Voorbije zaterdag werd de overname bekend van het West-Vlaamse Clarebout, de grootste Europese speler in diepvriesaardappelen, door de Amerikaanse groep J.R. Simplot. Willem ter Heerdt, directeur voeding en landbouw bij ING België, duidt de strategie achter die fusie. “De grote Amerikanen hebben de concurrentie onderschat.”
In 2013 kocht het Canadese McCain Group Lutosa. Nu lijft die andere Amerikaanse speler, J.R. Simplot, Clarebout in. Waarom fuseerden de grote West-Vlaamse spelers niet om zelf een wereldgroep te vormen?
WILLEM TER HEERDT. “Clarebout kocht eind 2022 al de belangrijke speler Mydibel in Henegouwen (in het boekjaar 2022 goed voor een geconsolideerde bedrijfsopbrengst van 413 miljoen euro, nvdr). Je hebt uiteraard nog de belangrijke producent Agristo (in zijn jongste boekjaar bijna 1,3 miljard euro bedrijfsopbrengst, nvdr). Maar Agristo verschilt duidelijk in profiel en strategie van Clarebout. Agristo wil Belgisch blijven en een autonome koers varen met zijn twee sleutelaandeelhouders, de families Raes en Wallays. Agristo investeert zelf in internationale expansie, met fabrieken in India en de Verenigde Staten. Ook in Noord-Frankrijk staat een nieuwe fabriek in de steigers. Clarebout heeft een nieuwe fabriek in Duinkerke, waarmee het totaal op vijf fabrieken komt. En Clarebout wilde ook internationaal uitbreiden via allianties. Dat is uiteindelijk uitgemond in de overname door J.R. Simplot”.
Wat maakt de kleine West-Vlamingen zo gewild voor de Amerikaanse mastodonten?
TER HEERDT. “In diepvriesaardappelen heb je drie grote marktsegmenten. Eén: de supermarkten. Twee: de consumptie buitenshuis, met de groothandel die aan de horeca levert, of catering voor bedrijven, scholen en ziekenhuizen. En ten derde: het fastfoodsegment. De grote spelers in Noord-Amerika, zoals Lamb Weston, McCain Group en J.R. Simplot, zijn gespecialiseerd in fastfood. Dat is hun DNA. De West-Vlamingen zijn in nauwelijks drie decennia de specialisten in het supermarktsegment geworden. De grote Amerikaanse spelers vonden dat segment wat inferieur, vanwege de lage marges. De West-Vlamingen hebben van die handicap een troef gemaakt. Supermarkten hebben miljoenen consumenten.
“De diepvriesfrieten in West-Vlaanderen zijn een jonge industrie. Jan Clarebout bijvoorbeeld startte zijn eerste fabriek in 1988 in Nieuwkerke nabij Heuvelland. Die fabrieken zijn heel modern en hebben een heel competitief productieproces. De maatstaf voor efficiëntie in de sector is de verwerking van 80 ton aardappelen per uur op één productielijn. Dat levert 40 ton frieten per uur op. Dat doen die fabrieken. Bovendien staan die als het ware midden in de aardappelvelden.
“Hun succes in fastfood heeft de Noord-Amerikaanse giganten in slaap gewiegd. Zij zitten nu met vaak verouderde fabrieken. De kleine Belgen hebben het de grote Amerikanen moeilijk kunnen maken. Dat is bewonderenswaardig. De grote Amerikanen zijn ook wel verder gegroeid, maar ze hebben de concurrentie onderschat.”
“De kleine Belgen hebben het de grote Amerikanen moeilijk kunnen maken. Dat is bewonderenswaardig”
Lees verder onder link
J.R. Simplot is een landbouw- en voedingsconglomeraat dat volgens het zakenmedium Forbes een omzet van 11 miljard dollar draaide in 2024. J.R. Simplot publiceert zelf geen cijfers, maar volgens BoiseDev, een lokaal nieuwsmedium in Boise, waar J.R. Simplot zijn hoofdkantoor heeft, zou de omzet van de aardappelafdeling zelfs kleiner zijn dan die van Clarebout.
TER HEERDT. “Ook Clarebout publiceert geen geconsolideerde cijfers. Die discretie is wat eigen aan de sector. Maar J.R. Simplot is inderdaad niet zo groot in aardappelen. Wellicht is Clarebout groter. Zelfs het wereldwijde nummer één, McCain Group, verkoopt naar schatting slechts 4 miljoen ton diepgevroren aardappelproducten. Clarebout heeft vijf fabrieken en J.R. Simplot achttien, maar die zijn dus gemiddeld veel kleiner. Fastfoodproducenten bouwen hun fabrieken in de buurt van hun klanten, of daar nu belangrijke teeltgebieden zijn of niet.
“Het is jammer voor het Belgisch erfgoed – bier, frieten pralines – maar de overname van Clarebout is dus strategisch een heel sterke zet. De fusiegroep zal in Europa wellicht sterker inzetten op fastfood. Dat wordt voor Clarebout een bijkomende markt, en het is bovendien het snelst groeiende segment, want grote ketens zoals Burger King en McDonald’s openen wereldwijd elke dag nieuwe restaurants.
“De vijf fabrieken van Clarebout zullen wellicht verder uitbreiden, weliswaar met een andere benadering. Voor fastfood zijn kwaliteit, dienstverlening en een nauwgezette distributie veel belangrijker dan voor de huismerken van de winkelketens. Frieten moeten uniform zijn, met eenzelfde kleur en lengte. In de verpakkingen voor de winkels maakt dat minder uit. Clarebout is vooral een specialist in verpakkingen van 1 kilo voor huismerken van supermarkten, of grote zakken van 10 of 25 kilo voor grootkeukens. De levering aan fastfood werkt helemaal anders.”
Agristo blijft als middelgrote speler wat verweesd achter, gekneld tussen de mastodonten McCain Group en J.R. Simplot?
TER HEERDT. “Niet noodzakelijk. Net als Clarebout heeft Agristo heel moderne fabrieken. Ze liggen te midden van de telers en Agristo heeft ook een duidelijke focus op de supermarkten. Schaalnadelen zijn er eventueel bij de klanten. Het zou kunnen dat grote klanten zoals McDonald’s of een grote winkelketen enkel nog met één leverancier zaken willen doen. Maar Agristo blijft zeker meespelen op de markt van diepvriesaardappelen, te meer omdat de sector enkele heel rendabele jaren achter de rug heeft. De balansstructuur van Agristo is heel gezond”.