‘We hebben onze boodschap niet goed verteld’

Op het internet zult u vruchteloos zoeken naar uitgebreide interviews met de familie Knauf. Toch is het Duitse familiebedrijf een van de snelstgroeiende bouwgroepen ter wereld. De vestiging in Wezet profiteert mee.

Zestig miljoen euro investeert de Duitse bouwgroep Knauf in de uitbreiding van haar fabriek in Wezet bij Luik. “Jobs levert het niet op, maar het geeft werkzekerheid voor de 220 mensen die er nu werken”, zegt Tony Robson, de Britse CEO van de tak Knauf Insulation. De capaciteit van de fabriek, nu al de grootste productievestiging voor glaswol in de groep, wordt met 30.000 ton verhoogd tot 120.000 ton.

De aankondiging gaat niet gepaard met een fors mediaoffensief. Dat is ook niet de stijl van het huis. Sinds Alfons en Karl Knauf in 1932 in Perl-an-der-Mosel begonnen met hun gipsbedrijf, is het aantal interviews op één hand te tellen. “De wereld verandert. De tijd dat een bedrijf kon zwijgen, is voorbij”, weet Robson. “We moeten onze kant van het verhaal laten horen, anders doen anderen het voor ons.”

Knauf – 5,5 miljard omzet in 2010, 22.000 werknemers – kreeg drie jaar geleden voor het eerst een niet-familiaal management, met Hans Peter Ingenillem en Manfred Grundke, al zijn er nog familieleden van de derde generatie actief in het bedrijf. Robson begon in 1998 bij de Britse dochter van het bedrijf, en kwam in 2003 aan het hoofd van Knauf Insulation. De 5000 medewerkers van die divisie produceren isolatiematerialen in dertig fabrieken over de hele wereld, goed voor zowat 1,2 miljard euro omzet.

Overnames

Wereldwijd bekleedt de groep de derde plaats, na Saint-Gobain en Rockwool. Het toont de diversiteit van de concurrentie: de eerste is een enorm conglomeraat, de laatste specialiseert zich dan weer in steenwol. Knauf Insulation geldt dan weer als de snelst groeiende isolatieproducent, met het meest uitgebreide gamma: zowel glaswol, steenwol, houtwol, als de schuimisolatie EPS (piepschuim) en XPS. “We willen meer focussen op glas- en steenwol, omdat daar de grootste groei in zit. Het is simpel: wij willen het leeuwendeel van de groei van de wereldmarkt”, klinkt het ambitieus.

Het bedrijf is evenmin vies van overnames: “Recentelijk kochten we nog twee producenten in Rusland en Turkije, waarvan we de capaciteit vervijfvoudigen. Drie jaar geleden kochten we Manson Insulation in Canada, en vijf jaar geleden het Oostenrijkse Heraklith, met negen fabrieken. Maar overnames worden steeds moeilijker.” In België heeft Knauf Insulation een Europees hoofdkwartier in Mont-Saint-Guibert bij Louvain-la-Neuve, waar een kleine vijftig mensen werken. Vanuit Wezet wordt de markt in de Benelux, Noord-Frankrijk en West-Duitsland bediend.

De schaarse media-artikels gaan over de kartelboete die het bedrijf in 2002 opliep, over een Amerikaanse rechtszaak uit 2006, waarbij vervuild Chinees gips werd gebruikt, en over de producten van Knauf. Over die laatste spreekt Robson ook graag, omdat ze volgens hem mee deel uitmaken van het antwoord op het energievraagstuk.

Die mening probeert hij ook diets te maken aan de politiek verantwoordelijken. Sommigen blijken daar gevoelig voor: de Amerikaanse regering laat al de woningen van haar ambassadeurs renoveren – na het interview moet Robson naar de heringebruikname van die van de ambassadeur in België.

Marsmannetje

“Wie van Mars komt, kan moeilijk begrijpen hoe wij onze energieproblematiek aanpakken”, grijnst Tony Robson. De Brit tracht zijn visie te verduidelijken aan beleidsmakers op elk niveau.

