Zetes zoekt groei in Afrika

De Brusselse leverancier van personen- en goederenidentificatie Zetes kende twee moeilijke jaren. CEO Alain Wirtz ziet een beter 2014. “Vanuit Zuid-Afrika stralen we uit naar Mozambique, Kenia, Tanzania, Ethiopië en Ivoorkust.”

Zetes is dertig. Alain Wirtz pas 52. Sinds zijn 22ste heeft hij een groep met 1118 werknemers en 211,5 miljoen euro omzet uitgebouwd. Een discreet bedrijf dat alleen als snelgroeiende Trends Gazelle of met de levering van biometrische paspoorten in het nieuws komt. De bescheiden hoofdzetel in Evere past bij Zetes’ imago van petit Belge. Wirtz runt een gedecentraliseerd bedrijf met 32 filialen in 16 landen, waaronder 3 in België.

‘People ID’, de personalisering van identiteitskaarten en paspoorten, bezorgde Zetes in 2013 een klein vijfde van zijn omzet en het gros van zijn winst. ‘Goods ID’, goederenidentificatie, was goed voor 81 procent van de omzet. Het is de wereld van barcodes, radiofrequentie-identificatielabels (RFID) en draadloze communicatiesystemen die de tracking & tracing van goederen mogelijk maken. Zetes levert ook de 8000 Motorola-scanners/pda die Colruyt na de zomer gebruikt. De distributeur gebruikt al de stemgestuurde Vocollect-toepassing waarmee Zetes in Europa al meer dan 100.000 magazijnbedienden heeft uitgerust om bestellingen bijeen te zoeken.

“Ik ben het nog niet beu na dertig jaar. Het werk is nooit hetzelfde”, lacht Alain Wirtz. Op een samenzweerderige toon verklapt hij: “Die dertigste verjaardag is trouwens maar een marketinggimmick.”

Afkalvende marges

Bij de beursgang in 2005 nam Zetes zich voor om een derde van zijn nettowinst uit te keren als dividend. In 2012 was de payoutratio echter 77,7 procent, in 2013 zelfs 84,6 procent. Het dividend bleef onveranderd op 55 cent bruto. Het is de nettowinst die daalt.

Wirtz ziet twee oorzaken. Ten eerste, de conjunctuur. “Een economische crisis voelen wij direct. Maar wij zijn dan ook de eersten om opnieuw te stijgen. Zodra ondernemingen de kans zien, investeren ze in hun logistiek en toeleveringsketen.” De enige grote vestiging van Zetes buiten Europa ligt in Zuid-Afrika, waar de Brusselaars 200 medewerkers hebben. “We verliezen er geen geld, maar het geeft niet wat we hoopten. Zuid-Afrika hoort bij de BRICS-landen. We moesten daar zijn. Maar dit jaar is er geen groei. De conjunctuur is zwak. Daarentegen ligt de groei in West-Afrika op 8 tot 12 procent en in de Democratische Republiek Congo op 12 procent. Je kan je dus altijd vergissen.”

De tweede reden voor de krimpende omzet zit in de activiteit waarin Zetes in 1999 stapte met de overname van de Cards Encoding Company van de Belgische banken: personenidentificatie. “Wij zagen identificatiedocumenten evolueren van papier naar documenten die tegelijk papier én elektronisch waren. Voor een drukker was dat gecompliceerd. Dankzij onze kennis van grote informatiesystemen konden we ons daar positioneren”, vertelt Wirtz. Ronny Depoortere, die al twaalf jaar het People ID-competentiecenter van Zetes leidt: “Op dat punt was Alain Wirtz een durver en visionair.”

Eenmalige contracten

De afkalvende omzet in People ID in 2012 en 2013 is aan Afrika te wijten. Het bedrijf verzorgt sinds 2005 de kiezersregistratie in de Democratische Republiek Congo. “In zes maanden moesten we 10.000 systemen leveren en 26 miljoen mensen registreren in een gebied even groot als twee derden van Europa. Iedereen noemde ons een vogel voor de kat”, vertelt Depoortere. Zeven gecharterde vliegtuigen later had Zetes de klus geklaard en de basis gelegd voor een reeks andere deals in Afrika.

