‘Zijn stijl was nooit confronterend.’ Wie is vastgoedmagnaat Steve Witkoff, de sleutelfiguur achter de Gaza-deal?

Steve Witkoff, een Amerikaanse vastgoedinvesteerder, verraste als sleutelfiguur in de onderhandelingen over een vredesdeal tussen Hamas en Israël. Maar wie is die zakenman, die Trump heeft benoemd tot zijn speciale afgezant voor het Midden-Oosten?

Trump als inspiratie

De 67-jarige New Yorker begon zijn carrière als vastgoedjurist in de Big Apple, waar hij onder meer Donald Trump als cliënt had. Dat contact groeide uit tot een jarenlange vriendschap. Tijdens een rechtszaak in 2023 vertelde Witkoff hoe hun band begon: na samen aan een deal te hebben gewerkt, kwamen ze elkaar tegen in een delicatessenzaak. Trump zat zonder cash, dus trakteerde Witkoff hem op een broodje ham en kaas.

Na zijn tijd in de advocatuur richtte Witkoff Stellar Management op, een vastgoedbedrijf dat zich richtte op de herontwikkeling van residentiële gebouwen. In 1997 startte hij zijn eigen onderneming, de Witkoff Group, waarmee hij zijn focus verlegde naar grootschalige commerciële vastgoedprojecten.

Witkoffs overstap van jurist naar vastgoedontwikkelaar kwam mede door Trumps invloed. Volgens Witkoffs zoon Alex was Trump “een van de grote inspiratiebronnen” voor zijn vader om die carrièreswitch te maken. De relatie tussen beide mannen werd verder versterkt na de tragische dood van Witkoffs zoon Andrew in 2011. “Zijn aanwezigheid bood echte troost in een donkere periode”, zei Witkoff tijdens zijn toespraak op de Republikeinse Nationale Conventie vorig jaar. Hij noemde Trump “de meest vriendelijke en meelevende man die ik ooit heb ontmoet”.

Gefinancierd door Golfstaten

Witkoffs geschatte vermogen bedraagt ongeveer een half miljard dollar, een imposante som, al blijft hij daarmee ver achter bij andere vastgoedmagnaten zoals Trump zelf. Zijn rijkdom is vooral het resultaat van investeringen in residentiële en commerciële panden. Daarnaast weet hij strategische samenwerkingen op te bouwen, bijvoorbeeld met private-equitybedrijven zoals Blackstone en Apollo, die regelmatig betrokken zijn bij zijn projecten.

Witkoffs aanpak richt zich op het aankopen van vastgoed dat in zwaar weer verkeert en dat nieuw leven in te blazen. Een voorbeeld is het Park Lane Hotel in Manhattan, bekend om zijn spectaculaire uitzicht op Central Park. Het hotel werd in 2013 door Witkoff en zijn partners gekocht voor 660 miljoen dollar. Het plan om het gebouw te slopen en te vervangen door luxe appartementen liep vast door de zwakke vastgoedmarkt en een schandaal rond mede-investeerder Jho Low, die werd beschuldigd van miljardenfraude via het Maleisische 1MDB-fonds.

Om het project te redden, haalde Witkoff kapitaal op bij staatsfondsen uit het Midden-Oosten. Abu Dhabi’s Mubadala Investment Company breidde zijn aandeel uit met 140 miljoen dollar, terwijl de Qatar Investment Authority het hotel uiteindelijk volledig overnam voor 623 miljoen dollar. Die transacties zorgden niet alleen voor financiële stabiliteit, maar verdiepten ook Witkoffs relaties met invloedrijke investeerders in de Golfregio, duidt het invloedrijke dagblad The New York Times.

‘Geen traditionele diplomaat, maar een zakenman die snel een deal wil sluiten en daarbij ongebruikelijk voortvarend te werk gaat’

Vastgoedman als diplomaat

De benoeming van Witkoff tot Midden-Oosten-gezant was op zijn minst opvallend. Zonder enige diplomatieke ervaring kreeg hij de verantwoordelijkheid over een van de meest complexe conflicten ter wereld. Toch lijkt deze keuze minder vreemd wanneer je Witkoffs achtergrond en zijn nauwe band met Trump in beschouwing neemt, betoogt de zakenkrant The Wall Street Journal.

Trump en Witkoff hebben een persoonlijke relatie, die bepalend was voor zijn benoeming. Zoals vaak bij de eerstgenoemde vastgoedmagnaat speelde loyaliteit een sleutelrol om Witkoff die functie te geven. Tijdens de fraudezaak in Manhattan waarin Trump betrokken was, sprak Witkoff zich publiekelijk in zijn voordeel uit, terwijl anderen juist afstand namen. 

Ook tijdens Trumps campagne was Witkoff een trouwe bondgenoot: hij speelde een sleutelrol als fondsenwerver en legde waardevolle connecties met invloedrijke donoren. Als Jood en uitgesproken voorstander van Israël wist hij via zijn netwerk in de Joodse gemeenschap aanzienlijke steun te mobiliseren. Een prominente donor was Miriam Adelson, die uiteindelijk 100 miljoen dollar bijdroeg aan Trumps campagne. 

Witkoffs zakelijke stijl lijkt verrassend goed aan te sluiten bij de broerige dynamiek in het Midden-Oosten. Insiders beschrijven hoe hij conflicten benadert alsof het complexe vastgoedonderhandelingen zijn. “Zijn stijl was nooit confronterend”, zegt de vastgoedontwikkelaar Don Peebles aan The Wall Street Journal. Hij herinnert zich hun eerste ontmoetingen van jaren geleden. Witkoff is “niet het type onderhandelaar dat bloed wil zien vloeien voordat de deal rond is.” Volgens advocaat Marty Edelman heeft Witkoff een uitzonderlijk talent voor het doorgronden van complexe situaties: “Hij begrijpt zowel de puzzel als de mensen die eraan werken.”

Bij de gesprekken tussen Israël en Hamas toonde Witkoff weinig geduld voor protocollen of traditionele diplomatieke formaliteiten. Hij werd omschreven als “geen traditionele diplomaat, maar als een zakenman die snel een deal wil sluiten en daarbij ongebruikelijk voortvarend te werk gaat”. Door het conflict te benaderen als een vastgoedinvestering waarin beide partijen compromissen moeten sluiten, slaagde hij erin een doorbraak te forceren. Hij ging zelfs zover om premier Netanyahu tijdens de sabbat op te roepen tot overleg, wat in Israël ophef veroorzaakte.