“Een derde van de wereldbevolking gebruikt nauwelijks energie. Onze energiebehoeftes zullen de komende jaren dus enkel stijgen. Tegelijk zijn we erg afhankelijk van een beperkt aantal fossiele brandstoffen – olie, gas, kolen – uit doorgaans politiek instabiele landen. Fukushima zal zijn schaduw werpen over nucleaire energie: vervroegde sluitingen, stresstesten. Dat gat in de productie moeten we vullen, maar dat kost tijd. Intussen pompen we enorme hoeveelheden belastinggeld in steeds meer manieren om elektriciteit te maken: wind, zon. Maar er gaat veel minder geld naar energie-efficiëntie en het eenvoudig verminderen van ons energieverbruik. Niet sexy genoeg, dus is er te weinig aandacht voor. Terwijl het toch de eenvoudigste manier is om stappen vooruit te doen.”

Natuurlijk spreekt Robson gedeeltelijk voor eigen winkel. Want Knauf staat, als producent van isolatiemateriaal, op de eerste rij om te profiteren van meer aandacht voor minder energieverbruik. Maar de Brit meent wat hij zegt, en de cijfers geven hem gelijk. Niet de bedrijven of het transport is de grootste energievreter, maar de woningen, waar 40 procent van alle energie wordt verbruikt. “Dat kan een derde tot de helft minder, door betere isolatie en zaken als slimme meters. Tegelijk kunnen we de CO2-uitstoot tot een vijfde beperken van nu, én de Europese burgers 500 miljoen euro per jaar doen besparen aan energiekosten.”

“Ik zeg niet dat daar geen aandacht voor is, maar zeker niet genoeg. Ik begrijp de politici wel, hoor. Het is zeer moeilijk om nu pijnlijke beslissingen te nemen die pas over vijftien of twintig jaar impact hebben. Al geef ik toe dat we daar zelf ook schuld aan hebben. Onze industrie is steeds zeer gefragmenteerd geweest, erg in zichzelf gekeerd. We zijn er niet in geslaagd onze boodschap over te brengen.”

Microfinanciering

Mede om die boodschap beter te laten horen, werd Robson in november de eerste voorzitter van EASE. De European Alliance to Save Energy moet de bewustmaking rond energiebesparing en -efficiëntie verhogen. “Momenteel zijn we met vijf: Philips Lighting, Danfoss, Schneider Electric, Siemens Building Systems en wij. We zijn nu de werkmethodes aan het vastleggen, de doelstellingen en hoe die te bereiken. Zodra dat klaar is, willen we ook nieuwe leden-bedrijven aantrekken.”

Gebouwen renoveren klinkt dan wel leuk, het is ook duur en veroorzaakt hinder. Robson pareert: “Als energie-efficiëntie een succes moet worden, dan omdat het economisch zinvol is. Een nieuw behang aan de muur hangen levert minstens evenveel hinder op. In veel gevallen is de terugverdientijd vrij beperkt, van enkele maanden tot enkele jaren. Het grootste struikelblok is de financiering. We hebben geen subsidies nodig, maar financieringsschema’s. Bij veel muren spreek je over een paar honderd euro, dat is bijna een vorm van microfinanciering waar veel banken niet in willen stappen.”

Knauf onderzoekt daarom eigen alternatieven. “Wij zouden moeten kunnen garanderen dat je met investering X zeker een besparing Y realiseert. Maar dat moet exact uitgeplozen worden, want als u de deuren constant laat openstaan, heeft isolatie weinig zin. Er zijn nog andere mogelijkheden, bijvoorbeeld een soort energie-efficiëntieleningen, met een gereduceerde intrestvoet.” Of derdebetalersystemen, zoals die in Nederland bestaan. Dan betaalt een nutsbedrijf voor de isolatie, en houdt de energiefactuur constant tot de werken zijn terugbetaald. Ook in Heusden-Zolder werd een soortgelijk systeem toegepast, waar 58 gezinnen hun dak of zolder lieten isoleren na een aanbod van Knauf, buurtwerking Stebo en distributienetbeheerder Infrax.

LUC HUYSMANS

“Wij willen het leeuwendeel van de groei van de wereldmarkt”

“We kunnen de CO2-uitstoot tot een vijfde beperken van nu, én Europa 500 miljoen euro per jaar doen besparen aan energiekosten”