De verkiezing van Donald Trump was een dubbele verrassing. Niemand verwachtte dat hij zou winnen en niemand verwachtte dat de beurzen op zijn zege zo positief zouden reageren. En dan de reactie van de markten. Voor de steile daling van de obligatiekoersen kan iedereen nog wel een verklaring bedenken. Trump zal zo veel geld nodig hebben dat de rente wel moet stijgen. Maar de aandelenkoersen klommen ook. Dat verwachtte niemand. Toen de kansen van Trump in de verkiezingsnacht stegen, sloegen alle grote marktpartijen en veel kleine speculanten dan ook aan het shorten. De S&P-futures gingen 5 procent lager. Het cashen viel nadien zwaar tegen. De posities werden massaal teruggedraaid bij +1 procent, met flinke verliezen. Er waren twee winnaars, allicht niet toevallig intimi van Trump. Succesrijke speculatie is bijna altijd het werk van insiders met voorkennis. Carl Icahn en John Paulson verdienden die nacht honderden miljoenen dollars. Ze wisten allicht dat de abjecte bullebak zich in de verkiezingsnacht tot would-be staatsman zou ontpoppen.
De les uit zo veel verrassingen is andermaal dat we de toekomst niet kennen. En toch blijven we voorspellen. De voorspellingsindustrie vertegenwoordigde altijd al een flink stuk van de menselijke bedrijvigheid. De effectenmarkten zijn een continue verrekening van onze voorspellingen. Een beurskoers van een bedrijf bestaat uit verleden – zeg maar de boekwaarde, in de mate dat die houvast biedt – en uit toekomst: de verwachtingswaarde. We hopen en geloven dat een bedrijf zijn jaarwinst de volgende tien à twintig jaar kan volhouden. Een beursindex is de som van miljarden verwachtingen. We meten die speculatieve waarde met een munt die waard is wat miljoenen gebruikers denken dat ze waard is. We nemen dus op een gigantische schaal onze wensen voor werkelijkheid. En dat is ook prima, zo oliën we de wereld. We moeten het wel beseffen. Weten wat we maar weten.
De toekomst is dan zoals je ze inkleurt. Verwachtingen zijn er om ze bij te stellen. In een handomdraai veranderde de baarlijke duivel Trump na zijn verkiezing dan ook in een onredelijke man die misschien toch redelijke dingen gaat doen. De disruptie zou wel meevallen, behalve misschien voor de vrouwenrechten en het klimaat. En voor de wereldhandel, hoewel Trump de tak niet gaat afzagen waarop veel Amerikaanse bedrijven zitten. De succesrijke ondernemer kan in de Verenigde Staten misschien wel ‘animal spirits‘ losmaken, heette het. Trumponomics werd zelfs voor de linkse econoom Paul Krugman tot op zekere hoogte respectabel.
Natuurlijk zal minder regelgeving de farmabedrijven en de banken helpen, tot het allicht weer misloopt. Na een belastingverlaging kunnen de grote Amerikaanse bedrijven inderdaad 1 biljoen dollar winsten repatriëren, die ze nu in het buitenland aanhouden. Grote publieke investeringen zijn prima voor bouw- en staalbedrijven. De beloofde belastingverlagingen en overheidsinvesteringen dreigen een gat van honderden miljarden dollars in de begroting te slaan. Dat zal met nog meer schulden worden gedicht. Maar bewees Ronald Reagan niet dat schulden niet belangrijk zijn? Laten we die droom dan ook maar voor werkelijkheid nemen.
Intussen rekende Moody’s Trumps verkiezingsbeloften al door. Aan een normale cyclische recessie in 2018 en 2019 zal ook Trump niet ontsnappen. De werkloosheid stijgt dan opnieuw naar 9 procent en in 2018 bedraagt de inflatie 5,1 procent. De tienjaarsrente stijgt naar 4 procent en de publieke schuld overschrijdt in 2023 de 100 procent. De Amerikaanse beurzen blijven tot 2018 slabakken, maar gaan dan acht redelijke jaren in. Misschien kunnen we er nog een echte goeroe bijhalen. “Geloof me, we zitten in een beursbubbel. Het enige wat er goed uitziet, zijn de aandelenmarkten, maar als je de rentetarieven zelfs maar een klein beetje verhoogt, stuiken die in elkaar. We are in a big, fat, ugly bubble.” Aldus een bekend zakenman op 16 september. Hij verdedigde toen zijn kandidatuur voor de Republikeinse nominatie. Nadien was hij met geen stokken uit de actualiteit meer te slaan. En hij heeft het vanaf 20 januari in de Verenigde Staten voor het zeggen. Als hij overtuigd is dat we in een beursbubbel leven, kan hij die maar beter in het begin van zijn presidentschap laten leeglopen. Merci beaucoup, madame Soleil.
De auteur is publicist.
PAUL HUYBRECHTS
Een beursindex is de som van miljarden verwachtingen. We nemen op een gigantische schaal onze wensen voor werkelijkheid.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier