2020 was een boerenjaar voor bpost en PostNL

De coronapandemie betekent voor postbedrijven als PostNL en bpost de definitieve omslag naar e-commerce. 2020 werd een uitzonderlijk jaar met mooie resultaten. Het komt er nu op aan de juiste investeringen te doen.

Bpost stelt volgende week zijn resultaten over 2020 voor. Er is een reële kans dat de pakjesbezorging voor het eerst meer bijdraagt aan de winst dan de brievenpost. De coronapandemie en de lockdowns hebben de consumenten in Europa en de Verenigde Staten massaal aangezet tot internetshoppen.

Die boost van de e-commerce komt postbedrijven als bpost en PostNL goed uit. Ze lijken definitief hun plaats te verwerven als pakjesleverancier op de consumentenmarkt. In het business-to-businesssegment zwaaien spelers als DHL, Fedex en UPS nog altijd de scepter. “Voor de belegger is het interessant dat er een nieuwe groeimotor is die de onvermijdelijke daling van de brievenpost kan compenseren”, zegt Frank Claassen, beursanalist bij Bank Degroof Petercam. “Bij PostNL en zeker ook bij bpost was de groei van het aantal pakketten nooit gezien. Ze liepen zelfs tegen de limieten van hun capaciteit aan.”

Dat kwam voor bpost op het goede moment. De problemen met het in de Verenigde Staten overgenomen Radial ( zie kader De Amerikaanse gok van bpost lijkt goed uit te draaien) leken te blijven aanslepen, terwijl de daling van de brievenpost in ons land versnelde. De door de coronapandemie sterk gestegen vraag bracht soelaas. Het is afwachten of die stijging structureel is.

Kaartjescarrousel

De pakjesactiviteit van bpost zit verspreid over Europa, Azië en de Verenigde Staten. Traditioneel zet het vierde kwartaal een turbo op de pakjesactiviteiten. De eindejaarspiek met Black Friday, Sinterklaas en Kerstmis kwam in 2020 een paar weken vroeger op gang dan andere jaren. Tot voor die eindejaarspiek was het volume pakjes dat bpost verstuurde al met 49 procent gestegen tegenover het jaar voordien. Bpost had dan ook een sterk eindejaar. “We hebben allemaal gezien dat de meer dan 600.000 pakjes per dag de capaciteitslimieten bij bpost op de proef hebben gesteld”, zegt Thomas Couvreur, analist bij KBC Securities.

Maar niet enkel de pakjes maakten het jaar van bpost goed. Ook de brievendivisie presteerde verrassend sterk, nadat die in de eerste drie kwartalen van het jaar nog een volumedaling van 8,2 procent had laten noteren. De jongste jaren was het brievenverkeer door de digitalisering gedaald. De geadresseerde reclame deed het in coronatijden slechter dan ooit. Dat is ook logisch: publiciteit heeft weinig zin als de winkels gesloten zijn en evenementen niet plaatsvinden. Maar in het vierde kwartaal zijn bijna 15 procent meer brieven verstuurd. Die stijging viel vooral in december, wat doet vermoeden dat de corona-isolatie een kerstkaartencarrousel op gang heeft gebracht. Zo zouden er bijna 500.000 postkaarten zijn verstuurd met de kaartjesapp van bpost. In 2019 waren dat er maar 40.000. “Het is een tijd geleden dat er in de brievendivisie nog positief nieuws te rapen viel. Dat heeft een positief effect op het vierde kwartaal”, zegt Couvreur.

Een structurele verbetering van de brievenpost valt allicht niet te verwachten. De consensus blijft een jaarlijkse terugval met 10 procent. De transitie van het businessmodel van de posterijen is onherroepelijk.

Beneluxcompetitie

PostNL liet in de loop van het jaar weten dat het in Willebroek zou starten met de bouw van een nieuw sorteer- en distributiecentrum van 8400 vierkante meter, waar het 120.000 pakketten per dag zou kunnen verwerken. Die investering past in de ambitie van het Nederlandse bedrijf om in België de rol van uitdager te spelen. Ruw geschat heeft bpost ongeveer de helft van de Belgische consumentenmarkt voor pakketten in handen, PostNL ongeveer een kwart.

Ook bpost investeert in meer capaciteit, zowel in de Verenigde Staten als in Europa. Eind oktober nam het in Roosendaal een nieuw geautomatiseerd afhandelingscentrum van zijn Nederlandse dochter Active Ants in gebruik. Dit jaar opent Active Ants in een gebouw van bpost een vergelijkbaar afhandelingscentrum van 8000 vierkante meter. Volgens bpost-CEO Jean-Paul Van Avermaet is het doel Belgische kmo’s te ondersteunen in de ontwikkeling van e-commerceactiviteiten. Er zijn ook plannen om in Duitsland een magazijn van Active Ants te openen.

Investeringen in meer sorteer- en afhandelingscapaciteit zijn logisch met het oog op de stijgende vraag. “Zowel bij bpost als bij PostNL werd de capaciteit het hele jaar maximaal benut, terwijl dat anders vooral een eindejaarsfenomeen is. Die efficiëntie levert goede marges op”, zegt Claassen.

Maar zet de toenemende competitie tussen de Beneluxspelers de marges niet onder druk? “Op dit moment is de markt groot genoeg”, zegt Claassen. “Het is moeilijk in te schatten of het succes van 2020 volgend jaar doorzet, maar ik denk dat mensen door de coronapandemie de voordelen van thuisleveringen hebben ondervonden. Ik verwacht zeker herhaalorders. Zeker in België, waar de e-commercemarkt nog wat achterop lag in vergelijking met de buurlanden.”

Efficiëntie

Het komt erop aan de juiste investeringen te doen. Bij bpost leverde de eindejaarspiek in 2019 bijvoorbeeld extra personeelskosten op. Daardoor smolt de extra winst weg. In 2020 heeft het management een manier gevonden om die topvolumes om te zetten in betere marges. Dat heeft deels te maken met het gebruik van de postsorteermachines voor kleine pakjes, maar ook met het uitstellen van reizen van het management naar de Verenigde Staten.

Sorteercapaciteit is niet het enige waarin bedrijven als bpost en PostNL moeten investeren. “Om de marges te beschermen worden extra diensten de komende jaren belangrijk”, zegt Couvreur. “Met een vrachtwagen rondrijden kan in principe iedereen. Het logistieke systeem eromheen bouwen is wat anders. Volumes zijn een sleutelfactor. Je kunt enkel efficiëntie nastreven, als je voldoende volumes binnenhaalt. Dan kun je gemakkelijker deals met extra service aanbieden, zoals PostNL doet met Coolblue en bol.com.”