Build-and-operatecontracten zoals de levering van biometrische paspoorten of visa in Ivoorkust, Gambia of Senegal vragen grote investeringen, maar zorgen jarenlang voor voorspelbare inkomsten. Contracten om kiezers te registreren, van het type build and transfer, zijn meestal eenmalig. Ze zijn afhankelijk van het aantal verkiezingen. “Het is precies die activiteit die in de jongste twee jaar relatief zwak is geweest”, zegt Wirtz.

Toch leverde de People ID-divisie Zetes in 2013 nog 6,16 miljoen euro courante bedrijfswinst op, flink meer dan de veel grotere Goods ID-afdeling, die maar 3,2 miljoen binnenbracht.

Slanker productengamma

Goods ID kreeg vooral klappen in 2012, toen de courante bedrijfswinstmarge tot amper 1,3 procent wegsmolt. Als reactie voerde Zetes een diepgaande reorganisatie door. Het vereenvoudigde zijn productengamma in Goods ID tot zes geïntegreerde oplossingen, gericht op specifieke markten. Dat zijn labeling en verpakking, logistiek en magazijnbeheer, in-storeleveringen, bewijs van levering, winkelbeheer en track & trace. “Met bijna alle oplossingen zitten we in de Europese top drie”, zegt Wirtz. De nieuwe aanpak bracht hogere investeringen in onderzoek en ontwikkeling mee en brengt Zetes nauwer in concurrentie met de leveranciers van bedrijfsbeheersystemen à la SAP. De track & traceoplossing draait zelfs in de cloud. Wirtz: “Meer en meer klanten vragen ons om hun systeem te hosten.”

Meer structuur

Nog als reactie op de dip van 2012 is Wirtz meer beginnen te delegeren. “Op een zeker moment moet je beseffen dat het tijd is om de fakkel door te geven. Al onze landenorganisaties rapporteerden direct aan mij. Dat was vermoeiend en inefficiënt.” Sinds een jaar leidt Juan Jose Martinez, de voormalige manager van Zetes in Spanje, de Goods ID-tak. De bedrijfswinstmarge in die divisie veerde vorig jaar op van 1,3 naar 1,9 procent.

Wirtz zelf focust nu op People ID, waarin Zetes in 2013 nog 15 procent courante bedrijfswinstmarge genereerde en als kleine Belg concurreert met defensiegiganten als Safran en Thales. “We moeten structuren in People ID stoppen die de mogelijkheid geven om werkelijk van de grond te komen”, zegt Wirtz.

Guy Sips van KBC Securities heeft een koopadvies voor Zetes. Zijn koersdoel is 26 euro, bijna 20 procent boven de notering van vorige week. Hij schrijft: “De Goods ID-divisie deed het in 2013 opmerkelijk beter, dankzij een scherpe kostencontrole. Het eerste kwartaal van Zetes was sterker dan in voorgaande jaren.” In personenidentificatie krijgt Zetes dit jaar al inkomsten uit de nieuwe Belgische paspoorten en rijbewijzen, uit de biometrische visa en paspoorten in West-Afrika en uit electorale projecten in Oeganda, Togo en Benin. “Onze andere concessies blijven doorlopen. In de komende drie jaar zijn er twintig verkiezingen in Afrikaanse landen waar we actief zijn”, zegt Wirtz.

De weg vooruit

Hoe ziet hij de toekomst van het bedrijf? “In Goods ID concentreren we ons op Europese landen waar we nog niet aanwezig zijn. En vanuit Zuid-Afrika stralen we uit naar Mozambique, Kenia, Tanzania en Ethiopië. In West-Afrika beginnen we met Ivoorkust, waar we al met People ID begonnen zijn.”

In Goods ID zijn overnames de weg vooruit. “Onze klanten zijn zeer trouw, maar dat geldt ook voor onze concurrenten. Met acquisities kan je een belangrijke vooruitgang maken in een land”, zegt Wirtz.

Bij Zetes zit 52,72 procent van de aandelen in veilige handen dankzij het aandeelhouderspact tussen Cobepa en de managementholding Zephir. Jean-Marie Laurent Josi, gedelegeerd bestuurder van Cobepa: “Zetes heeft bewezen dat het zich kan transformeren, internationaliseren en op een rendabele manier kan groeien. Het heeft onze trouw verdiend.”

BRUNO LEIJNSE

“Al onze landenorganisaties rapporteerden direct aan mij. Dat was vermoeiend en inefficiënt”