Zwijgen is niet altijd goud

Fortis had drie gelegenheden om openheid van zaken te geven over zijn

kredietperikelen, maar heeft geen enkele benut. Dat leidde tot een hevig debat, niet alleen bij beleggers en analisten maar ook in het directiecomité.

Het aandeel van de bank-verzekeraar Fortis nam vorige week vrijdag een duik van 10,3 % en sloot af op 13,26 euro. Daarmee stond de groep op het laagste peil in vier jaar en ruim 50 % onder haar beurswaarde van een jaar geleden. De forse daling was een gevolg van het gerucht dat Fortis door de Amerikaanse kredietcrisis 1 miljard euro verlies zou hebben geleden in zijn obligatiehandel. Er werd ook gefluisterd dat een nieuwe kapitaalverhoging zou nodig zijn en dat het dividend niet in cash maar in aandelen zou worden uitbetaald.

Het hardnekkige zwijgen van de bank vrijdag zorgde voor heftige discussies bij waarnemers. Tot op vandaag blijven die in twee kampen verdeeld. Het ene gaat ervan uit dat het niet aan de financiële markten is om hun wil op te dringen aan het bedrijfsleven. “Als de CEO elke dag transparant moet zijn, dan blijft er geen tijd meer over om een algemene strategie uit te werken”, zegt een insider. “Waarom moet Fortis op elk gerucht in de markt reageren en openheid van zaken geven? Als er geen slecht nieuws te melden valt, dan zwijg je beter.”

Anderen vinden die houding ongehoord. “In de mate dat Fortis het voorwerp is van speculaties of geruchten in de markt, heeft de bank-verzekeraar de plicht de markt te kalmeren. Je kunt jezelf niet de mentaliteit van een kleine Belgische bank veroorloven als je op de internationale scène meespeelt”, zegt een waarnemer.

Ook intern was het dispuut hevig. Uit navraag blijkt dat sommige leden van de raad van bestuur aanvankelijk hadden gepleit om alle kaarten op tafel te leggen. Maar het directiecomité van Fortis – op sleeptouw genomen door Jean-Paul Votron – was geen voorstander van die openheid. Na een hevig debat schaarde de volledige raad van bestuur zich achter die visie.

Tot de koers van het aandeel vrijdag maar bleef kelderen, op een bepaald ogenblik zelfs met 12 %. Toen drong de markt – lees: de Commissie voor het Bank-, Financie- en Assurantiewezen (CBFA) – haar wetten op. “Fortis heeft drie kansen gehad om zijn blootstelling aan de sub- primes te verduidelijken”, stelt Bruno du Bus, directeur bij Puilaetco Dewaay. “Allereerst bij de kapitaalverhoging voor de overname van ABN Amro, eind september. Later toen ABN Amro besliste geen resultaten voor het derde kwartaal te publiceren, hoewel de bank toen nog altijd beursgenoteerd was. En een laatste keer toen Fortis voor het eerst melding maakte van mogelijke verliezen door de kredietcrisis.”

Dat gebeurde op 8 november, toen Fortis zijn derdekwartaalcijfers publiceerde en melding maakte van een nettoverlies van 130 miljoen euro en investeringen ter waarde van 53 miljard euro in kredietstructuren, waarvan 10 % in subprimes. Die cijfers waren een koude douche voor de analisten die betere resultaten hadden verwacht.

In de loop van de daaropvolgende weken kreeg een aantal verantwoordelijken van de bank een ontslagbrief in de bus. Dat leek de meest zwartgallige scenario’s over zware schade door de kredietcrisis alleen maar te bevestigen. Het Financieele Dagblad bracht uit dat 10 van de 24 personen die verantwoordelijk waren voor de gespecialiseerde kredietportefeuille in New York ontslagen waren. Ook in België rolden er koppen. Ralf Bauer, managing director and global head credit, die een erg goede reputatie had in de marktenzaal van Fortis, en Wim Goethals, head of business support capital markets, vertrokken.

Geen enkele interne communicatie volgde om die ontslagen te duiden. Pas zondagavond, en na aandringen van de financiële regulator CBFA, stuurde Fortis een persbericht de wereld in. Daarin verzekerde de bank dat er niets aan het dividendbeleid verandert. Ook de overname van ABN Amro zou gewoon doorgaan. Over bijkomende afschrijvingen bleef Fortis vaag. De bank schoof twee winstscenario’s naar voren, waaruit blijkt dat ze uitgaat van een verslechtering die kan oplopen tot 1,4 miljard euro.

Voor de beleggers bleek deze uitleg te volstaan. Het aandeel ging 8 % hoger. Het is nu wachten tot maart, wanneer de jaarcijfers worden bekendgemaakt. “Door het interne model van Fortis toe te passen, kom je op afwaarderingen die uiteindelijk 930 miljoen euro bruto zullen bedragen, wat neerkomt op een netto-impact van ongeveer 600 miljoen euro”, berekent Ivan Lathouders, analist bij Bank Degroof.

Maar als hij zich baseert op de strengere scenario’s van concurrenten zoals Merrill Lynch, Citigroup en anderen, dan kunnen die bruto-afwaarderingen oplopen tot 2,43 miljard euro. “Hou je rekening met dat verschil, dan kan het nettoresultaat van Fortis nog verder dalen met 982 miljoen euro”, schat Lathouders. Zijn conclusie: “We kunnen uitgaan van een onderliggende nettojaarwinst tussen 3 en 4 miljard euro.” (T)

Nathalie van Ypersele