Zo kunt u profiteren van de Chinese ‘boom'(zonder uit uw zetel te komen)

Lenovo, China’s grootste computer-fabrikant, kocht onlangs de pc-divisie van IBM. Maar ook kleinere Chinese bedrijven zijn op zoek naar westerse partners. China Euro Services is een Vlaamse firma die hen helpt te investeren in België. Ons land is de ideale springplank naar Europa, zeggen ze.Hongkong (China)

W ake-Up Call for Belgian Decision Makers. Zo luidt de ondertitel van een brochure die het Belgische consulaat-generaal in Hongkong uitgeeft. In de brochure trekt Patrick Nijs, de consul-generaal, aan de alarmbel. Ten onrechte wordt Hongkong als vergane glorie ervaren, schrijft de diplomaat. Vroeger was de kosmopolitische havenstad de toegangspoort tot communistisch China, vandaag is ze de uitvalsbasis voor een aanzwellende stroom van directe buitenlandse investeringen van de volksrepubliek. “Chinese bedrijven exporteren massaal via Hongkong. Wanneer ze internationaal kapitaal willen aantrekken voor buitenlandse expansie, gaat hun voorkeur naar een notering op de beurs van Hongkong.” Daarom pleit Nijs er als initiatiefnemer van .be-hk Invest (zie kader: Belgische troeven voor Chinese bedrijven) voor dat we potentiële Chinese investeerders al in Hongkong warm maken voor België als Europese distributiehub en een ideale vestigingsplaats voor hun marketing, dienstverlening naar de consument en zo meer.”

De opkomende beweging van China’s directe buitenlandse investeringen kwam vorige maand in de belangstelling na de overname van de pc-divisie van IBM door China’s grootste computerproducent Lenovo. Maar de Chinese buitenlandse investeringen gaan al sinds de jaren negentig in stijgende lijn en vertegenwoordigen cumulatief 40 miljard dollar (zie grafiek: China pompt geld in het buitenland). Uit een rondvraag bij agentschappen voor investeringspromotie in 158 landen blijkt dat zij verwachten dat China over vijf jaar Japan zal inhalen als buitenlandse investeringspartner.

“We waren er in de jaren zeventig en tachtig erg op uit om de Sony’s en Toyota’s naar hier te halen, maar in het geval van China blijven we passief,” meent Philippe Snel, nu nog partner van het advocatenkantoor Delporte Dugardyn de Thier & Lefebvre in Brussel. “Nochtans word ik dagelijks aangesproken door Chinese ondernemers die in Europa willen zakendoen.” Vanaf maart wordt hij stichtend vennoot van een nieuwe associatie, Dugardyn & Partners, die zich in Sjanghai onder meer wil richten op het juridisch begeleiden van de groeiende zakenstromen tussen China en Europa.

Herlaadbare batterijen

Chinese bedrijven die de internationale toer op willen, trekken bij voorkeur naar Amerika (28 % van de entrepreneurs in Silicon Valley zijn van Chinese afkomst) en in Europa vooral naar Groot-Brittannië, dat vanuit Hongkong traditioneel goed in de markt ligt. Ook Duitsland en Nederland zijn favoriete bestemmingen. Philippe Snel vindt dat de wake-up call van de Belgische consul-generaal in Hongkong niets te vroeg komt. Zijn broer, Baudouin Snel, heeft niet op Belgische beleidsmakers gewacht om Chinese investeerders te lokken. Met zijn zakenpartner, Michael Stenger, richtte hij in Brussel de firma China Euro Services op.

China’s eerste directe buitenlandse investeringen werden verricht door staatsbedrijven, meestal traders. Maar in het kielzog van de Lenovo’s of van TCL, dat vorig jaar de televisieproductie van het Franse Thomson kocht, volgen steeds meer privé-ondernemers en KMO’s de go global-strategie van de Chinese regering. Met die groep – “en dat zijn er duizenden,” aldus Snel – wil China Euro Services als een vertegenwoordigingskantoor en dienstencentrum scheep gaan. De eerste klant is Great Power uit Guangzhou, een producent van herlaadbare batterijen. Dat is het typevoorbeeld van Chinese KMO’s die op zoek zijn naar marktaandeel en distributiekanalen in Europa. China Euro Services ontwierp voor de Chinese merknaam van Great Power een aangepast logo voor de distributie in Europa met bijbehorende verpakking en catalogi.

“Cash is geen probleem”

“Van marketing hebben ze geen kaas gegeten en ze spreken amper een woord Engels. Zo’n Chinese KMO kampt met nog meer onzekerheden dan Europese KMO’s die zich afvragen hoe ze er in China aan moeten beginnen.” Baudouin Snel weet hoe dat voelt: tien jaar geleden ging hij voor de Franse grootdistributeur Carrefour op zoek naar een Chinese partner en een locatie voor de eerste Carrefour-hypermarkt in dat land. Later ontgon hij de Chinese markt voor Pierre Delhaize en Vandergeeten Export. Gewapend met een goede kennis van de Chinese zakenwereld en vlot in de Chinese taal, vond Baudouin Snel de tijd rijp om “de omgekeerde delokalisatie” te begeleiden.

