Zijn antibiotica slecht voor de conditie?

Bij sportlui bestaat het hardnekkige misverstand dat antibiotica de inspanningscapaciteit verminderen.

Onder antibiotica staan’ is een veelgehoord excuus wanneer iemand fysiek minder goed presteert dan verwacht. Toch is er nooit enig verband aangetoond tussen antibiotica en inspanningscapaciteit. Integendeel. Enige tijd geleden verscheen in het vakblad The Lancet een onderzoek waarbij een groep vrijwilligers werd onderworpen aan een inspanningsproef nadat ze antibiotica kregen toegediend. Het onderzoek gebeurde dubbelblind en placebogecontroleerd: de proefpersonen wisten dus niet of ze echte antibiotica kregen of neppillen, beide zagen er hetzelfde uit. Op die manier kan men de resultaten zuiveren van alle mogelijke subjectieve invloeden. De resultaten tonen geen enkel verschil in conditie tussen beide groepen.

In een ander onderzoek, uit Scandinavië, werd de invloed van ziekte en bedrust op de inspanningscapaciteit onderzocht. Hierbij vergeleek men een groep mensen die in het ziekenhuis waren opgenomen met een groep gezonde vrijwilligers van dezelfde leeftijd die voor deze studie het bed moesten houden. Vervolgens werd gecontroleerd hoe hun conditie evolueerde in de maanden na hun ontslag uit het ziekenhuis. De gezonde proefpersonen kregen daarbij evenveel bedrust opgelegd als de gehospitaliseerde.

Het onderzoek toont aan dat bedrust een belangrijke invloed heeft op de conditie: na twee, drie weken kan de inspanningscapaciteit al met een kwart afnemen. Zoals te verwachten viel, was er ook een duidelijk verschil tussen de zieke bedlegerige en de gezonde personen te bed. Bij de zieken duurde het veel langer voor ze hun oorspronkelijke conditie herwonnen in vergelijking met de controlegroep. Pas twee, drie maanden na volledig herstel was hun conditie opnieuw op peil.

Uit beide studies kan je afleiden dat zowel ziek zijn op zich, als bedrust op zich de conditie vermindert, terwijl antibiotica op zich geen enkele invloed hebben op de inspanningscapaciteit.

Nevenwerkingen vermijden

Dat neemt niet weg dat bepaalde groepen van antibiotica nevenwerkingen kunnen hebben die de conditie toch ondermijnen. Maagdarmklachten, zoals misselijkheid, buikpijn, braken of diarree, kunnen de sportprestaties aantasten. Allergische reacties voor antibiotica kunnen aanleiding geven tot astmatische klachten, wat ook kan interfereren met sportprestaties.

Sommige nevenwerkingen kunnen worden vermeden door de antibiotica tijdens de maaltijd in te nemen of in combinatie met yoghurt of kaas. Dergelijke adviezen staan doorgaans in de bijsluiter. Typisch voor de antibioticagroep chinolonen (of quinolonen) is een verzwakking van de achillespezen, met pijn en zelfs een verhoogd risico op scheuren bij inspanning. Fervente sporters moeten daar altijd even naar vragen wanneer de arts een antibioticum voorschrijft.

marleen.finoulst@trends.be

Marleen Finoulst