Wetgever in de fout

Bent u getrouwd of woont u wettelijk samen? Bent u ook ouder van een of meer kinderen? En werkt u in het buitenland? Dan is de kans groot dat u nog geld te goed hebt van de fiscus, mogelijk duizenden tot zelfs tienduizenden euro’s. Want u wordt al jaar en dag fiscaal onheus behandeld, blijkt nu.

Als u fiscaal kinderen ten laste hebt, wordt een extra deel van uw inkomen vrijgesteld van belasting. Hoe meer kinderen er zijn, hoe groter dat deel is. Kinderen zijn ten laste van één ouder in het gezin. Woont u feitelijk samen met uw partner — u vult ieder afzonderlijk een belastingaangifte in — dan kiest u zelf wie de kinderen ten laste neemt. Bent u getrouwd of woont u wettelijk samen — u vult samen één belastingbrief in — dan gaat de belastingvrijstelling voor kinderen automatisch naar de ouder met het hoogste inkomen. Getrouwde of wettelijk samenwonende ouders kunnen dus niet kiezen wie het fiscale voordeel krijgt.

Welke partner de kinderen fiscaal aangerekend krijgt, heeft meestal geen invloed op de uiteindelijke belastingfactuur. Maar dat is wel het geval als het hoogste inkomen een buitenlands inkomen is, of gedeeltelijk bestaat uit buitenlandse inkomsten. Buitenlandse beroepsinkomsten worden belast in het land waar de werknemer werkt, en ze zijn vrijgesteld in het land waar hij woont. Technisch wordt het inkomen wel in België belast, maar die belasting wordt geneutraliseerd door een zogenoemde belastingvermindering voor buitenlandse inkomsten, die wordt verleend voor het volledige bedrag. Als het fiscale voordeel voor kinderen wordt aangerekend op dat buitenlandse inkomen, omdat dat het hoogste inkomen in het gezin is, gaat dat voordeel de facto verloren. Het buitenlandse inkomen wordt hoe dan ook vrijgesteld, met of zonder de belastingvrijstelling voor de kinderen. Stellen die feitelijk samenwonen, kunnen de kinderen in dat geval ten laste laten nemen door de partner met het lagere Belgische inkomen, maar getrouwden en wettelijk samenwonenden kunnen dat niet.

Een Duitse advocaat die zijn beroepsinkomsten uit Duitsland haalt en getrouwd is met een Belgische die in België werkt, vond het niet kunnen dat het fiscale voordeel voor hun twee kinderen werd verspild aan zijn vrijgesteld inkomen en niet werd aangerekend op het inkomen van zijn echtgenote. Hij wendde zich tot de rechtbank, die de zaak voorlegde aan het Europese Hof van Justitie. Hij kreeg gelijk. De Belgische wettelijke regeling is in strijd met het Europese recht, oordeelde het Hof in zijn arrest van 12 december 2013. Een maand geleden kwam het Grondwettelijk Hof in een soortgelijke zaak tot hetzelfde besluit: dat de belastingvermindering voor kinderen wordt aangerekend op het hoogste inkomen, is een schending van het gelijkheidsbeginsel. Gevolg: de wet moet worden gewijzigd. Iedereen de keuze laten wie het fiscale voordeel voor de kinderen krijgt, is een mogelijke aanpassing.

Met die twee arresten op zak is iedereen in een soortgelijke situatie voldoende gewapend om het eventuele belastingverschil van de fiscus terug te vorderen. En dat verschil kan hoog oplopen: voor twee kinderen rond 1100 euro, voor drie kinderen tot 3000 euro en voor vier kinderen tot 5300 euro. De belasting kan niet alleen worden teruggevorderd voor het voorbije jaar, maar mogelijk voor alle jaren sinds 2008. Belastingplichtigen kunnen nog de herberekening of ‘ontheffing’ vragen van belastingaanslagen die na 2009 zijn gevestigd. Minister van Financiën Koen Geens (CD&V) heeft die mogelijkheid bevestigd. Sommige belastingplichtigen kunnen dus meer dan 20.000 euro terugvorderen.

Wie geld te goed heeft, moet in principe zelf de ontheffing vragen. Maar de fiscus kan de belasting ook op eigen initiatief herberekenen en de te veel betaalde bedragen spontaan terugstorten, zoals gebeurde nadat het Grondwettelijk Hof de fiscus in 2009 had teruggefloten voor een foute berekening van de belastingvermindering voor getrouwde werklozen. Het zou de minister en zijn administratie sieren als ze ook dit teveel spontaan terugbetalen, zodat niemand belasting betaalt die hij niet verschuldigd is.

De auteur is fiscalist bij Kluwer.

JEF WELLENS

Dat de belastingvermindering voor kinderen wordt aangerekend op het hoogste inkomen, is een schending van het gelijkheidsbeginsel.