“Zoals westerse bedrijven in China begonnen met joint ventures, willen Chinezen met zulke samenwerkingsverbanden de Europese markt aanpakken. Omdat Great Power aandrong dat we mee in het bad zouden springen, hebben we The Battery Company opgericht, een joint venture tussen Great Power en China Euro Services. Hoewel ze relatief klein zijn – een omzet van 20 miljoen dollar en 3000 werknemers – is cash geen probleem voor dit type KMO’s, omdat ze een gigantische binnenlandse afzetmarkt hebben. Wat vooral telt, is de geloofwaardigheid van de Europese partner waarmee ze een relatie aangaan,” aldus Baudouin Snel.

Chinese kandidaat-investeerders zoeken Europese partners om hun managementvaardigheden te verbeteren, toegang tot de markt te krijgen en toegevoegde waarde te creëren in de vorm van marketing en betere technologie. “Ze kijken ook uit naar Europese bedrijven in financiële moeilijkheden. Die krikken ze op om ze te gebruiken als een vehikel voor hun activiteiten in Europa,” zegt Michael Stenger (zie kader: Waar blijven de Chinese Sony’s?). Na de eerste investeringen in Duitse textielbedrijven voelt China Euro Services belangstelling uit China voor Vlaamse textielbedrijven. Er wordt ook onderhandeld met een Chinese fabrikant van sportschoenen die binnen het halfjaar een showroom wil openen in Brussel. De Chinezen vragen China Euro Services aangepaste nieuwe designs te ontwikkelen en die te introduceren bij distributeurs en op Europese beurzen. “Over twee jaar willen ze onder een eigen merknaam bekend zijn in Europa en daarvoor is België de ideale springplank,” weet Stenger. “We zijn een testmarkt op het kruispunt van uiteenlopende Europese culturen. Wat hier verkoopt, doet het ook goed in de rest van Europa. Voor Chinezen is dat een argument.”

Dubbelbelastingverdrag met Hongkong

Volgens China Euro Services heeft België troeven om zich te verkopen als interessante vestigingsplaats, althans in dienstensectoren. Voor industriële productie hebben de Chinezen de nieuwe Europese lidstaten ontdekt, en Hongarije in het bijzonder. Een van de redenen is dat de Europese Unie onlangs extra importheffingen heeft ingevoerd voor in China gemaakte producten. Die vallen weg wanneer meer dan de helft gemaakt wordt binnen de EU. Bijkomende troeven zijn volgens Philippe Snel dat men hier juridisch een bedrijf kan opstarten in drie à vier weken en dat we (voorlopig) het enige land ter wereld zijn dat met Hongkong een dubbelbelastingverdrag heeft. Zo kunnen Chinese investeerders via België winsten en royalty’s uit hun Europese activiteiten repatriëren zonder bijkomende belastingen.

Er zijn ook handicaps: het feit dat er vanuit Brussel met China geen rechtstreekse luchtvaartverbinding bestaat. “Naast Peking, het politieke centrum, zijn er in China twee regio’s die economisch zwaar wegen en van waaruit investeringen op gang komen. Dat is Sjanghai met de Jangtse-delta en Shenzhen/ Guangzhou aan de Parel-delta. Zonder luchtverbinding met die industriële regio’s zal het moeilijk zijn om het initiatief van Patrick Nijs te realiseren.” Goed nieuws is dat Brussel overweegt om een Belgisch consulaat te openen in Guangzhou.

Met de complexiteit van “ons institutionele labyrint” probeert China Euro Services pragmatisch om te gaan. “Het heeft weinig zin om aan Chinese investeerders uit te leggen waarom ze voor de ene vergunning in Brussel moeten zijn en voor de andere enkele kilometers verder in Vlaanderen,” grimlacht Baudouin Snel. “Wij verkopen Europa. En daarin wijzen we in eerste instantie op de troeven van België. Voor de ene Chinees kan dat leiden tot interesse voor de Antwerpse haven, voor de andere tot een voorkeur voor Brussel of Namen.”

Omdat in China de scheidingslijn tussen politiek en economie wazig blijft, staan Chinese delegaties er doorgaans op dat ze door politieke autoriteiten worden ontvangen. Naargelang van de situatie zorgt Baudouin Snel ervoor dat de burgemeester van Antwerpen een woordje kan doen of de voorzitter van het Brusselse parlement, dan wel dat een federale minister gastheer is. “Zonder dat we alle subtiliteiten van onze gewest- en gemeenschapsregeringen blootgeven, want dat zou onnodig verwarring veroorzaken.”

Erik Bruyland

Chinese kandidaat-investeerders tonen belangstelling voor Vlaamse textielbedrijven.

Voor potentiële Chinese investeerders is België ideaal als Europese distributiehub en vestigingsplaats voor hun marketing en dienstverlening.