Zo kunt u makkelijk een akkoord sluiten met de fiscus

Voorafgaande akkoorden tussen belastingplichtigen en de fiscus zijn niet nieuw, maar ze hebben nooit het succes gekend dat men ervan verwachtte. Met de oprichting van de nieuwe Dienst Voorafgaande Beslissingen hoopt de fiscus daarin verandering te brengen. Hoe dient u een aanvraag in en wat doet de belastingadministratie ermee?

Sinds 1 januari 2003 kunnen alle aanvragen van belastingplichtigen over de toepassing van de belastingwet leiden tot een ‘voorafgaande beslissing’ (ruling). Maar er ontbrak een gepaste admini-stratieve invulling, zodat deze nieuwe rulingpraktijk niet op kruissnelheid kwam en tegen een serieuze achterstand opkeek. De invulling kwam er eind 2004 met de oprichting van de Dienst Voorafgaande Beslissingen. Op 1 januari heeft de nieuwe rulingpraktijk een nieuwe start genomen. De aanvragen moeten betrekking hebben op de toepassing van de belastingwet op een concreet geval of in een concrete situatie. Meer algemene vragen en interpretatievragen die kunnen rijzen los van een concreet geval vallen dus buiten deze regeling.

1.Wat is het doel van de ruling?

Een ruling is een eenzijdige beslissing van de fiscus. De belastingplichtige is echter niet verplicht de verrichting te doen die hij aan de fiscus heeft voorgelegd en hij hoeft ze ook niet door te voeren zoals voorgesteld in de rulingaanvraag.

Omdat de beslissing voorafgaandelijk wordt genomen, moet de ruling betrekking hebben op concrete situaties of verrichtingen “die nog geen uitwerking hebben op het fiscale vlak”. Eerdere handelingen die bepaalde complexe verrichtingen voorbereiden, staan een rulingaanvraag niet in de weg.

Een voorafgaande beslissing kan alleen leiden tot een toepassing van de wet. Een ruling mag dus geen vrijstelling of belastingvermindering tot gevolg hebben. Mocht de wet veranderen, dan kan de belastingplichtige zich niet langer beroepen op een ruling die hij heeft gekregen voor een periode waarin een andere wetgeving van toepassing was.

2.Wat is het nut van de DVB?

Op 1 januari begon een nieuwe dienst te werken: de Dienst Voorafgaande Beslissingen in Fiscale Zaken, kortweg de DVB genoemd. Volgens Luc Batselier, voorzitter van het college van de DVB, heeft de dienst een duidelijke missie: “de klanten op een snelle en soepele manier van dienst zijn in het zoeken naar oplossingen binnen het wettelijk kader”. Wat ons het eerst opvalt, is dat Batselier niet langer spreekt van belastingplichtigen, maar van klanten. Blijkbaar bestaat er nu de wil om met de aanvragers mee te denken en te streven naar aanvaardbare oplossingen binnen redelijke termijnen. Vroeger kon een aanvraag maanden en maanden blijven aanslepen, maar nu is het de bedoeling om elke aanvraag binnen drie maanden te beantwoorden. Maar die termijn is een richttermijn, want er volgen geen sancties als de DVB niet binnen drie maanden antwoordt. De DVB zal ook de achterstand wegwerken. Eind januari 2005 waren er ongeveer 150 dossiers die nog op een afhandeling wachtten. Volgens Batselier zullen al deze dossiers binnen zes maanden worden afgehandeld.

3. Wie zit er in de DVB?

De DVB is samengesteld uit een college van vier topambtenaren (met Luc Batselier als voorzitter) met 34 medewerkers van hoog niveau, die een strenge selectieprocedure ondergingen. Op korte termijn zal, na een nieuwe selectieprocedure, nog een zestal nieuwe ambtenaren worden aangenomen. Het college neemt autonome beslissingen die de hele administratie binden en vergadert wekelijks. Het college zal zoveel mogelijk beslissingen nemen bij eenparigheid van stemmen, maar als het moet, heeft de voorzitter een doorslaggevende stem. De voorzitter brengt jaarlijks verslag uit aan de minister van Financiën, die politiek verantwoordelijk blijft voor de DVB.

De DVB heeft een zeer vlakke structuur. Per aanvraag tot een voorafgaande beslissing wordt er een team samengesteld dat bestaat uit een (verantwoordelijk) collegelid, een teamleider en één of meerdere medewerkers. De teamleider is verantwoordelijk voor het dossier en zorgt voor de communicatie met de aanvrager, de voorbereiding van het dossier en de voorlegging van het dossier aan het college.

4.Bij wie dient u de aanvraag in?

Luc Batselier vraagt dat er per belastingplichtige slechts één aanvraag wordt ingediend en zoveel mogelijk via e-mail (dvbsda@minfin.fed.be). Een korte samenvatting met een duidelijke vermelding van de wetsartikelen waarover men een ruling vraagt in de aanhef van de aanvraag, helpt de DVB bij een snelle afhandeling. U doet best een beroep op een specialist (fiscaal advocaat of fiscalist).

5.Wat gebeurt er met uw aanvraag?

Binnen vijf werkdagen na ontvangst van de aanvraag krijgt u een ontvangstmelding. Daarin staan de namen van de teamleden en de teamleider. Binnen vijftien werkdagen na ontvangst van de aanvraag hebt u een eerste vergadering met het team, in aanwezigheid van het verantwoordelijke collegelid. Op deze vergadering wordt de timing vastgelegd waarbinnen de aanvraag wordt afgehandeld. Die afhandeling gebeurt in nauw contact met de aanvrager. De communicatie met de DVB gaat via e-mail, maar verschillende meetings zijn mogelijk. Voor sommige aanvragen zal de DVB een advies vragen aan de lokale controlekantoren. Luc Batselier denkt daarbij aan feitenkwesties (bijvoorbeeld de vaststelling van het privé- en het beroepsdeel van een bepaalde investering). Ten slotte wordt er een voorstel van een beslissing voorgelegd aan het college. Die probeert binnen drie maanden een beslissing te treffen.

Nieuw zijn ook de voorbereidende meetings. Dat zijn vergaderingen over een mogelijke aanvraag tot een ruling. Voor u een aanvraag indient, kunt u bij de fiscus al eens poolshoogte nemen. Dat kan zelfs op anonieme wijze gebeuren: in uw naam kan dan een advocaat of fiscaal adviseur optreden.

6.Hoelang is de ruling geldig?

Nadat de beslissing is genomen, zal die zeer snel gepubliceerd worden op de website in de taal van de aanvraag (www.fisconet.fgov.be, onder de rubriek ‘Ruling’ vindt u een lijst van de gepubliceerde rulings). Daarna komt er een vertaling in de andere landstalen. Een voorafgaande beslissing geldt in principe voor vijf jaar. Gaat de beslissing bijvoorbeeld over de aanvaarding van een afschrijvingstermijn van acht jaar, dan blijft de beslissing natuurlijk gelden voor de volledige looptijd van de afschrijving. De beslissing verbindt de fiscus voor de toekomst, behalve als de voorwaarden waaraan de beslissing is onderworpen niet vervuld zijn, of de aanvraag onvolledig of onjuist was, of de uitvoering niet conform de aanvraag.

7. Wat gebeurt er met een negatieve ruling?

Houd er rekening mee dat een negatieve ruling aan de plaatselijke controleur wordt meegedeeld. En wat als een aanvraag in de loop van de procedure wordt ingetrokken? Batselier zegt daarover dat er een gedragslijn zal worden ontwikkeld over het doorspelen van een ingetrokken aanvraag aan de plaatselijke controleur.

Johan Steenackers

De 150 achterstallige dossiers zullen binnen zes maanden worden afgehandeld.

Een negatieve ruling wordt aan de plaatselijke belastingcontroleur meegedeeld.