Winst krijgt een geweten

Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) klinkt steeds minder als zakendoen op sandalen. Waarom anders is het aantal leden van het bedrijvennetwerk Business & Society Belgium in tien jaar tijd verachtvoudigd? Trends vroeg het aan directeur Sabine Denis, voorzitter Xavier Sinéchal en zijn voorgangster Martine Reynaers.

De vzw Business & Society Belgium bestaat tien jaar. En te zien aan het stijgende aantal werknemers van de vzw voor maatschappelijk verantwoord ondernemen – het zijn er nu al zes – en het groeiende aantal leden-bedrijven met enig renommee gaat het goed. “We zijn het slachtoffer van ons succes”, grapt Martine Reynaers, CEO van Reynaers Aluminium en tot 2006 voorzitster van de vzw.

De vereniging – die huisvest in de gebouwen van het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) – is in 2001 ontstaan uit een informeel initiatief van bedrijfsleiders die duurzaam ondernemen belangrijk vonden. Christian Leysen stond mee aan de wieg, maar de eerste voorzitter was Dirk Collier van Janssen Pharmaceutica; na twee jaar kwam Martine Reynaers en sinds 2006 is dat Xavier Sinéchal van Cofely Services.

Trends trok voor een gesprek met directeur Sabine Denis, voorzitter Xavier Sinéchal en ex-voorzitster Martine Reynaers naar een wat uitgeleefd kantoortje van de luchthaven in Zaventem – Reynaers moest nog snel een vliegtuig halen. Wij vonden het prima: de luchthaven is vlak bij de redactie en dus bleef onze ecologische voetafdruk beperkt.

TRENDS. Waarom is er een aparte vzw nodig? Het VBO had maatschappelijk verantwoord ondernemen toch gewoon als actiepunt in zijn programma kunnen opnemen?

MARTINE REYNAERS. “Het VBO is een verbond van federaties. Het is geen verzameling van bedrijven. Terwijl wij juist willen dat onze leden individuele bedrijven zijn. We staan erop dat onze leden zich engageren en actief meewerken. We willen dat ze zich niet alleen in woorden, maar ook in daden inspannen om maatschappelijk verantwoord ondernemen te verspreiden. Dat kan het VBO als federatie van federaties niet bieden.”

XAVIER SINÉCHAL. “Ik zie Business & Society Belgium een beetje als een spin-off van het VBO. Er is meer vrijheid van handelen en in de keuze van de onderwerpen die we behandelen.”

SABINE DENIS. “Maatschappelijk verantwoord ondernemen is in essentie ook een vrijwillig engagement. We hebben trekkers nodig die het voorbeeld geven. Als het VBO die ideeën daarna overneemt, dan zijn wij heel gelukkig.”

Hoe is de focus de jongste tien jaar geëvolueerd?

SINÉCHAL. “Aanvankelijk waren diversiteit en sociale uitsluiting de grote thema’s. Onder het voorzitterschap van Martine was er ook veel aandacht voor kmo’s die zich afvroegen hoe ze duurzame concepten konden inbouwen in hun praktijk. Stilaan groeiden ook andere aspecten en contacten met andere organisaties zoals ngo’s. Zo werken we samen met Kauri en Amnesty International rond mensenrechten.”

REYNAERS.“Later kwam daar het ecologische verhaal bij, de schaarste van grondstoffen, het matigen van energieverbruik, enzovoort. Er is dus zeker een evolutie.”

Wat bepaalt die evolutie? Hoe kiest u de thema’s voor workshops?

DENIS. “Dat gebeurt heel pragmatisch. Ecologie is de jongste jaren een belangrijk thema. Afgelopen jaar hebben we dan weer veel gewerkt rond het toepassen van maatschappelijk verantwoord ondernemen in de supply chain. Gewoon omdat een aantal leden met die vraag zat. Wij hebben dan geprobeerd praktijken uit te tekenen waaraan anderen een voorbeeld kunnen nemen.

SINÉCHAL. “Het is eigenlijk de weerspiegeling van wat leeft bij de leden. Duurzaamheid is ook actueler geworden. Tien jaar geleden was dat interessant voor een paar mensen, maar zeker niet relevant voor iedereen. Dat is het jongste decennium veranderd. Het is dus ook een maatschappelijke evolutie.”

En die thema’s vertaalt u in checklists die bedrijven kunnen gebruiken in hun werking?

DENIS. “Een checklist is een instrument om de do’s en don’ts vast te leggen. De jongste tijd gaan we nog een stap verder en proberen we samenwerkingsverbanden tussen bedrijven op te zetten. Dat kan bijvoorbeeld door de afvalstromen van bedrijven te integreren. Of we stimuleren ze om samen windmolens te bouwen, of ze kunnen samen opleidingsdagen voor werkzoekenden organiseren.”

U benadrukt in uw jaarverslag dat maatschappelijk verantwoord ondernemen niet zomaar een voorbijgaand thema is.

DENIS. “Ons aantal leden groeit, de belangstelling neemt toe. De vraag naar instrumenten voor en hulp bij maatschappelijk verantwoord ondernemen stijgt. Zelfs consultants zijn in die markt gesprongen.”

De financiering van de vzw gebeurt op basis van ledenbijdragen. Is het lidmaatschap duur?

REYNAERS. “Voor Reynaers Aluminium is het toch een van de duurste lidmaatschappen die we hebben. Het is zeker niet iets wat we gewoon doen om onze naam in het boekje van Business & Society Belgium te krijgen.”

DENIS. “Kmo’s met minder dan 50 werknemers betalen 1000 euro. Hebben ze tussen 50 en 250 personeelsleden, dan bedraagt de premie 3150 euro. En bedrijven met meer dan 250 werknemers betalen 6250 euro.”

SINÉCHAL. “Dat is toch een redelijk bedrag. Het betekent dat de motivatie er moet zijn. Gewoon een lidmaatschap uit sympathie is uitgesloten.”

Hoe komt het dat het aantal leden blijft stijgen, ondanks het hoge lidgeld?

SINÉCHAL. “Het is niet meer mogelijk een bedrijf te leiden zonder oog te hebben voor duurzaamheid. De concepten van Business & Society Belgium zijn daarbij behulpzaam. Als je het zo bekijkt, is het lidgeld dan weer niet zo hoog.”

REYNAERS. “Onze leden zijn bedrijven die al met maatschappelijk verantwoord ondernemen bezig waren, maar vinden dat ze nog van Business & Society Belgium kunnen leren en er tegelijk hun knowhow ter beschikking kunnen stellen. Zo wordt het economische weefsel rond deze materie versterkt. Want wie maatschappelijk verantwoord onderneemt, versterkt zijn concurrentiekracht.”

Wordt Business & Society Belgium altijd serieus genomen?

REYNAERS. “Niemand lacht ermee. De belangrijkste kritiek van buitenaf op onze organisatie was aanvankelijk dat leden betalen om in een boekje te staan en zo een groen imago afkopen. Dat is nu totaal niet meer aan de orde. Iedereen ziet dat dit geen façade is. De voorbeelden van de verbeteringstrajecten die onze leden hebben gerealiseerd, spreken voor zich.”

SINÉCHAL. “Als je leden jaar na jaar aan boord blijven, dan is dat toch wel een goed teken. Ik denk niet dat ze alleen voor een logo bij ons zouden blijven.”

ROELAND BYL

“Lidmaatschap uit sympathie is uitgesloten” Xavier Sinéchal