sindsdien is veel veranderd. Combes herfinancierde de leningen en haalde vers kapitaal op. ALU focuste op zijn sterke punten in IP-technologie, ultrasnelle breedbandtoegang en cloud. Tot eind juni waren al 572 miljoen euro vaste kosten geschrapt, goed op weg naar de beoogde 1 miljard tegen 2015. Klanten hebben weer vertrouwen. Maar Combes geeft toe dat hij nog niet binnen is. De bedrijfskasstroom was in de eerste jaarhelft nog 379 miljoen euro negatief over een omzet van 6,2 miljard, onder meer door zware herstructureringskosten. “Ik heb één prioriteit: opnieuw cashpositief zijn”, zegt Combes. “Als ik kan tonen dat ik opnieuw winstgevend ben, hebben we het recht verdiend om weer te groeien.” Een gelijke behandeling van alle spelers moet er komen, vindt hij, “maar dat is niet het eerste punt in mijn verhaal”.