Internationaal wordt de druk op schadelijke fiscale concurrentie in ijltempo opgevoerd. Europa heeft een voorstel voor een richtlijn klaar, de anti-BEPS-richtlijn, die landen ertoe aanspoort hun wetgeving aan te passen, om ervoor te zorgen dat ondernemingen hun faire deel aan vennootschapsbelasting betalen. Europa heeft kritiek op lokale fiscale regimes. Zo staan in België de notionele-intrestaftrek, de excess profit rulings en de octrooiregeling onder druk. Laat dat juist de fiscale paradepaardjes zijn waarmee ons land zich voor investeerders op de kaart zet. Herinnert u zich nog de promotiecampagne Invest in Belgium – increase your profits die daarover werd georganiseerd? Wie zich onderscheidt van anderen, valt op. Zo heeft ieder land zijn unique selling proposition.
Europa lijkt steeds minder gewonnen voor dat idee. Het denkt alleen maar aan de strijd tegen bedrijven die countryshoppen om hun fiscale verplichtingen te ontlopen. Hoewel ze dat veelal legaal doen, kan zulke bedrijfsvoering in tijden van economische crisis op weinig begrip rekenen. Europa wil daarom dat de neuzen in dezelfde richting staan. Het pleit voor een gemeenschappelijke geconsolideerde heffingsgrondslag voor de vennootschapsbelasting, waarin geen plaats meer is voor lokale voordeelregimes zoals een notionele-intrestaftrek.
De vraag rijst of dat niet de doodsteek geeft aan kleinere economieën waar fiscale voordeelregimes deel uitmaken van het economische beleid. Begrijp me niet verkeerd. Internationale coördinatie is noodzakelijk in de rechtvaardige strijd tegen de internationale fiscale fraude. In dat opzicht worden zowel van overheden als van de bedrijven inspanningen gevraagd. Maar de ijver voor fiscale transparantie en internationale gegevens-uitwisseling is nog iets anders dan de ijver voor een Europese inkomstenfiscaliteit. Dat idee is een sluipend gif, dat de lokale economieën van kleine landen zwaar kan aantasten.
De fiscale maatregelen die Europa aan de kaak stelt, werden destijds weldoordacht genomen. Sommigen nemen de begrippen lobbyfiscaliteit en fiscale piraterij in de mond. Dat is verkeerd. Je kunt aanvoeren dat de overheid heeft ingezet op de sterkte van de lokale economie. De karaattaks is daar een mooi voorbeeld van. Nergens in Europa zijn er meer diamantairs. In tegenstelling tot de Oostbloklanden heeft België geen lage arbeidslonen, dus moet het andere manieren zoeken om banencreatie te stimuleren of minstens het aantal banen te behouden.
Als Europa streeft naar uniformiteit in de heffingsgrondslag kunnen landen zich alleen maar fiscaal aantrekkelijk profileren door zich te richten op een daling van de vennootschapsbelasting. De minister van Financiën heeft al aangegeven over te schakelen naar een duaal systeem in de vennootschapsbelasting, met een tarief van 33,99 procent en bijbehorende aftrekken, en een soort vlaktaks van 20 à 22 procent. De race naar de bodem is ingezet.
Maar er moet omzichtig worden omgesprongen met zulke voorstellen. One size doesn’t fit all. België moet vechten voor het behoud van zijn fiscale stelsel en zijn economie. Om het met Calimero te zeggen: “Zij zijn groot en ik ben klein en dat is niet eerlijk, o nee.” Daarom moet worden gecultiveerd wat Europa aan België verwijt: eigenheid. We zijn het monetaire beleid al kwijt aan de Europese Centrale Bank. Als Europa zich nu in de fiscaliteit gaat roeren, blijft er van het lokale economische beleid weinig meer over. Nee, het voorstel van de minister mag louter een goed plan B zijn.
Europa doet er goed aan in de boeken van de wiskundige en Nobelprijswinnaar John Nash te duiken. Hij schreef over het nulsomspel, een spel met twee of meer spelers, waar het aantal punten dat de winnaar krijgt gelijk is aan het aantal punten dat de andere spelers verliezen. Zo’n scenario is in veel gevallen ideaal, maar bijvoorbeeld niet als het gaat om economische groei. Nash vond dat je dat effect in de economie kunt elimineren doordat iedere persoon handelt uit eigenbelang, maar ook uit interesse voor de groep. Dat zou meer winnaars en minder verliezers opleveren. Welnu, laat ons kritisch nadenken hoe internationaal een compromis kan worden bereikt, zonder dat België te hard moet inleveren op zijn fiscale regime. Want hoe meer je jezelf bent, hoe minder je als iedereen bent. Daar heeft iedereen baat bij.
De auteur is advocaat-vennoot bij Tuerlinckx Fiscale Advocaten.
JAN TUERLINCKX
“Als Europa zich in de fiscaliteit gaat roeren, blijft er van het lokale economische beleid maar weinig over”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier