AI is alomtegenwoordig in Amerikaans bedrijfsleven

Bedrijven van allerlei pluimage gebruiken artificiële intelligentie (AI). Dat blijkt uit een index van Amerikaanse early adopters.

Technologieaandelen beleven een topjaar. Ondanks een recente hapering is de aandelenkoers van de grote vijf (Alphabet, Amazon, Apple, Meta en Microsoft) sinds januari met 60 procent gestegen. De koers van de chipmaker Nvidia is verdrievoudigd en die van een andere, AMD, bijna verdubbeld. Hun koers-winstverhoudingen zijn tien keer zo hoog als die van een S&P500’er.

De belangrijkste reden voor de stijging is de belofte van artificiële intelligentie (AI). Sinds de lancering in november van ChatGPT, een AI-gestuurde chatbot, zijn investeerders steeds enthousiaster geworden over een nieuwe golf van technologie die bijna menselijke content kan creëren, van gedichten en videobeelden tot code. Die ‘generatieve AI’ is gebaseerd op grote taalmodellen, die worden getraind op grote stukken internet. Velen denken dat die technologie hele industrieën kan transformeren en net zoveel impact kan hebben op het bedrijfsleven en de maatschappij als smartphones of cloudcomputing.

Om een breder beeld te krijgen van welke bedrijven en industrieën artificiële intelligentie toepassen, onderzocht The Economist gegevens van alle bedrijven in de S&P500. Het keek naar vijf maatstaven: het aandeel uitgegeven patenten waarin AI wordt genoemd, durfkapitaalactiviteiten gericht op AI-bedrijven, overnames van AI-bedrijven, vacatures waarin AI wordt genoemd, en vermeldingen van de technologie tijdens resultatenupdates. De analyse omvat alle AI, niet alleen de generatieve golf.

Ongeveer twee derde van de bedrijven had in de afgelopen drie jaar een vacature geplaatst waarin AI-vaardigheden werden genoemd, zegt het onderzoeksbureau PredictLeads. AI wordt in 5,3 procent van de vacatures van die bedrijven genoemd, tegenover een gemiddelde van 2,5 procent in drie jaar. In sommige sectoren is de stijging dramatischer (zie grafiek hieronder). Bij retailbedrijven is dat aandeel gestegen van 3 naar 11 procent, terwijl het bij chipmakers is gegroeid van 9 naar 19 procent.

Het aantal AI-gerelateerde patenten is tussen 2020 en 2022 gestegen, volgens gegevens van Amit Seru van Stanford University. Het onderzoeksbureau PitchBook concludeert dat in 2023 zo’n 25 procent van de durfkapitaaldeals van S&P500-bedrijven betrekking heeft op AI-start-ups, tegenover 19 procent in 2021. Het onderzoeksbureau GlobalData constateert dat ongeveer de helft van de onderzochte bedrijven sinds 2021 in hun updates over AI heeft gesproken, en dat het aantal keren dat AI werd genoemd in de updates van de Amerikaanse bedrijven in het eerste kwartaal van dit jaar meer dan verdubbeld is ten opzichte van het kwartaal ervoor. Ruwweg de helft heeft tussen 2020 en 2022 een patent gekregen met betrekking tot de technologie.

Ook veel niet-techbedrijven maken steeds geavanceerder gebruik van artificiële intelligentie.

Silicon Valley

Als we alle bedrijven rangschikken op basis van de vijf maatstaven en vervolgens een gemiddelde nemen, krijgen we een eenvoudig scoresysteem. De bedrijven aan de top lijken investeerders voor zich te winnen. Sinds het begin van het jaar is de mediane aandelenkoers van de top honderd met 11 procent gestegen, terwijl die van het laagst scorende kwintiel niet is veranderd.

De topposities worden gedomineerd door Silicon Valley. De S&P500 bevat 82 techbedrijven. Bijna vijftien daarvan staan in de top honderd. Nvidia is het hoogst scorende bedrijf. Volgens gegevens van PredictLeads werd AI in de afgelopen drie jaar in een derde van de vacatures genoemd. In het afgelopen jaar heeft het bedrijf AI bijna 200 keer genoemd in zijn updates. Andere hooggeplaatste techbedrijven zijn de cloudcomputinggiganten Alphabet (3), Microsoft (12) en Amazon (34).

Naast tech lijken twee soorten bedrijven AI het snelst in te voeren. De eerste is de data-intensieve industrie, zoals verzekeraars, financiëledienstverleners en zorgverleners. Zij maken ongeveer een kwart van onze top honderd uit. Ongeveer een tiende van de huidige vacatures bij JPMorgan Chase maakt melding van artificiële intelligentie. Het bedrijf heeft onlangs een patent aangevraagd voor IndexGPT, een AI-gebaseerde chatbot die beleggingsadvies geeft. Bedrijven in de gezondheidszorg, zoals Gilead Sciences en Moderna, gebruiken AI om nieuwe medicijnen te ontdekken. Andere, zoals Abbott Laboratories en Align Technology, bouwen medische apparaten met AI.

Een tweede groep bestaat uit industrieën die al worden verstoord door technologie, waaronder de autosector, de telecom, de media en de retail. Dertien bedrijven uit die sectoren maken deel uit van de top honderd, waaronder Ford, GM en Tesla. De opkomst van elektrische voertuigen en het vooruitzicht van autonoom rijdende auto’s heeft autofabrikanten aangemoedigd te investeren in technologie.

Beveiliging

Ook veel niet-techbedrijven maken steeds geavanceerder gebruik van artificiële intelligentie. De gegevens van Amit Seru van Stanford laten zien dat ongeveer tachtig niet-techbedrijven AI-gerelateerde patenten hebben laten uitgeven die door een ander patent worden aangehaald, wat suggereert dat ze enige technologische waarde hebben. Ongeveer 45 niet-techbedrijven in de S&P500 hebben onlangs advertenties geplaatst waarin modeltraining wordt genoemd, waaronder Boeing, United Health en State Street. Dat suggereert dat ze hun eigen AI-modellen bouwen.

Maar de verschuiving naar interne training wijst op een van de risico’s: beveiliging. De vrees is dat die informatie kan worden opgeslagen op externe servers van de bedrijven die de modellen uitvoeren, zoals Microsoft en Alphabet. Nu traint Samsung naar verluidt zijn eigen modellen. Het voegde zich bij de groeiende lijst van bedrijven die het gebruik van ChatGPT hebben verboden of beperkt.

Andere risico’s zijn er in overvloed. Modelbouwers, waaronder OpenAI, worden aangeklaagd voor het schenden van auteursrechten, omdat ze internetgegevens gebruiken om hun modellen te trainen. Sommige grote bedrijven denken dat ze aansprakelijk kunnen worden gesteld, als ze de technologie van OpenAI gebruiken.

Maar dat alles moet worden afgewogen tegen de potentiële voordelen, die enorm zijn. Technologiegolven zetten industrieën vaak op hun kop. Als generatieve AI zich verspreidt in de economie, is het niet moeilijk voor te stellen dat het dat zou doen.